________________
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
કરી શકે તેમ હતી. સુંગની બીજી બે દીકરીઓએ પણ મહા શમણામાં રહ્યા હતા એમને આથી ઘણું જ દુઃખ થયું. ત્વની વ્યક્તિઓ સાથે લગ્ન કરી લીધા. એક શ્રી એચ એચ. એમણે યુઆનને સત્ય સમજાવવા ઘણું પ્રયત્ન કર્યા. પરંતુ એ કીંગ શ્રીમંત બેન્કર હતા. જ્યારે બીજા શ્રીમતી ચાંગ કાઈ પોતાની વિપરીત ચાલથી જરા પણ ચસવા તૈયાર થયા નહીં શેક બન્યા.
સદ્ભાગ્યે એક જ વર્ષમાં એનું અવસાન થયું. ઈસ્વીસન ૧૯૦૮માં મંચુ મહારાણીનું અવસાન થયું. ટૂંક સમયમાંજ ચીનના ઇતિહાસમાં બીજું સીમાં બાલરાજાને એણે વર્ષો સુધી કેદી જેવી હાલતમાં જ રાખ્યા ચિહ્ન દ્રષ્ટિગોચર થયું ચોથી મેને ગજબનાક બનાવ બને. હતું. આ યુવાન શહેનશાહે પણ ત્યાર પછી આ ક્રાન્તિની ઈસ્વીસન ૧૯૧૯ એ મે મહિને ચીન પિતાનું નવું ઘર પ્રકિયાને વેગ આપે. ઍનની વાણી હવે સમગ્ર વિશાળ વ્યવસ્થિત કરવા મથી રહ્યું હતું. વરસાઈનાં કરાર થયા પહેલાં દેશમાં પ્રસરી ચૂકા હતા. ઘણાતા અમન પાતાને જાય પછી- વિશ્વ યુદ્ધને અંત આવ્યા. પરંતુ એમાં ચીનને ઉલેખ નતા થઈ ગયા હતા. આમ તે એમના જીવનને મોટો ભાગ સરખો પણ કરવામાં આવ્યું નહીં એ ચીમમાં પરદેશીએ ચીન બહાર વી. હતું છતાં એ બીલકુલ નીડર હતા. ને જે પ્રદેશ પચાવી પાડ્યો હતે. એ તેમનાં જ હાથમાં રહ્યો માથે ઈનામ ફરતું હોવા છતાં દેશમાં છેક ઊંડાણ સુધી જાપાને લશ્કરી મદદથી જે પ્રદેશ મેળવ્યા હતા અને કાનૂની એમણે અનેક પ્રવાસ કર્યા હતા.
અનુદ અપાયું. છેવટે ઈસ્વીસન ૧૧૧લેમાં કાંન્તિ આવી હૈકાઉમાં શાહી ચીને વીસમી સદીમાં પગરણ માંડયા અને પશ્ચિમનાં લશ્કરેજ બળવો પોકાર્યો ત્યારે સુન અમેરિકામાં ભંડોળ ઉભુ દેશોએ જોરશોરથી. બિરદાવ્યા હતા છતાં ચીનની આવી ઉપેક્ષા ? કરવા રોકાએ હતું પરંતુ આ કાતિને એને માનસને જ રોષે ભરાઈ છે' ના વિદ્યાથીઓએ પરદેશી એલચી કચેરી પરીપાક લેખવામાં આવ્યું પરીણામે ચીનના સ્તન પ્રજાતંત્રને સામે મોરચો માંડ ને પિતાને સખત વિરોધ જાહેર કર્યો. એને પ્રથમ પ્રમુખ ચૂંટી કાઢવામાં આવ્યો મધ્ય અમેરીકાના પ્રવાસ દરમિયાન આ સમાચાર એમણે છાપામાં વાંચ્યાને વતન
એમને એલચી કચેરીનાં પ્રાંગણમાં પ્રવેશ મળે નહી. પાછા વળવા તૈયારી કરી લીધી.
હવે સુનને તેના અનુયાયીઓની આંખ ઉઘડી ગઈ, પછીના જાન્યુઆરી મહિનામાં સુન યાન સેનની ચીનના એમને બ્રમ ટળી ગયે. પશ્ચિમ ચીનને સહાય કરવા તૈયાર છે . વિધી શ
છે કે ન હોય તે રશિયા તે એમની પડખે રહેશે જ યુનાઈટેડ તંત્રની વિગત વાર પેજ ૧ ઘડી રાખી હતી. એના પક્ષ ઈટસ ઓફ સાવિટ રશિયા તરફ તેમણે મીટ માંડી. કુઓનીનટેગ રાખ્યું પ્રજાકીય પક્ષે અને બહાલી પણ આપી ને રશિયાએ એમને આવકાર્યા દ્રવ્યને શસ્ત્રસરંજામ હતી. સુનયાનસેનને પિતાને સત્તા હસ્તગત કરવાની લેલુપતા પૂરો પાડશે. ને ઈસ્વીસન ૧૯૧૯ના મેની ચેથી તારીખના ન હતી પરંતુ કાન્તિ પછી એક સ્થિર સરકાર રચવાની ભાવ નિભર દિવસથી ચીનાઈ સામ્યવાદી પક્ષને ઉદય થયે. મહુવા કાલાં તે હતી જ,
રશિયાનું ત્રણ એના પર રહ્યું. છતાં સુન જાતે કદી સામ્યવાદી પરંતુ એના કિમતમાં હતાશા જ લખાઈ હતી. એટલે સામ્યવાદી બન્યો નહોતે તે પણ એણે કમીગટાંગ પક્ષને સુધી કે સ્થિર સરકાર સ્થાપવા તુરત જ નૂતન પ્રજાતંત્રને
અપનાવવાને સેવિયેત સ્વરૂપમાં ઢાળવા કુશળતાથી ચોક્કસ યોગ્ય અધ્યક્ષને સતા સંપી દેવાને એક જ માર્ગ મોકળે પગલા ભર્યા સુ ના આદર્શ પ્રતિ હમદદી દાખવતું આ રહ્યો હતો એ માણસ મજબૂત પણ નિર્યો હતે. પરદા પાછળ સામ્યવાદી જૂથ તકાળ નાનકડું જૂથ જ રહ્યું. આદર્શવાદી સુધારક નહતા. પોતાનાં લક્ષાંક સિદ્ધ કરવા એણે અન્ય ચીનાઈ પ્રજાજનો એમની સાથે ભળ્યા નડેત. જીવનને મોટો ભાગ પરદેશ વેઠયા નહોતે. પરંતુ સુનયાત ચીનમાં હજી ભાગલા રહ્યા. ઉત્તર ચીન ને દક્ષિણ ચીન જુદા એને એના નામથી ઘેષણા કરીને બધાએ સ્વીકારી લીધી. રહ્યા કુમટાંગ પક્ષના કબજામાં દક્ષિણ વિભાગ નામમાં ચાલુ સેનાપતિ યુઆન શી હકાઇની અધ્યક્ષ તરીકે નીમણુંક થઈ કાર રહ્યો. ઉત્તરમાં પસ્પર ઝઘડતા યુદ્ધખોરે સત્તા પર રહ્યા. બહુ વિશ્વાસ મૂકી શકાય એ પણ નહિ પરંતુ યુદ્ધો મંચુ દક્ષિણમાં પણ સુનને ફરીથી લેકકલ્ય. શું અર્થે રાજીનામું દરબારમાં પણ એની ખૂબ લાગવગ હતી. ત્યાં હસી પછી આપવાની જરૂર જણાઈ ઇસ્વીસન ૧૯૨૧ સુધી એ પડદા આવનાર રાજ્ય પ્રતિનિધિને રાજ્યનું સૂકાન છોડી દેવા એ પાછળ રહ્યો પછી એ બહાર ચા પરંતુ એક જ વર્ષ પછી સમજાવી શક્યો હતો.
અકળાયેલા સેનાપતિ યેન ચીમુંગ મી મે એને હાંકી કાઢયો, પરંતુ યુઆને તે નૂતન ચીનના સરમુખત્યાર થવાનાં એ નાટકીય ઢબે શાંગહાઈ વિદાય થઈ ગયો. લક્ષણ દાખવ્યા એને પ્રજાતંત્ર સામ્યવાદ કે એવા કઈ હવે એમના વફાદાર જનરલ ચાંગ કાઈ શેક એમની આદશમાં રસ નહતે એણે પિતાને જ ચીનને સમ્રાટ પડખે આવી ઉભા ઓ જનરલ ચેનને પરાજય આપવામાં કહેર કર્યા સુન યાત સેન જીવનભર પ્રજાતંત્રને સામ્યવાદનાં સત યાત સેને પછી દક્ષિણ ચીન પર નામનું રાજ્ય કર્યું
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org