________________
વિશ્વ વસ્તીની સમસ્યાઓ અને નિવારણ
એક ભૌગોલિક અધ્યયન
– પ્રા. ગોવિંદભાઈ વી. પટેલ દુનિયાના મોટા ભાગના દેશમાં આજે માનવ દુનિયાના કેટલાક પછાત દેશમાં વસ્તી ગણતરી, વસ્તીનો વધારે મોટા પાયા પર થાય છે. આ રીતે સતત વસ્તી વધારાને દર, મૃત્યુ દર વગેરે એકદમ ચોક્કસ નથી, વધતી વસ્તીને માટે સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લેવું જરૂરી તેથી આ આંક ચક્કસ આંકડો બતાવશે તેવું નથી કારણ છે. દુનિયાની કુલ વસ્તીમાં જે નો વધારો થાય છે કે યુનાઈટેડ ને શને ૧૯૭૦માં જે ૩૫૭૪ મિલિયનનો તે દેશ કે આંતરરાષ્ટ્રિય સંસ્થાઓ માટે મુસીબતનો આંકડો આપ્યો હતો તે વાસ્તવમાં દુનિયાની વસ્તી પ્રશ્નોમાં વધારો જ કરે છે. પૃથ્વી ઉપર વસ્તીનો જે હદ ૧૯૭૦માં તાડીને ૩૬૨૧ મિલિયને પહોંચી હતી. કરતાં બહારને વધારે થાય છે તેનાથી આપણું જીવનધોરણ તેમજ સગવડમાં ઓટ આવે છે. એટલું જ (૨) ખંડ પ્રમાણે વસ્તીનું વિતરણ નહીં, પરંતુ માનવજીવન પણ ભયમાં મુકાય છે. માનવ વસ્તીના વધારાને જે રેક હોય અને તેના અંગે ઈ.સ. ૧૯૭૨માં દુનિયાની કુલ વસ્તી ૩૭૮૬ મિલિ
લાનિંગ નકકી કરવું હોય તો એમ જ કહી શકાય કે ન હતી. આમાં થી દેખીતી રીતે જ એશિયા ખંડમાં પરિસ્થિતિનું સંરક્ષણ કરવા માટે થોડા દશકાઓ પહેલાં 3 ભાગની વસ્તી રહેલી છે. વિકસિત દેશોમાં (Develoજાગવું જોઈતું હતું. હવે આના માટે તો એમ જ કહી શકાય ped contries) વસ્તીનું પ્રમાણ ઓછું જોવા મળે છે. કે માનવજાત પોતાની જાતને કિલયર યુદ્ધ દ્વારા નાશ ઉત્તર અમેરિકા, યુરે૫, સોવિયેટ યુનિયન અને એસાન પમાડે તે સારું ! આ પેપરમાં ભૌગોલિક પરિસ્થિતિના નિયામાં દુનિયાની કુલ વસ્તીના 5 ભાગ કરતાં પણ ઓછી સંદર્ભમાં વસ્તીનું વિતરણ, સમસ્યાઓ અને નિવારણ ધરાવે છે. જ્યારે જે દેશમાં ઊંચા પ્રકારની ટેકનોલકરવામાં આવ્યું છે.
જીને બહુ વિકાસ થયેલ નથી તેવા દેશે દુનિયાની કુલ (૧) દુનિયાની વસ્તીનું પ્રમાણ
વસ્તીના ૩ ભાગ કરતાં પણ વધુ વસ્તી ધરાવે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સના અનુમાન પ્રમાણે વસ્તી ઈ.સ. ચીન, ભારત અને રશિયા આ ત્રણ દેશમાં દુનિયાની ૧૯૯૦માં પ૩૪૬ મિલિયન અને ૨૦૦૦માં ૬૪૦૭ ૫૦% વસ્તી રહે છે. આ અંગેની માહિતી ટેબલ-૨માં મિલિયન થશે.
આપી છે.
ટેબલ-૧ દુનિયાની વસ્તી ૧૯૦-ર૦૦૦ (મિલિયનમાં)
૧૯૬૦–૭૦ ને જન્મદર ચાલુ રહે તો વસ્તી વસ્તી
ડબલ થવા માટેનાં વર્ષોને ટાઈમ - દુનિયા વિકસિત વિકસતા દુનિયા વિકસિત વિકસતા
દેશે ૧૯૩૦ ૨૦૪૪ ૭૫૯
૧૨૮૫ ૧૯૫૦ ૨૪૮૬ ૮૫૮ ૧૬૨૮
૧૧૪ ૧૯૭૦ ૩૬૨૧ ૧૦૮૪ ૨૫૩૭ ૧૯૯૦ ૫૩૪૬ ૧૨૮૨ ४०१४ ૨૦૦૦
१४०७ ૧૩૬૬ ૫૦૩૯
વર્ષ
દેશો
દેશે
T |
૬૧
V
v .
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org