________________
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
લનેશિયન અને અને તેમની આગવી સામા-
:
૦માં મોટા પ્રમાણમાં
ખેડુ ફેબિયન બેલિંગ હાઉસ ને વધુ ટાપુઓની નોંધ લીધી. ખાંડ, કોપરેલ, સેનું, કોપરા, કેળાં વગેરેની નિકાસ કરે છે. ઓગણીસમી સદીમાં યુરોપના એક વેપારી સુખડના લાકડાની ફિજીના વિકાસ માટે પંચકર્ષિય યોજનામાં ૧૯૭૦ સુધી ૨ શોધમાં આ ટાપુઓ પર આવી ચડયે હતે. ફિજીની દંત કરોડ પાઉન્ડની રકમ ખર્ચવાની જોગવાઈ કવા માં આવી હતી. કથા અનુસાર મહાન સરદાર લુહુન સેબે સેલા તેના માણસે ફિજીના મુખ્ય ઉદ્યોગ ખાંડની મીલે, સેનાની ખાણો અને સાથે પ્રથમ વખત આ ટાપુઓ પર આવ્યા હતા. અહીની કપરામાંથી કોપરેલ તથા કોપરા ખમણ- છે, ફિજી ની ત્રીઃ મૂળ પિલિનેશિયન અને મેલાનેશિયન જાતિઓ ભેગી થઈ નંબરની નિકાસ રેસાનું છે. ૧૯૬૬માં ૧૧૨,૫૬૭ સ અને તેમણે ગેરાના આગમન અગાઉ તેમની આગવી સામા- શુધ સેનું ફિજીની ખાણોએ પેદા કર્યું હતું. પરદેશી જિક વ્યવસ્થા સારી રીતે વિકસાવી હતી.
પ્રવાસી ફિજીમાં મોટા પ્રમાણમાં આવે છે. ૧૨ ૬૬માં સવા | ફિજીના પ્રથમ રાજાનું નામ થાકમળાડ હતું. તેણે
પંદર લાખ પાઉન્ડની આવક પ્રવાસીઓ દ્વારા થઈ હતી. સને ૧૮૩૭માં ઘણુ ટાપુ પર કબજો જમાવી રાજ્ય સ્થાપવાને ૧૯૯૬માં ફિજીમાં ૫૮૬ પ્રાથમિક શાળાઓ ૬૦ આરંભ કર્યો યુદ્ધ. યુદ્ધમાં વિજયી બનવા આ લોકો રાજભક્ત માધ્યમિક શાળાઓ, ત્રણ શિક્ષકોની તાલીમી કોલેજો અને લેકમાંથી છેડાને મારી નાખતા થાકમળાડના પિતાનું મૃત્યુ ૩૩૨૬ શિક્ષકે કેળવણી ક્ષેત્રે હતાં. પ્રાથમિક શાળામાં લગ થતાં કર્તવ્યનિષ્ઠ પુત્રે ફિજીની પરંપરા અનુસાર માતાને ગળું ભગ એક લાખ વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતાં હતાં. માધ્યમિક દાબી મારી નાંખી આ રાજા પછી મિશનરીએ ખ્રિસ્તી ધર્મ શાળાઓમાં લગભગ ૧૦,૦૦૦ વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરતાં પ્રચારકોની અસર તળે આવ્યા અને ખ્રિસ્તી ધર્મ સ્વીકારી તેણે હતાં. ૧૯૬૭માં કુલ વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા એક લાખ આઠ પિતાનું નામ બેનેજર રાખ્યું હતું. તેણે શાંતિપ્રિય અને હજાર પાસેની હતી. વસતિના લગભગ ૨૫ ટકા ફિજીમાં ભલા રાજા તરીકે કીતિ મેળવી હતી. ખ્રિસ્તી ધર્મ પ્રચાર માનવજીવન પર વાતાવરણ અને કુદરતી પરિસ્થિતિની અસમાટે અંગ્રેજો તેમને કોક, કટ, પેન્ટ વગેરે કપડાંની લાલચ રને અભ્યાસ કરવા યુનેએ એક સમિતિ રચી છે. (૧૯૭૫) આપતા હતા. સમય જતાં આવાં કપડાં ની તંગી આવી અને ધમ પ્રચારકો આદિવાસીઓને તેમના ૯. ઝભા આપતા
ફિજીના મુખ્ય ટાપુઓમાં વિટિવુ, વસ્તુઓ લેવું, તેને “સુલુ’ નામ અપાતું હતું. સ્ત્રીઓને “ સુલુ’ પગ સુધી
વાલૌ, કડવુલેકા, વેનુ આ બલાલુ, નટુલેલે, લેવુકા વગેરે છે. લાં હોય છે. ફિજીના લોકોમાં કેશ ગૂંથવાની કલા ખીલી
અને દરેકની કાંઈક વિશિષ્ટતા હોય છે. મેટા ટાપુઓમાં અને છે. તેઓ વિવિધ રીતે વાળ ઓળવાની સ્પર્ધાઓ જે છે. સુવા નાંદી વગેરેમાં સારી હોટલો છે. લૌ ટકાથી સિગાટીકા
વચ્ચે શેરડીના ક્ષેત્રો માટે સાઉથ પેસિફિક સુગર મિલસ મત રેલવે ૧૮૪૦થી ૧૮૭૧ સુધી ફિજમાં માંતર વિહ ચાલ્યો મુસાફરી પૂરી પાડે છે. સેનાની ખાણ જેવી હોય તે તમારે અને ૧૮૫૩ સુધીમાં કોઈ પક્ષને નિશ્ચિત વિજય થયો નહિ. વહુકલા જવું જોઈએ. નાના ટાપુઓ અને ગામમાં તમારા કિજના રાજાએ છેવટે અમે રકન જહાન બ્રાઉન વિલિયમની ઉતારા માટે નાના ઘર- કોટેજ કે Birdsની સગવડ હોય છે. સાથે વાટાઘાટો કરી. અમેરિકાએ આ ટાપુઓ સ્વીકાર્યા નહિ આવી સગવડ લમી, નબૌતિની, હૈબા, સિંગાટોગ, કેરેલેવુ કિજી ટાપુઓની સત્તા બ્રિટિશ સામ્રાજ્યને સોંપાઈ અને ફિજી વગેરેમાં છે. બુર -ફિજીમાં ઝુંપડી છે. પશુ તેમાં બધી આધુ૧૦ મી ઓકટોબર ૧૮૭૪ થી બ્રિટનનું સ સ્થાન બની ગયું નિક - ગવડ હોય છે. મેકે’ ફિજીનું દેશી નન્ય છે. હતું ૧૯૭૦માં આઝાદી પ્રાપ્ત થયા બાદ ફિજીમાં ફક્ત માર ટકા યુરોપિયન છે અને તેઓ ઊંચા હોદ્દાઓ પર છે.
ફિજીનું વિમાની મથક નાની પાટનગર સુવાક્ષ કવીન્સ
રોડને રક્ત ૧૧૩ માઈલ દૂર છે, અથવા નાન્દીથી સુવા ૧૧૩ સવાસો વર્ષ અગાઉ ફિજી ટાપુઓ આદમખોર નર માઈલ દૂર કહી શકાય. નાન્દી વિમાની મથકે બધી મોટી ભક્ષી ગણાતાં ત્યાંના આદિવાસીઓ બહાર થી આવેલા ને પકડી આંતરરાષ્ટ્રીય વિમાની સેવાઓ એર લાઇસના વિમાને આવે મારી નાંખી, રાંધી ખાઈ જતા પણ હવે ફિજી સુધરેલા સભ્ય છે. ફિજી એરવેઝ વિમાની કપની ફિજીમાં સુવા, લબાસા, સંસ્કારી દેશ છે. ૧૯૬૬માં ફિજીનું રાજ્ય બંધારણ અમલમાં સહુસવું, તની વગેરે ટાપુઓ પર લઈ જઈ શકે છે તેમજ આવ્યું અને ૩૬ સભ્યને ચૂંટી તેમાં ૪ એકસ ઓફિસિયે ગીલબર્ટ અને એલિસ ટાપુઓ, ન્યુહેબઈડિસ, સમોઆ, સેલેસભ્ય ઉમેરી ૪૦ સભ્યોની લેઝરલે ટીવ કાઉન્સીલ ધારાસભા મન ટાપુઓ અને ટેવા રાજ્ય સાથે વિમાની સંબધેથી બની ૯ ભારતીય સભ્ય આ ધારાસભામાં બેડકો ધરાવે છે. સાંકળે છે. ફિજીના વડા પ્રધાન રતુ સર કમિસેસ મારા છે. બ્રિટનની
ફિજીનું પાટનગર સુવા વિરલેવુ ટાપુના અગ્નિકોણે મહારાણીના પ્રતિનિધિ ગવર્નર જનરલ રતુ સર પેજ
- દરિયા કિનારે આવેલું છે. તેની વસતિ ૫૪૦૦૦ની છે તે કકેલી છે.
હળવા ઉદ્યોગો અને દેશી પ્રજાઓ ધરાવતું શહેર છે. તાડ, ફિજીનું મોટું પરદેશી ગ્રાહક બ્રિટન છે તે પછી અમે- નારિયેળીઓ અને ફૂલેથી તે સુંદર બન્યું છે. સુવાનું વિમાની રિકા, ઓસ્ટ્રેલીયા, કેનાડા અને ન્યૂઝિલેન્ડ ફિજી પરદેશમાં મથક શહેરથી ૧૪ માઈલ દુર તૌ સારી છે. સુવાથી બે ઘેરી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org