________________
સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
માર્ગા દક્ષિણ પશ્ચિમ તરફના કવીન્સ રોડ અને ઉત્તર પૂર્વના કિંગ્સ રોડ ખાંડ ઉદ્યોગના કેન્દ્ર લૌ ટાકાને ફરી વળે છે. બંને માઅે દૈનિક બસ સર્વિંસ પણ ચાલે છે. લૌટાકા નાન્દીથી ૧૭ માઇલ દૂર છે. સુવામાં મેક આર્થર સ્ટ્રીટસ અને વિકટોરિયા પરેડને ખૂણે ફિટના મુલાકાતીએ માટે માહિતી સહાય કચેરી છે. આ કચેરી વહાણુની સેવા પણ આપે છે.તેમાં એક અને પાસ્ટ એફિસ પણ છે. સુવામાં સાત ખ્રિસ્તી સપ્રદા ચેાના દેવળે છે. વડોદરા એક એક અરોડાની શાખા પણ સ્વામાં કામ કરે માર્કસ રટ્રીટ અને ટેવ સ્ટ્રીટને ખૂણે કવીન એલિઝ.મેથડ્રાઇવ પર આવેલા પુર્નામેન્ટ હાઉસના ચાકી દર છ કલાકે ( જી પેલિસ અને ફિજી લશ્કરી દળ વારાફરતી કરે છે. આ ફેરફાર વખતે થતી લશ્કરી કુચ જોવા જેવી હોય છે. દર શુક્રવારે ૫-૩૦ વાગ્યાથી કવીન એલિઝા બેથ ખરાક પાસે ફિજી લશ્કરી એંડનું સંગીત સાંભળવા લોકો ભેગા થાય છે. વોટર-કીઇંગ અને સ્કીનડાઇવિંગ તથા માછલી પકડવા માટે ટિવિટિવ' લેાંચ હૅટ ટ્રાવેલ સર્વિસ દ્વારા ચાલે છે. સુવામાં પાંચ સિનેમા યેટરો છે. ફિજી આર્ટીસ કલબ કોઇ કોઈ વખત નાટક પણ ભજવે છે. દર વર્ષે સપ્ટે. મ્બરમાં હિબિસ્કસ ઉત્સવ ઉજવાય છે. તેમાં બધી જાતની પ્રજાએ ભાગ લે છે. અને હિબિસ્કસ પુતર કાંધા યાત છે. જુદાં જુદાં સુંદર દેખાવાવાળા ફલોટ બનવી તેના વાડા નીકળે છે. છે. વિકટોરિયા પરેડમાં ગોલ્ડન ડ્ર ગન મેરે નૃત્યો રાતના ૮ થી સવારના એ સુધી સામથી શુક્રવારે અને શનિવારે મધ રાત સુધી ચેાાય છે. સુવાની માટી ગ્રાંડ પેસિફિક હાટલમાં ૮૦ વાતાનુકુલિત ખંડો છે તેમજ તરવા માટે રિવમિંગ પૂલ છે રવા અને ફેજીના સ્મરણ ચિહ્નો કાચળાની ઢાલનું કામ, કાવા વાટકા, નારિયેળની કાચલી વસ્તુ, નરભક્ષીના કાંટ્રા-ગોડનું ફ્રા વગેરે હથિયારો વગે૨ે છે. સીટી મારકેટમાં વિવિધ વસ્તુએના ખરીદનારા અને વેચનારા વિવિધ રંગી દેશી પરદેશી વેશભુષામાં જોવા મળે છે અને ભારતીય સાડીઓવાળી સન્નારીઓ પણ ત્યાં દેખાય છે તથા વિવિધ ભાષાએ સાંભ ળવા મળે છે.
કકાઓ માના ખૂણે સુવા ટેનિકલ વનસ્પતિ ઉદ્યાનમાં વિવિધરંગી વિચિત્ર ફૂલો અને વૃક્ષવેલાઓ જોવા મળે તેની વચમાં ફિજી મ્યુઝિયમ આવેલું છે. તેમાં આદિવાસીએ એ અનાવેલી વિવિધ વસ્તુઓ તથા નરક્ષીયુદ્ધ, વિવિધ પ્રકારના શખ છીપલાં વગેરે વ્હેવા મળે છે. નિયાગરા અને મતુઆ સ્ટ્રીટને પૂણે સુવા હાર લાઇટસ એકવેરિયમ માછલીગૃહ આવેલુ છે. તેમાં વિવિધર’ગી અને વિવિધ આકારની માછલીઓ, શ ખાછીપા અને સમુદ્રીજીવન જોવાની મઝા પડે છે. શહેરથી ત્રણ માઇલ દૂર લમવુઆ જળાશય પરથી સુવાનું ર્હિંગાવલોકન થઇ શકે છે. સેમેટરી ગાર્ડન્સ સ્મશાન બાગ ફૂલા, છેડ, વૃો અને નારિયેળી તાડા વગેરેના સુંદર બગીચા બન્યા છે. નુબુકલૌ ક્રીક પાસે કુર્મિંગ સ્ટ્રીટમાં વિવિધ અજબ વસ્તુ
Jain Education International
७७७
એનુ બજાર છે. અને તેની મુલાકાત લેવી જરૂરી છે. સુવાથી કેટલાક નૌસારી અને મેટી ટેવા નદી તરફ શહેરની ધમાલથી દુર ફરવા જાય છે અને નૌસેસરીથી આગળ વેરાટા ગામડુ જુએ છે, અને પ્રિંસ રેડ દ્વારા જંગલમાંથી જળાશય બાજુથી પાછા ફરે છે. ફિજીના જ ગàામાં ઝેરી સાપેા નથી કેટલાક ૩૫ માઈલ દુર દેવુલા દરિય કિનારે દિવસ ગાળ છે અને બિર્ચકામ્બર હોટલમાં જમે છે.
સુવાથી સવારે નવ વાગે ચૈનલાકાશી જઇ ત્યાથી હાડીમાં
વુલ’ગી ગામમાં ફિજી રીતરિવાજો નૃત્યા ગીતા જોવા સાંભળવા
તથા ત્યાંની ફØ પ્રજાનું માટીકામ કુંભારી ચાકડા વિના પથ્થર અને લાકડીથી માટીમાંથી બનાવેલી કારીગરીની ચીને જડા જઇ શકાય છે. ફિજીના લાકડાના તગારાને લાલી કહે છે. કાચના તળિયાવળી હાડી માંથી પરવાળા બગીચાની સુંદર વિધરંગી આકૃતિઓવાળી ટેકરીઓ સમુદ્રમાં જોવાની મઝા પડે છે ઊલૂ અને ઉલૂટૂ મેટર લાંચા ખાસ કાચના તળિયા વાળી બનાવવામાં આ હ છે. ન્યુ સાઉથવેલ્સ બેંકની છળના દરિયા કિનારે તે રવિવાર, મંગળવાર ને ગુરુવારે સવારે નવ વાગ્યે સદ્રવિડર કરવા ફૂટે છે. ફિટના મૂળ વસનારાનું અને હા ટ્રોપિકાના જવાય છે. સ્ક્રિડાઈ લિમિ ફંડ ૨. સ્થા તમને તેના મારફીટ કે પંદર ફીટની ફાઈબર ગ્લાસની બે સંચાલિત હાડીથી અને સર ંજામમી સ્કીન કગ મા લાઈંગ ! રમતો શિખવાડે છે. વેટર સ્પ્રિંઈંગ માટે નુકુમાશેરિકા ટાપુ (મચ્છર ટાપુ )માં આ સગ અન્ય સ્કિન ડાઇવિંગ માટે તાલુકા, તેબેરુઆ અને રામ મળે છે, પણ કલાર્ક એ પાઉન્ડ યુરીકામાં. ત ડુંગી ગામમાં તમે જાવ ત્યારે તમારું ભાગે છે. સ્વાન ગીરી થાય છે. પ. તમને સલુ સત્રુ-લૌ-ફૂલાની ભેટ સાથે ગામના વડો ઉજાણીના ઝૂપડે લઈ જાય છે. ત્યાં ચાકાના (કાવા ) ધિ થા છે અને તમે ગિતિ—ફિજીયન ઉક્તીઓ ભાગ લઇ શકે ચોથી પાછા ફરતાં તમારા કાનમાં ફિજીઅન ગીત ઈંસા હૈ ના સૂરે ગૃહા કરડો યોકોના પીણું આલ્કાહાલ વિનાનું છે. નશા કરનારું નથી. આ વિધિ પછી આદિવાસી સ્ત્રીઓનું ‘સી સી નૃત્ય અને ફિજીયન ભાલા નૃત્ય થાય છે.
વડ છે.
નુકુલોમાં કાવા-ઈ-કેલેકેલા-બ: વાઘે પછી વ્હેલને દાંત તથુઆ કરલસીને ભેટ ચડાવાય છે. ૮૦ ફૂટ ઊંચા નારિયેળાના ઝાડ પર ચડવાના પ્રયેગ, ટોપલીઓ અને સાદડી એનુ વણાટ કામ જેવાનો લહાવો તથા નારિયેળીનું દુધ પીવાની મઝા ફ્રિજીના ટાપુઓ પર મળે છે. ફિજીના લોકોને વતમીએ ને આરામ અને મનોરંજન પ્રિય છે.
ફિઝની લગ્ન પ્રથા વિચિત્ર છે. લગ્નમાં વરપક્ષ તરફથી કન્યાપક્ષના કિ ને કોઇ માણસ સિગારેટ પીવા માટે આપે છે. તરત જ તેના બદલામાં કન્યાપક્ષ તરફ એક સિગરેટના
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org