________________
પિšષણા
૪૩
તેમાં કેમ પાર ઉતરવું ? તેના આ અધ્યયનમાં સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ છે. ભિક્ષાર્થે જવાથી માંડીને ભિક્ષા લઇ પાછા ફરી કેવી રીતે ભાજન કરવું ? ત્યાં સુધીની પ્રત્યેક ક્રિયાઓનુ` તલસ્પર્શી વર્ણન નીચે આપ્યું છે.
ગુરુદેવ મેલ્યા:
[૧] ભિક્ષાના કાળ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે વ્યાકુળતારહિત (ધૈર્યવાન ) અને મૂર્ખારહિત સાધુ આ ક્રમયેાગથી ભાત પાણી (ભિક્ષા)ની ગવેષણા કરે.
નોંધઃ—સાધક ભિક્ષુએ પ્રથમ પ્રહરમાં સ્વાધ્યાય, ખીન્દ્ર પ્રહરમાં ધ્યાન અને ત્રીા પ્રહરમાં ભડોપકરણ (સંચમને ઉપયાગી સાધને) ની પ્રતિલેખના કરી વર્તમાન કાળની પરિસ્થિતિને અનુલક્ષી જે ગામમાં જે સમય ગેાચરી ( ભિક્ષા )ના હાચ તે સમયે ભિક્ષાચરી જવું ઘટે. [૨] તે ગામ અથવા નગરમાં ગાચરી ગયેલો. મુનિ ઉદ્વેગરહિત બની અવ્યાકુળ ચિત્તથી મંદ મંદ ( ઉપયેગ પૂર્ણાંક ) ચાલે. ચાલતી વખતે કેમ ચાલવુ તે વિધિ મતાવે છે:
[૩] આગળ યુગ ( ચાર હાથ) પ્રમાણ સુધી દૃષ્ટિ ખરાબર લંબા વીને ખીજ, વનસ્પતિ, પ્રાણી, સચેત જળ અને સંચેત કૃત્તિકા ( થી દૂર રહીને)ને દૂર છેાડીને બરાબર જોયા પછી જ ઉપયેાગ પૂર્વક પૃથ્વી પર ચાલે.
[૪] પૂર્વોક્ત ગુણુસ`પન્ન સાધુ; ખાડ કે ઊંચી નીચી વિષમ જગ્યા, અને વૃક્ષના ઠુંઠાં કે કાદવવાળી જગ્યાને છોડી દે. તેમજ બીજો સારા માર્ગો હાય તા ખાડને એળગવા સારુ કાઇ, પાષાણુ વગેરે ગેાઠવ્યાં હાય તા તે પર પણ ચાલે નિહ.
[૫] કારણ કે તેવા વિષમ માગે` જતાં ત્યાં તે સંયમી કદાચ લપસી પડે કે ખાડામાં પડી જાય તે ત્રસ (હાલતા ચાલતા) જીવાની તથા સ્થાવર જીવાની હિંસા થાય.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
