Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 170

ખ’ડ ત્રીન્હે.
૧૫૭
હોય તે તે ફળી શકતું નથી; કેમકે ત્રણે કારણ રજુ છતાં ઉદ્યમની ખામી રહી, જેથી એ કારણેામાં ઉદ્યમની મેળવણીની પણ ખાસ જરૂર છે. અને એ ચારે કારણેા હાજર હોય છતાં ખેડૂતના કર્મ સારાં ન હોય; તે! કરેલી બધી મહેનત ધૂળમાં મળી જાય. મતલખ એજ કે દરેક કામમાં આ પાંચે કારણ મળે તે જ કાઇ પણ કાર્ય સિદ્ધ થાય છે. એ પાંચમાંથી એકની ખામી હોય તેા તેથી કાર્યસિદ્ધિ થતી નથી. એ પાંચે કારના મેલાપ કરાવી દેનાર ષ્ટિ હેતુરૂપ માઢુ પુણ્ય જ છે, તે પુણ્ય જ બધાએ સારા સયેાગોના પ્રપચ મેળવી દે છે, એથી સહુ કરતાં પુણ્ય એ જ મોટું છે. એ જ પુણ્યના યોગ વડે શ્રીપાળ કુંવર અને ત્રૈલોકયસુંદરીના સબધ જોડાયે. એવી રીતે શૃંગારસુંદરીની પ્રાપ્તિના પ્રબંધ હવે કવીશ્વર કહે છે.
—૧ થી ૩
ઢાળ સાતમી—સાહિબ મોતીડા હમારેાએ દેશી.
એક દિન રાજ સભાયે આવ્યા, ચર કહે અચરજ મુઝ મન ભાગ્યો; સાહિબા રંગીલા હમારા, મેહના રંગીલા હમારા. દલપત્તનના છે મહારાન્ત, ધરાપાલ જસ પખ બિહુ તા. સા॰ મા॰ ૧ રાણી ચારાશી તસ ગુણખાણી ગુણમાલા છે પ્રથમ વખાણી; સા પાંચ બેટા ઉપર ગુણપેટી, શૃંગારસુંદરી છે તસ બેટી. પધ્રુવ અધર હિરાત સતકુલ, અંગ ચગ કુચલ બહુ મૂલ; સા જંગમ તે છે મેહનવેલી, ચાલતી ચાલ જિસી ગુજગેલી.
સા॰ મા॰ ૨
સા॰ મા॰ ૩
66
અ:—એક દિવસ રાજસભાની અંદર એક જાસૂસ આવ્યા અને તે શ્રીપાલ કુવર પ્રત્યે કહેવા લાગ્યા હે ર‘ગીલા સાહેબ ! જે આશ્ચય મારા મનને પસંદ પડ્યું છે તે હું કહું છું માટે કૃપા કરી શ્રવણુ કરો. મેહનજી ! દલપત્તન નામનું શહેર છે. ત્યાં ધરાપાલ નામના રાજા કે જે મેસાળ અને આપ એ બેઉ પક્ષપડે મજબુત છે તે રાજ્ય કરે છે. તે રાજાને ગુણની ખાણ જેવી ચારાશી રાણીએ છે, તેમાં ગુણમાળા નામની પટરાણી છે. એ ગુણમાળાને પાંચ કુવરે ઉપર ગુણની પેટીરૂપ એક શૃગારસુંદરી નામની કુંવરી છે. જગતમાં જે માહનવેલી છે તે સ્થાવર, સ્થિર થઈ રહેલી હેાય છે, પણ શૃંગારસુંદરી તે જંગમહાલતી ચાલતી મેહનવેલી રૂપ છે; તેણીને નવપતૃવ સમાન લાલ અને સુકેામલ હાડરૂપ પત્ર છે, ઉજળી દાંતની પંક્તિરૂપ શ્વેતપુષ્પ છે, અને સ્તન યુગલરૂપ રસભરત સુંદર ફળ છે, એથી તેણીનું અંગ સૌદર્યંતાવાળું દેખાય છે, અને જેમ