Page Text
________________
વિશ્વની વિવિધ ટાપુ સૃષ્ટિ
શ્રી જી. વી. પટેલ –શ્રી શંકરભાઈ એસ. પટેલ
મહાસાગરમાં આવેલા ટાપુઓનું સ્થાન આધુનિક દેખાતા જમીન વિસ્તારને ટાપુ કહેવામાં આવે છે. પછી યુગમાં વધતું જોવા મળે છે. પૃથ્વી સપાટીના ૭૦.૮૮ ટાપુનું ક્ષેત્રફળ એક ચો.કિ.મી. થી શરૂ કરીને વિશ્વના ટકા વિસ્તારમાં પાણી અને ૨૯.૧૨ ટકા વિસ્તારમાં સૌથી મોટા ટાપુ ગ્રીનલેન્ડ ( ક્ષેત્રફળ ૨૨,૬૮,૦૦. ચો. વિશ્વના જમીન ખંડો આવેલા છે. એટલે કે લગભગ કિ.મી. ) નો સમાવેશ તેમાં થઈ જાય છે. આ રીતે પૃથ્વીના $ ભાગમાં પાણી રહેલું છે જે વિશ્વના મુખ્ય જોઈ એ તે નાના મોટા ૪૫,૦૦૦ જેટલા ટાપુએ બધા જ ચાર મહાસાગર પિસિકિક, એટલાંટિક, હિન્દી અને મહાસાગરમાં આવેલા છે. આમાંના ૨૦,૦૦૦ ટાપુઓ આર્કટિકમાં સમાવેશ થયેલ છે. આ ચાર મહાસાગરોમાં તો એકલા વિશ્વના સૌથી મોટા પેસિફિક મહાસાગરમાં હજારોની સંખ્યામાં સમુદ્ર ટાપુઓ વિવિધ સ્થાને પર આવેલા છે. જ્યારે બીજા ટાપુએ એટલાંટિક, હિન્દી દેષ્ટિમાન થાય છે, જે ટાપુઓની વિવિધ પ્રકારની સૃષ્ટિ તેમજ આર્કટિક મહાસાગરમાં કેન્દ્રિત થયેલા છે. જાણવી ઉપયોગી થઈ પડે છે.
ટાપુઓની આબોહવા સમઘાત હોય છે. તેથી બધા જ
ટાપુઓ ગીચ વસ્તીવાળા છે એમ માની શકાય નહીં. સમુદ્ર ટાપુઓ વિશે જ્યારે વિચાર કરીએ છીએ જાપાન તેમજ ઈન્ડોનેશિયાના કેટલાક ટાપુઓ એવા ત્યારે તેની ચોક્કસ વ્યાખ્યા આપવી અશક્ય બની જાય છે કે જેમનું કદ ખૂબ જ નાનું છે. ઈન્ડોનેશિયાના ટાપુ છે. ટૂંકમાં જે જમીન વિસ્તારની ચારેબાજ સમુદ્ર હાય વિસ્તારમાં ૧૩,૬૬૭ ટાપુઓને સમાવેશ થયેલ છે તેને આપણે ટાપુ કહીએ છીએ. પરંતુ આને ચોક્કસ જેમાંના ૭,૬૦૦ ટાપુઓનાં હજુ નામ પણ આપી શકાયાં વ્યાખ્યા આપવી અશકય બની જાય તેમ છે. ટૂંકમાં નથી તેમ જ કેટલાક ટાપુઓ આજે પણ નિજ ન પડ્યા છે. જે જમીન વિસ્તારની ચારે બાજુ સમુદ્ર હોય તેને આપણે આ પ્રકારના ટાપુઓ તો ફક્ત લીલાં જંગલોથી છવાયેલા છે. ટાપુ કહીએ છીએ પરંતુ આને જ ચોકકસ વ્યાખ્યા તેમજ પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ માટે રહેઠાણ સમાન જ માની લઈએ તો મોટામાં મોટી ભૂલ ઉપનન થવાનો બની રહ્યા છે. આવી જ રીતે શિતકટિબંધના વિસ્તારમાં
જ જમીન ખરડાની ચારે બાજી પણ આવેલા ટાપુઓ પણ ભૌગોલિક પ્રતિકળતાને લીધે નિર્જન પાણી તો રહેલું છે. તો પણ જમીન ખંડો ટાપુસમાન પડયા છે. ગણાય નહી. પેસિફિક મહાસાગરનું ક્ષેત્રફળ ૧૬.૫ કરોડ નીચે વિશ્વના કેટલાક સૌથી મોટા ટાપુએ આપ્યા ચા-કિમી. છે જેમાં પૃથ્વીના બધા જ જમીન ખંડો છે. જેનાં ક્ષેત્રફળ વિશ્વના કેટલાક દેશોનાં ક્ષેત્રફળ કરતાં ધારો કે એકઠા કરીને મૂકવામાં આવે તો પણ તેમાં ડૂબી પણ મોટાં છે, જે ટેબલ-૧ માં દર્શાવ્યા છે. જાય તેમ છે. કહેવાનો અર્થ એ કે વિશાળ મહાસાગરોના પાણીના વિસ્તારોમાં જમીન ખંડો ટાપુ સમાન જ બની
ટેબલ-૧ રહેતા લાગે છે. છતાં પણ આપણે ઉત્તર અને દક્ષિણ અમેરિકા, યુરોપ, અને એશિયા, આફ્રિકા તેમજ સ્ટે- સમુદ્રના ટાપુઓ, સ્થાન અને વિસ્તાર લિયાને ટાપુ કહેતા નથી.
કમ સમુદ્ર ટાપુનું કયા મહી
ક્ષેત્રફળ નામ સાગરમાં
(ચે.મા.માં) એટલે કે મુખ્ય જમીન ખંડોની નજીક તેમજ દૂરના ૧ ગ્રીન લેન્ડ
આર્કટિક
૮,૪૦,૦૦૦ વિસ્તારમાં આવેલા મહાસાગરોના પાણીમાંથી બહાર ૨ ન્યૂગિનિ.
પેસિફિક
૩,૧૬,૮૫૬
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |