________________
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
સ્થા
છે.
બાજુના થાંભલે શંખ અને ચક છે. ભક્તિપુરનો સિંહ દર- નેપાલની પારંપારિક કલા માટે ધૂલિખેલ પ્રસિદ્ધ છે. વાજે ઈ.સ. ૧૬૯૬માં બન્યો હતો અને તે હનુમાન, ભૈરવ અહીંથી મકાઉ અને હિમલ સુધી પર્વતના શિખરે દેખાય અને નરસિંહ નારાયણની પથ્થરની મૂર્તિઓથી સુશોભિત છે. પોખર ઘાટી ખીણુને તો ભારતના કામીર અને યુરોપના છે. રાજા રણજીતમલે ૧૫૬માં બંધાવેલ સુવર્ણ દરવાજે સ્વીટઝર્લેન્ડ સાથે સરખાવાય છે. તે ૩૫૦૦ ફૂટ સમુદ્ર નેપાલની કલાકૃતિને સમૃદ્ધ નમૂનો છે. રાજા યક્ષ મલે સપાટીથી ઊંચે છે. અને અન્નપૂર્ણા અને ધવલગિરિનાં ૧૪૨૭માં બંધાવેલ પંચાવન જેટલી કતરેલી બારીવાળા શિખરે અહીંથી દેખાય છે. પિખર ઘાટીમાં નૌકાવિહાર, મહેલ તેની કોતરણી માટે અદભુત છે. વત્સલા મંદિરનો માછલી પકડવાની અને તરવાની પૂરી સગવડ પ્રાપ્ય ઘંટ “ભસતા કૂતરાને ઘંટ' કહેવાય છે. કારણ તે વાગતાં છે. રૂપાતાલ અને બેગનાસ તાલ સરોવરનાં સ્થાનજાણે યમરાજને જોઈને કૂતરા ભસવા માંડે છે. પિકચર અત્યંત રમણીય છે. લામજગમાં બડા પોખર અને ગેલેરીમાં હિંદુ અને બૌદ્ધ તથા તાંત્રિક શિલીનાં ચિત્રો દૂધ પોખર નામના બે તળાવે છે. તેમની પાસે ૬૦૦ વગેરે જોવાલાયક છે. રાજા યક્ષમલે એકજ વૃક્ષના થડમાંથી ફૂટ ઊંચાઈએથી પડતો “સીયા ગૌન” ધોધ ૩૦૦ ફૂટ દત્તાત્રેય મંદિર બંધાવ્યું. અને ૧૪૫૯માં વિશ્વમવે તેનું ઊંચાઈએથી પડતો “જાર્થી” અને ૧૦૦ ફૂટ ઊંચેથી પડતો સમારકામ કરાવ્યું. આ મંદિરની પાછળની ખડકીમાં રાજા “ચંગ લાત ખોલા’ ધોધ જેવા સુંદર ધોધ નેપાલમાં બીજે વિશ્વમલે કોતરાવેલ સુંદર મર-બારીઓ છે. સૂર્ય વિનાય કયાંય નથી. પિખરા પાસે “ચમેડો એકર ” ગુફાઓ છે અને કના મંદિરનું સ્થળ એવી જગ્યાએ આવ્યું છે કે ખીણમાં તેમનું આ નામ તેમાંના લાખો ચામાચિડિયાને લીધે પડયું ઊગતા સૂર્યનાં પ્રથમ કિરણે તેના પરજ પડે છે.
છે. પાપા ઘાટી, ઈલમ વગેરે અનેક પ્રાકૃતિક સૌંદર્યથી મન સીતાજીની જન્મભૂમિ જનકપુર નેપાલમાં આવેલી છે.
પ્રસન્ન કરતાં સ્થળ છે. પિોખરા ને વ્યુ હટલ જાણીતી અને ભગવાન બુદ્ધની જન્મભૂમિ લુમ્બિની ઉદ્યાન ઉત્તર છે. અહીં યુરોપિયન અને નેપાલી ઢબના ખાણાની વ્યવ. ભારતના નૌગઢ સ્ટેશનેથી ૨૧ માઈલ દૂર છે, જ્યાં મોટર રસ્તે જવાય છે. લુમ્બિની પાસે નેપાલના કાઠમાંડુ નગરના
પ્રાકૃતિક દૃષ્ટિએ નેપાલના ત્રણ ભાગ પાડી શકાય છે. વિમાની મથકને જોડતું ભ૨૦ વિમાની મથક છે. લુમ્બિની
(૧) દક્ષિણ તરાંઈ પ્રદેશ. (૨) મધ્યનો પર્વતીય પ્રદેશ રૂપેનદેહની જૂની જગ્યામાં છે. અહીં ભાંગેલો અશોક સ્તંભ
અને (૩) ઉત્તરનો હિમાલય પ્રદેશ તરાઈ પ્રદેશ સાથે જ છે અને ભગવાન બુદ્ધના માતા માયાદેવીની સુંદર કલાત્મક
ભારતની સીમા જોડાઈ છે. અને નેપાલના ઘણાખરાં શહેરો પાષાણ મૂર્તિ છે. બૌદ્ધ ધમીઓ માટે આ એક યાત્રાનું
તરાઈ પ્રદેશમાં જ છે. વિરાટનગર ઔદ્યોગિક કેન્દ્ર છે. સ્થળ છે.
સીતાની જન્મભૂમિ જનકપુર અને ગત્તમબુદ્ધની જન્મભૂમિ કાઠમાંડુથી પૂર્વે ૧૯ માઈલ દૂર આવેલું નગરકેટ સ્પિની તરાઈ પ્રદેશમાં જ છે. પોખરામાં સંતરાના બગીચા ૭.૧૩૩ કટની ઊંચાઈએ આવેલું સ્થળ છે. અહીંથી સૂર્યાસ્ત જ નહિ, પણ જંગલ છે અને ત્યાં ફરતાં થાકો ત્યારે અને સૂર્યોદય વખતે હિમ શિખરોનું વિવિધ બદલાતા રંગમાં સંતરાનો રસ પી લેવો. કેકટસ-થરના શોખીનો માટે દર્શન કરવું એ એક અનેરો લહાવો છે. અહીંથી હિમાલય નેપાલમાં તેની ૨૯ જાતે મળે છે. નેપાલના ૯૦ ટકા લોકો પર્વતમાળા પરના સગરમાથા (એવરેસ્ટ) અને બીજાં શિખરે ખેતી પર નિર્ભર છે. સ્પષ્ટ દેખાય છે. કાઠમાંડુ ઘાટો અને ત્રિશુલી નદીની ઘાટી વચ્ચે ૬૫૦૦ ફૂટની ઊંચાઈ પર આવેલા કકની પરથી ગણેશ નેપાલમાં અનેક જાતિના લોકો વસે છે. પશ્ચિમમાં હિમલ પવતના ચાર શિખરે સામે આવેલાં દેખાય છે. ગુરુગ અને મગર જાતિના લોકો, મધ્યમાં ગોરખા, તમાંગ અહી સફરજનની વાડી છે અને કકની હોટલમાં રહેવા અને નેવાર જાતિ, પૂર્વમાં કિરાતી અને લિમ્બુ જાતિ, જમવાની વ્યવસ્થા થઈ શકે છે. કાઠમાંડુથી પૂર્વમાં ૨૦ ઉત્તરમાં ભેટિયા અને શેરપા લોકો અને દક્ષિણમાં થારુ માઇ આવેલ ધૂલિખેલનું પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય તથા ત્યાંની જાતિના લોક વસે છે. કિરાતી જાતિ અત્યંત પુરાણી સુંદરીઓના હસતા ચહેરાનું આકર્ષણ મનહર છે. જાતિ છે. નેવાર જતિ કલાપ્રેમી છે અને તે જાતિના લોકો
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org