Page Text
________________
અનુભવાય છે માટે હવે ચોથી કંડિકામાં આત્મારૂપ પરમાત્માની સ્તુતિ કરવામાં આવે છે. શ૨ી૨માં રહેલ આત્માનું ચોથા મંત્ર વડે પ્રકાશન કરવામાં આવે છે.
यस्तु सर्वाणिभूतान्या - त्मन्येवानुपश्यति
सर्वभूतेषु चात्मानं ततो न विजुगुप्सते ॥ ६ ॥ ईशा. ॥
-
શબ્દાર્થ – જે મનુષ્ય સર્વ ભૂતોને- સર્વ જીવોને આત્માની પેઠે દેખે છે અને સર્વ ભૂતોમાં આત્માને દેખે છે તે અન્યોની જાગુપ્સા કરતો નથી.
અનુભવાર્થ – પોતાનામાં સર્વ જીવોને દેખવાથી અને સર્વ આત્માઓમાં સર્વ જીવોમાં પોતાને દેખવાથી અર્થાત્ આત્મસરખા સર્વ જીવોને દેખવાથી વિશ્વમાં કોઈની ઈર્ષા, દ્વેષ, જુગુપ્સા, હિંસા થતી નથી. આત્મસરખું વિશ્વ છે. આત્મસરખા સર્વ જીવો છે એવું વર્તન તે પ્રભુમય જીવન છે એવા સમભાવ ચારિત્રથી આત્મા સાક્ષાત્ પરમાત્મા બને છે. પરમાત્મપણું અંતમાં છે એ કંઈ બહાર્થી આવતું નથી. આત્માની સમભાવરૂપ ચારિત્રદશા પ્રગટતાં જ આત્મા સ્વયં પરમેશ્વર બને છે. ઘટ ઘટ આત્મારૂપ પરમાત્મા મહાવીર દેવ છે. જ્યાં ત્યાં જે આત્માને દેખે છે અને બાકીનાં કર્મવેષ્ટનોપર જે લક્ષ દેતો નથી, તથા આત્માઓને લાગેલાં કર્મોને જે જડરૂપે જાણે છે તે તેઓની કર્મદશાપર રાગદ્વેષ કરતો નથી તે બ્રહ્મજ્ઞાની બ્રહ્મમયજીવ ને જીવનાર છે, તે દુનિયામાં કોઈપણ પ્રાણીની નિંદા કરતો નથી અને કોઈ પોતાના આત્માથી નીચ છે એમ માનતો નથી. વિશ્વમાં સર્વજીવો એક સરખા વસ્તુતઃ છે. જીવો જે કંઈ ઉચ્ચ નીચ દેખાય છે તે કર્મકૃત ઉપાધિથી છે. કર્મઉપાધિથી સર્વાત્માઓ કંઈ મૂલસ્વરૂપથી જાદા પડતા નથી. આત્માનું મૂળ સત્ય ધર્મસ્વરૂપ જોવું અને સર્વ જીવોને આત્મસમાન દેખવા. એમ દેખવાથી કોઈ પ્રાણીપર દ્વેષભાવ રહેતો નથી અને કોઈ ખરાબ લાગતો નથી. કોઈ પ્રાણીપર તથા કોઈ મનુષ્યપર તિરસ્કાર આવતો નથી. આવી દશા પ્રગટ કરવા માટે ઉપરના મંત્રપ્રમાણે સર્વત્ર દેખવું જોઈએ. સર્વાત્માઓને સર્વ જીવોને આત્મસમાન ગણવા જોઈએ. દેશભેદ, જાતિભેદ, ધર્મભેદ, રાજ્યભેદ, સ્વાર્થભેદ, લિંગભેદ, આદિ મનના કલ્પિત ભેદોનો નાશ કરીને આત્માના શુદ્ધસ્વરૂપનો અનુભવ કરવાની ઇચ્છાવાળાએ જે જે મનુષ્યો વગેરે દેખાય તેઓના આત્માઓને સ્વાત્મસમાન ગણવા અને સ્વાત્મભાવે વર્તવું કે જેથી વિષયવૃત્તિનો સ્વયમેવ ક્ષય થઈ શકે. અન્ય જીવોની હિંસા તે આત્માની હિંસા છે, અન્યજીવોને ધિક્કાર ત પાતાનોજ ધિક્કાર છે. અન્યમાં પ્રભુ જોવા તે નિજમાં પ્રભુને જોવા જેવું છે. સર્વખંડ સર્વ દેશના લોકોએ પરસ્પર એક બીજામાં આત્મભાવ ધારવો અને પરસ્પર મૈત્રીભાવથી વર્તવું. આત્મવત્સર્વનીવેષુ, વર્ઝન વર્તન તથાઃ
૨૨૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005257 |
| Book Title | Jain Gita Kavyono Parichay |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kavin Shah |
| Publisher | Kusum K Shah Bilimora |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 278 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |