________________
શ્રીપાળ રાજાનો રાસ.
આકાશને શબ્દસય કરી રહ્યાં હતાં. આવા ઠાઠ સહિત લશ્કર સાથે જ્યારે રાજા શહેર બહાર નિકળી ચૂક્યા, ત્યારે સવારના હાથમાંની બરછીઓના ચળકતા ભાલાઓની ઉપર સૂર્યનાં કિરણો પડવાથી જાણે બીજા સૂર્ય જ ન હોય ? તે ખ્યાલ તે ઉત્પન્ન કરાવા
લાવ્યા.
ઢાળ ચોથી– રાગ ગાડી-રામચંદ્ર કે બાગમેં ચં મેરી રહ્યોરી–એ દેશી.
મારગ સનમુખ તામ, ઊડે ખેહ ઘણી રી; પૂછે ભૂપતિ દષ્ટિ–દેઈ મંત્રી ભણીરી. કુણ આવે છે એહ, એવડાં લોક ઘણારી; કહે મંત્રી રહો દૂર, દરિસણ એહ તણારી. એ કુષ્ટિ સંય સાત, થાઈ એક મણારી; થાપી રાજા એક, જાએ રાય રાણારી. મારગ મૂકી જામ, નરપતિ દૂર ટેલેરી; ગલિતાંગુલી તસ દૂત, આવી તામ મલેરી. ઉત્તમ મારગ કાંઈ, જાયે દૂર તરી; ઉજેણીના રાય, હારે કીર્તિ સજીરી. નિર્મુખ આશા ભંગ, જાચક જાસ રહ્યારી;
ભારભૂત જગ માંહિ, નિર્ગુણ તે કારી. અર્થ –રાજા લશ્કર સહિત જ્યારે અગાડી ચાલી નિકળ્યો ત્યારે રસ્તામાં સન્મુખ બહુજ ધૂળ ઉડતી નજરે પડી, એટલે પ્રધાન તરફ જોઈ પૂછવા લાગે કે-“આટલી બધી ધૂળ કેમ ઉડતી જણાય છે ? અને આટલાં બધાં કેણ લેકે આવે છે ?” પ્રધાને કહ્યું-“જે એ લોકો આવે છે તેઓના દર્શનથી પણ આપ દૂર રહો; કેમકે તે સાતસો કઢીયાઓ છે, અને એક સંપ કરી એક રાજાને સ્થાપન કરી રાજા રાણાઓને જોઈતી ચીજ યાચતા ફરે છે.” આવું પ્રધાનનું કહેવું સાંભળી ત્યારે રાજા રસ્તો છેડી બીજે રસ્તે ચાલ્યું. ત્યારે ગળી ગએલી આંગળીઓવાળે એક કેઢીએ દૂત આવી પહોંચી રાજાને કહેવા લાગ્ય–“હે ઉજેણીના મહારાજ ! આ ઉત્તમ રસ્તો છોડીને આપ અવળે રસ્તે કેમ પધારે છે અને લાંબા વખતથી જાળવી રાખેલી કીર્તિને આજે આ માર્ગ આદરી કેમ હારી જાય છે ? જેની અગાડી આવી યાચક નિર્મુખ આશાભંગ થઈ રહે છે, તે મનુષ્ય જગતમાં ભારરૂપ સરખા નિર્ગુણ જ કહેવાય છે.” (૧૬)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
