________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૧૩૭
જીવશે રેતીયુક્ત ખડકોમાંથી પ્રાપ્ત થાય છે. આ જીવ- થાય છે. જીવશેષ વૈજ્ઞાનિક આવા ટુકડાઓને એકત્રિત શેષ દ્વારા લુપ્ત જીવનની બાહ્ય તેમ જ આંતરિક રચના કરી સજીવના સમગ્ર સ્વરૂપ અને રચનાનું પુનઃ આયોઅંગેની માહિતી પ્રાપ્ત થાય છે. આવા અશિમભૂતમાં જન કરે છે. આમ જીવશેષ વૈજ્ઞાનિકોનું દુનિયાના વિવિધ ભૂતકાલીન જીવનની બાહ્ય તેમજ આંતરિક રચના અને પ્રદેશમાંથી અમિભૂતે પ્રાપ્ત કરી તેઓનો અભ્યાસ આકાર જોઈ શકાય છે. પેટ્રીફિકેશન નામના અમિ- કરી તે અભ્યાસનું સંકલન કરી ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલા ભતોમાં ખનિજ દ્રવ્યોનું અસ્થાપન થયેલું હોઈ તેમાં સજીવના સમગ્ર સ્વરૂપનું પુનઃ આજન કરવાનું છે. આંતરિક રચના વિગતવાર જોઈ શકાય છે.
ભૂસ્તરીય વિતરણું જીવશેષ = વૈજ્ઞાનિકોનું કાર્ય અત્યંત મુશ્કેલ છે. પૃથ્વીના આ લાંબા ઇતિહાસમાં સજીની શોધ કારણકે સંપૂર્ણ સજીવન જીવશેષ ભાગ્યે જ પ્રાપ્ત થાય માટે વૈજ્ઞાનિકોએ ભૂતકાળ સમયનું વિભાજન અનેક છે. આ જીવશે સામાન્યતઃ નાના ટુકડા તરીકે પ્રાપ્ત એકમોમાં કર્યું છે, જે નીચે પ્રમાણે છે :
વર્ષો પૂર્વે
એરા
યુગ
અવધિ
વનસ્પતિ અને પ્રાણીઓ
માનવયુગ
હેલોસીન-રીસન્ટ (૨૦ હજાર વર્ષ)
-માનવયુગ – માનવને ઉદ્દવિકાસ અને પ્રલય.
કવાર્ટનરી ૧૦ લાખ વર્ષ
ટલીસ્ટોસીન (૮ લાખ ૮૦ હજાર વર્ષ)
-પક્ષીઓ, સસ્તન અને કીટકને ઉવિકાસ.
ટલીઓસીન (૬૦ લાખ વર્ષ)
“સસ્તનને યુગ” સસ્તન પ્રભુત્વ કીટકે, સપુષ્પ વનસ્પતિઓ અને પક્ષીઓને ફેલાવો.
૬ કરોડ વર્ષ
સીઝેઈક એરા. (સસ્તન યુગ-૬ કરોડ વર્ષ)
આદિમાનવ પ્રાણીથી ઊતરતી કેટીનાં સસ્તન પ્રાણીની ઉત્પત્તિ.
મીઓસીન | (૧ કરોડ ૨૦ લાખ વર્ષ) |
ઓલીગાસીન ટશીઅરી | (૧ કરોડ, ૬૦ લાખ) ! (૬ કરોડ
- ઈઓસીન ૯૦ લાખ વર્ષ) | (૨ કરોડ વર્ષ)
પેલીસીના (૫૦ લાખ વર્ષ)
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
