________________
છું થયંત' ક્ષેત્ર માં નું પ ચહNI (૨૨) प्रयच्छति हिरण्यं वा युग्मिनामासनादिषु। यत् सन्ति तत्र बहवः शिलापट्टा हिरण्यजाः ॥ ५८ ॥ प्रभूतं तन्नित्ययोगि वास्यास्तीति हिरण्यवत् । तदेव हैरण्यवतमित्याहुः मुनिसत्तमाः ॥ ५९ ॥ हैरण्यवतनामा वा देवः पल्योपमस्थितिः। ऐश्वयं कलयत्यत्र तयोगात् प्रथितं तथा ॥ ६० ।।
क्षेत्रानुभावो मानं च नृतिरश्चामपि स्थितिः। નિરિવર્સ હૈમવતવદરમિહ ધનૈઃ ૨ -
क्षेत्रस्यास्य मध्यभागे चतुरंशविभाजकः । वैताढ्यो विकटापाती रात्निकः पल्यसंस्थितः ॥ १२ ॥ पनोस्पलशतपत्रादीनि सन्त्यत्र संततम् । विकटापातिवर्णानि विकटापात्ययं ततः ॥ ३ ॥
શિખરી, જે બેઉ (અનુક્રમે) રૂધ્યમય અને સુવર્ણમય છે તે બેઉનું “હિરણ્યવંત ” એવું એક સમાન નામ કહી શકાય. એટલે એ હિરણ્યવંત પર્વતાના સંબંધવાળું જે ક્ષેત્ર તે હરણ્યવંત ક્ષેત્ર. ૫૬-૫૭.
અથવા તો ત્યાં હિરણ્ય એટલે સુવર્ણની પુષ્કળ પાટયો હોવાથી, ત્યાંના યુગલીઆને આસન વગેરેને માટે એ ક્ષેત્ર આપ્યા કરે છે માટે એ નામ પડેલું છે. ૫૮. - અથવા તો એમની નિત્ય ઉપયોગની પ્રચુરતર વસ્તુઓ હિરણ્યવત્ એટલે સુવર્ણવાળી હોવાથી મુનિવરોએ એ નામ પાડેલું છે. ૫૯.
અથવા તો ત્યાં એક પલ્યોપમના આયુષ્યવાળે હરણ્યવંત દેવ પ્રભુત્વ એટલે ઉપરીપણું ભગવે છે એને લીધે એ નામ પડેલું છે. ૬૦.
આ ક્ષેત્રને પ્રભાવ, એનું પ્રમાણ તથા ત્યાંના મનુષ્ય અને તિર્યંચોની સ્થિતિએ સર્વ હેમવતક્ષેત્રવત્ જાણવું. ૬૧.
આ ક્ષેત્રમાં રત્નમય “વિકટાપતિ ” વૈતાલ્ય આવેલો છે. એને પાલા જેવો આકાર છે અને એના ચાર વિભાગ પડેલા છે. ૬૨.
વિકટાપાતિ' એટલે કદિ ન ઉડી જાય એવા પાકા” વર્ણ–રંગના પત્રો, ઉત્પલે તથા શતપત્ર આદિ ત્યાં નિરન્તર લભ્ય હોવાથી એ “વિકટાપાતિ’ કહેવાય છે. ૬૩.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
