________________
વિશ્વના વિવિધ રાષ્ટ્રોનું સમાજ જીવન
અને
વિશિષ્ટ પરંપરા
– શ્રી કૃષ્ણવદન જેટલી
કેનેડા
લેનને સફળતા મળી હતી. મેટી સેંટ લેરેસ નદીની ભારત અને કેનેડા મિત્ર દેશ છે અને ઘણી બાબત. આસપાસને આ પ્રદેશ વસાવવામાં તેણે અભુત કાર્ય માં એકબીજાને સહકાર આપે છે. ઉત્તર અમેરિકામાં કર્યું હતું. પરંતુ અંગ્રેજો એ પણ આ પ્રદેશ પચાવવામાં સંયુક્ત અમેરિકન રા - યુ.એસ.એ.ની ઉત્તરે હરીફાઈ આદરી. પરિણામે ફ્રેંચ લોકો અને અંગ્રેજો વચ્ચે આવેલે કેનેડા દેશ વિસ્તારમાં એટલો મોટો છે કે તેમાં કયુબેકમાં ભારે લડાઈ થઈ અને તેમાં અંગ્રેજ સેનાપતિ અઢી ભારત સમાઈ જાય; પરંતુ વસ્તીની દષ્ટિએ ભારતમાં વૂફની હાર થઈ અને ફ્રેંચ સેનાપતિ માંટકાય પણ માર્યો કેનેડાની વસતીથી પચીસ ગણી વસતી સમાઈ જાય. કેનેડા ગયે, છતાં કયુબેક ફ્રેંચ સંસ્કૃતિનો ગઢ છે અને તેનું ને વિસ્તાર ૪૦ લાખ ચોરસ માઈલ ઉપરાંત ગણાય ક્ષેત્રફળ બ્રિટનથી છ ગણું છે. કેચ કેનેડાવાસીઓ અને છે કેનેડાના એક છેડાથી બીજે છેડે જતાં અઠવાડિયાં બ્રિટિશ-અંગ્રેજ કેનેડાવાસીઓ એકબીજાથી જુદા જુદા લાગે છે. અહીંની દરેક ચીજ અનોખી અને નિરાળી છે. રહે છે. કેનેડાને આંટારિયા પ્રદેશ અંગ્રેજીભાષી છે તેનાં સરોવર એટલાં મોટાં છે કે જાણે મહાસાગર! અને તેમાં ઈગ્લાંડના શહેરાના નામનાં લંડન, હેમિટન સપિરિયર સરોવર બત્રીસ હજાર ચોરસ માઈલના વિસ્તાર ચૂધમ, સ્ટેટફોર્ડ વગેરે કસબા તથા શહેરો છે. ટ્રાંસ પૅસિધરાવે છે. તેમાં આયર્લેન્ડ દેશ સમાવીએ તો પણ પાંચ ફિક રેવે પૂર્વથી પશ્ચિમના છેડા જોડે છે. હજાર ચાસ માઈલનો વિસ્તાર વધે. એકબાજુ આટલાં- કેનેડાની રાજધાની એટાવા છે. તે કેનેડાનાં પાંચ ટિક સમુદ્રમાં કંડ માછલી ખૂબ થાય છે તે બીજી બાજુ મોટાં શહેરોમાંનું એક છે. ૧૮૨૭માં આ શહેર વસ્યું પ્રશાંત મહાસાગર સામેન માછલી. કેનેડા બે ભાષી (૧) ત્યારે તેનું નામ બાઈટાઉન હતું. ૧૮૫૫માં તેનું નામ અંગ્રેજી અને (૨) ફ્રેંચ ભાષા બોલતો દેશ ગણાય છે ઓટાવા પડયું અને ૧૮૫૭થી તે દેશનું પાટનગર છતાં હાં અનેક ભાષા બોલનારા જુદા જુદા દેશોના લોકો બન્યું. ઓટાવા ૩૦૪૮૧ એકરમાં ફેલાયેલું છે; પરંતુ વસે છે. કેનેડાને ઉત્તર પ્રદેશ ડુંડા-બરફી પ્રદેશ ૩૨૫૬ એકર તો જળવિસ્તાર છે. શહેરની વસતી ૬ લાખ લગભગ ત્રીજા ભાગ કરતાં પણ વધુ વિસ્તારમાં ફેલાયેલે ઉપરાંત છે. તે એન્ટારિયો અને કયૂબેકની સરહદે આવેલું છે. કેનેડાની વસતી પ્રિન્સ એડવર્ડ ટાપુમાં દરેક ચોરસ છે. તેમાં ઓટાવા નદી વહે છે. એન્ટારિયો બાજુ આવેલા માઈલે ૪૦ માનવીની છેકેનેડા એક શાળાના ઉત્સાહી ઓટાવા કાલટનની વસતી ૪ લાખની છે અને તેનું વિકાસશીલ છાત્ર જેવો દેશ છે. હડસન બે કંપનીના ક્ષેત્રફળ ૧૧૦૦ ચોરસ માઈલ છે. તેમાં ચૌદ જેટલાં નાનાં કિલા ની વાતમાં જ તેની પ્રાચીનતા પૂરી થાય છે. ત્યાંના શહેરો સમાયાં છે. સરકારી અમલદારો તેમ જ શિક્ષિત લોકો અંગ્રેજી હરોન સરોવરની નજીક આદિવાસી ઈડિયનની અને કેચ બંને ભાષા સારી રીતે જાણે છે અને તેના અતિ પથરાયેલી છે. તેઓ રૂંછાંવાળા ચામડાં-ફરને સિક્કાઓ પર પણ બંને ભાષાનું લખાણું હોય છે. કેનેડા- વેપાર કરતા હતા. બ્રિટનના સંસદભવન જેવું અહીંના ની વસતી બે કરોડ તેર લાખની છે.
સંસદભવનનું આકર્ષણ વિશેષ છે. તે એક નાના ડુંગર કેનેડાના આદિવાસીઓને સમજવામાં અને તેમનું પર ગોથિક કલાના સુંદર નમૂના જેવું છે અને ત્યાંથી દિલ જીતવામાં ન્યૂ ફ્રાંસના સંસ્થાપક સેમ્યુઅલ દે શાંપ- સમગ્ર શહેરનું વિહંગાવલોકન થઈ શકે છે. ૧૯૬માં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org