________________
७९४
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨ ટોરિયા પાકનું નવું નામ બિહાર મહાદેવી પાક છે, અને તેમાં કેન્ડી’ના મુલાકાતીઓનાં , મન વિવિધ વાનગીઓ અને મરું. કમળ અને કુમુદનાં તળાવે રમણીય લાગે છે. આ વિહારમાં જનથી હરે છે. સંદર કવારાઓ અને નયનરમ્ય વૃક્ષો અને પુપ આપણે " નૌકાવિઠાર અને માછલી મારવાના શોખીનો માટે ને થાક ઉતારી નાંખે છે. કેલિંબે મુઝિયમનું ભવ્ય મકાન એક કે
ગોઓ અત્યંત રમણીય સ્થળ છે. તે આંતરરાષ્ટ્રીય વિમાની મુસ્લિમ દાતાની ભેટ છે અને તેથી તે શુક્રવારે બંધ હોય છે.
મથક કટુનાયકથી બે માઈલ દૂર આવેલું છે. નેગેઓની આ સંગ્રહસ્થાન સિલેનના ભવ્ય ભૂતકાળ અને સંસ્કૃતિને
અલુના હિલ એક સ્વાદિષ્ટ વાનગી છે. ત્યાં રહેવા માટે “એક સારે ખ્યાલ આપે છે. પોર્ટુગીઝ ચર્ચ આપણી ચમત્કારી
વેરિયસ ગેસ્ટ હાઉસમાં વ્યવસ્થા થઇ શકે છે. ઊંચા કમા સન્નારીનું દેવળનૌસ્સા સે હોરા દસ, મિલા ગ્રેસના નામ
વાળા છાપરાના બળદ ગામડાં ધીમે ધીમે ત્યાં હંકારી જવાની થી ઉતરી આવેલ મિલાગ્રિયા પરું જોવાલાયક સ્થળ છે. ત્યાં
મજા માણવા જેવી છે. જાફનામાં પણ નાગઢીપ મદિ , કંડાસામી વેરિંટન સ્કેવરમાં સિલોન રેડિયેનું વડું મથક છે શહેર :
કેવિલ મદિર વગેરે ઘણું રમણીય અને આકર્ષક સ્થળ છે. બહાર “દહિવેલા” નું પ્રાણી સંગ્રહ સ્થાન દુખ્યિામાં જાણીતું છે અને તેમાં દરરોજ સાંજે સવાપાંચે હાથીના ખેલ થાય છે.
કોલંબથી ૬૩ માઈલ દૂર આવેલું રત્નપુર ત્યાંના કલબની તાપેવને ગાલે ફેસ, સિલિન્ક, સમુદ્ર વગેરે મૂલ્યવાન રતને માટે વખણાય છે. હિક્કા ડ્રવામાં કાચન તળીહોટલે અનેક જાતની વાનગીઓ પીરસે છે અને પેટ્ટહ ના યાવાળી હોડીથી તેના નિર્મળ સાગરમાં પરવાળાની ટેકરીઓ બજારમાં તમને હાથવણાટની સાડીથી માંડી મૂલ્યવાન રત્નો જોઈ શકાય છે અને તેની પાસે આવેલા અંબગોડમાં વિખ્યાત વેચાતા મળી શકે છે,
મહોર પહેરેલાં નૃત્ય જોવા મળે છે. કોલંબથી ૧૪૮ માઈલ
દૂર આવેલા દક્ષિણના હમ્બોટાનો વિશાળ સમુદ્ર કિનારો કલબની દક્ષિણે સેનેરી દરિયાકિનારો અને ફેટથી અનેકને સાગર સ્નાન માટે આકર્ષે છે. કેલ બથી ૧૬૦ માઈલ સાત માઈલ દૂર માઉન્ટ લવિનિયાનું સુંદર સ્વપ્નસમું સ્થળ દૂર આવેલું ત્રિર્કોમાલી દુનિયાના સૌથી મે ટા કુદરતી બંઆવેલું છે. ત્યાં ઊંચી ટેકરી ઉપર આવેલી હોટલ બ્રિટિશ રોમાં સ્થાન ધરાવે છે. તેની પાસે કિનીયાથીમાં રોગ નિવારક ગવર્નર સર એડવર્ડ બનસે ૩૦,૦૦૦ પાઉન્ડના ખર્ચે ઉષ્ણ પાણીના ઝરા છે. ઓગણીસમી સદીમાં બંધાવેલ મહેલમાં છે. માઉન્ટ લવિનિયાને
- હવે આપણે શ્રીલંકાના પ્રાચીન ધાર્મોને જોઈએ. અનુસિંહાલી લેકે તેમની ભાષામાં “ગલકિસ્સા' કહે છે. નાળિયેર
રાધાપુર કેલથી ૧૨૮ માઈલ દૂર રાજાના પ્રદેશ - રાજઅને તાડવૃક્ષોની છાયા તળે પથરાયેલે દરિયા કિનારો તેનું
સ્તમાં આવેલું છે. અહીં નિલા લેવા અને ગુવારા લેવાના અને આકર્ષણ છે.
આરામ ગૃહો આધુનિક સગવડવાળાં છે. અહીંની વાવ ત્રણ કેન્ડી
સ્તરની છે. સર્વોચ્ચ સ્તરની વાવનું પાણી પીવા માટે ત્યાંથી કોલંબોથી ૭૨ માઈલ દૂર આવેલું કેન્ડી સિલેનનું
બીજા નીચા સ્તરે જતું પાણી ન હાવા માટે અને તેથી નીચા હૈયું છે. ત્યાં બસમાં જતાં રસ્તામાં ગામડાંની ગોરીઓ કાજ,
સ્તરે આવેલી વાવનું પાણી દેવા માટે છે. તેમાંનું સર્વોચ્ચ લીલા નાળિયેર, પાઈનેપલ ફળો વેચતી જોવા મળે છે. અર્ધ
તળાવ બસવાક કુલમમાંથી પાણી મેળવે છે. તામીલમાં કુલમ રસ્તે સિલેનના જાણીતા રોબીન હૂડ–બહારવટીઆ સારાદિ
એટલે કે વાવ અહીં છે. બુદ્ધ મંદિર - દગબાની રચના થેલનું સ્થળ આવે છે. અને ત્યાં ટેકરી પરના પાંચ રાજ મહાનુ
વિશિષ્ટ પ્રકારની હોય છે. તેમાં મલવા સપાટી દરવાજો--- વારા નામે ઓળખાય છે. કડુગનવાથી બાઈબલ રોકનું અનુપમ
વહુલકડા, ધુમટ–દગબો અને તેની પર અણીદાર શંકુ આકાર ભવ્ય દૃશ્ય દેખાય છે. કેન્ડી “દલાદા માલી ગાવા એટલે દંત
કેવા હોય છે. દગબાએ સ્તુપ છે અજંટાની ગુફાઓ - માફક મંદિર” છે. આજુબાજુની ટેકરીઓના પ્રતિબિંબને પાણીમાં
અનુરાધા પુરની શોધ ઇ. સ. ૧૮૧૭માં બ્રિટિશ સરકારના ઝીલતું સુંદર સરોવર છે. રાજા વિમલધમ સૂરિય પહેલાએ
યુવાન એજન્ટ રાલ્ફ બેકહાઉસે કરી ત્યાં સુધી તે જંગલમાં અહીં રાજ્ય સ્થાપ્યું તે અગાઉથી કેન્ડીની સંસ્કૃતિ અનોખી
છુપાયેલું હતું એચ. સી. પી. બેલ નામના પુરાતત્વવિદે આ રીતે વિકસી છે. હાથીઓ–નગારા – મશાલો સાથેનું ઇસાલા
સ્થળની કલા કારીગરીની મહત્તા પર જગતનું ધ્યાન ખેંચ્યું. પિર હેરાનું બુદ્ધ સવારી યાત્રા દૃશ્ય જોનારના હૈયા ઉપર સ્મર
આ સ્થળ નેવુંખરું જોતાં ૧૧૯ રાજાએાનું શહેર હતું. રાજણીય છાપ મૂકી જાય છે. અષ્ટકોણ છાપરાના આશ્રમે ઊભેલું કુમાર વિજયના અનુયાયી અનુરા
કુમાર વિજયના અનુયાયી અનુરાધે તેને વસાવ્યું હતું. પ્રભ બુદ્ધ ભગવાનના દાંતનું મંદિર– દાદા માલી ગાવા પંદ- સિંહલ મહાકાવ્ય “મહાવંશ” અનુસાર તે ઈ. સ. પૂર્વે રસો વર્ષ પુરાણું યાત્રાધામ છે. પેરેડેનિયામાં શાહી બટાની રાજા પાંડુકભયની રાજધાની હતું અને તે શહેરનું આયોજન વનરપતિ બગીચે ૧૪૭ એકરમાં ફેલાયેલું છે અને તેને પ્રારંભ આદર્શ હતું. આ રાજાને પૌત્ર દેવાનામ પ્રિયતિસ્સ (ઈ. સ. ઈ. સ. ૧૩૭૧માં રાજાના વિહાર ધામ નરીકે થયેલ. ધ પૂ. ૨૬૦.૨૧૦) જ્યારે રાજ્ય કરતા હતા ત્યારે મહારાજ કવીન્સ હોટલ, પિકવ્યું હોટેલ અને ચાલેટ ગેસ્ટ હાઉસ અશોકના પુત્ર--બૌધ્ધ ભિખુ મહિન્દ્ર સાધુઓ સાથે શ્રી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org