________________
૧૪
તીથ કરે, ચકવર્તાઓ, વાસુદે, બલદે હોય છે. તથા સર્વકાલે ત્યાંથી પ્રાણીઓ સિદ્ધિ-ગતિને પામે છે.
જ્યારે પાંચ ભરત અને પાંચ ઐરાવત ક્ષેત્રમાં અનિયમિત કાળ હોય છે. તેથી સર્વકાલે ધર્મ વગેરે હોતા નથી. પરંતુ કાલચક પ્રવર્યા કરે છે. તે કાલચક્ર વશ કડાકડી સાગરોપમના સમય પ્રમાણ હોય છે તેમાં ઉત્સર્પિણ અને અવસર્પિણું દસ, દસ કેડીકેડી સાગરેપમ પ્રમાણ હોય છે.
તેમાં એકેકમાં છ-છ આરા-કાલની પ્રરૂપણે કહેલી છે. (૧) સુષમા-સુષમા, (૨) સુષમા, (૩) સુષમ-દુઃષમા, (૪) દુષમ-સુષમા, (૫) દુષમા, (૬) દુઃષમ-દુઃષમા. તેમાં પહેલે આરે-ચાર કટાકેટિ સાગરોપમ કાલને. બીજે આરેત્રણ કેટકેટી સાગરોપમને ત્રીજો આરે-બે કટાકેટી સાગરોપમને. ચેાથે આર-બેંતાલીશ હજાર વર્ષ જૂની એક કટાકોટી સાગરોપમને પાંચમો આર-એકવીશ હજાર વર્ષને અને છઠ્ઠો આરોપણ એકવીશ હજાર વર્ષ પ્રમાણને હોય છે.
તેમાં પહેલા આરામાં શરૂમાં-ત્રણ પપમના આયુષ્યવાળા તથા ત્રણ ગાઉના શરીરવાળા, અને ક૯પવૃક્ષથી ગોપભોગ વિના પરિશ્રમે પ્રાપ્ત કરનારા હોય છે.
કલ્પવૃક્ષ દસ પ્રકારના હોય છે : (૧) મરંગક-મધુર પણ આપે છે. (૨) ભૂગર્ભાજને. (૩) સૂર્યાગ-સંગીત માટે વાજિંત્રો. (૪) દીપદીપ શિખા તેજ. (૫) તિ–પ્રકાશ. (૬) ચિત્રાંગ–પુષ્પની માળા. (૭) ચિત્રરસ–સ્વાદિષ્ટ ભજન. (૮) મણિતાંગ-શ્રેષ્ઠ આભૂષણે. (૯) ગેહાકાર-મકાન, (૧૦) અણિયણું (અનગ્ન)-વસ્ત્રો આપે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
