Bharatiya Asmita Part 2

SR No.: 005145
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1976
Total Pages: 1042
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 48 MB

Page 344

સ્મૃતિ ગ્રંથ સંદર્ભ
દેખ, આથમણા આરે સૂરજદેવ ડૂબકી દે છે,
રાષ્ટ્રને સાફ કરવામાં લેકગીતના રચનારને કેવા માનવી અને કુદરત શાંતિમાં વિરામે છે! પ્રકારને આ લલકાર છે! તે જ લશ્કરમાં નારીઓની સ્વેચ્છા શાંત રાત્રીમાં પંખીનું ગીત ગાજી ઊઠે છે, એ ભારતી થાય ને ! નવોદિત રાષ્ટ્રો ને પ્રેરણા આપતાં લેકમારું દીલ ખિન્નતા, ગ્લાનિ અને આરઝથી ઉભરાય
ગીતે આવાં જ જોઈ એ. છે.૩ ને તરત જ આશાના દોરે દલ ઝૂલવા લાગે છે.
આ લલકારના પડઘા કાનમાં બજ્યા જ કરે છે ત્યાં નાયિકા ગાય છે.
નજર ઠેર છે સિંધુની ખી ની સંસ્કૃતિ પર, તે સંસ્કૃતિ વર્ષાના પ્રભાતે લટાર મારવા નીકળ્યો, પંજાબ, મારવાડ, ગુજરાત અને અફગાનિસ્તાન લગણ વિસ્ત ત્યાં તે મારી પ્રિયતમાને નજરે નિહાળી; રેલી હતી. તેનું પારણું જરૂર અફઘાનિસ્તાન હતું ડુંગરદૂ.....અદ્દ....રથી આવતી કળાણી!
માળમાં વસતાં બાળે પર સાથે સાથે લીલૂડા (૬ જાની ઓલ્યા કેડા માથે, રૂપાળા રોમાલ સાથે,
પણ છાંય પડી. અને આમ અફઘાનિસ્તાનના લેકજીવન પર કમળ ખેવના રાખી સાફ કરતાં,
જેટલો ઈસ્લામની અસર છે, તેટલી જ ભારતીય સંસ્કૃતિની ખાત્રી થઈ કે તે તેને જ છે!
અસર છે. કેતકથી મેં તેના કાજ નજર ઘુમાવી,
| સિંધુખીણની સંસ્કૃતિની નિગેહબાની નીચે ફાલેલ તે મારી નજદીક આવે, ને
ફૂલેલ સંસ્કૃતિ આવરીને પડી છે તેમાં લંકા, ભારત, અફવચનબદ્ધ થયોઃ “હવે નહીં ભટકે !
ઘાનિસ્તાન, નેપાળ અને પાકિસ્તાન છે. સાંસ્કૃતિઓની સાંઠ્ય ને કાયમ કાજ તારે થઈ રહીશ!...૩
અસર થવાના બદલે અફઘાનિસ્તાન તેમાંથી લાવ્યું છે. પહાડી આ ઈસ્લામના નેજા નીચેની ધરતી વચ્ચે યુરોપની મુલક હોવાના કારણે ખડતલ છંદગી છે. ભારત પર જે જે પ્રાચીન ધર્મની સાચવણી કરતે યહુદીઓના ઈઝરાયેલનો પરદેશી આક્રમણ થયા તેને માર્ગ પણ અફઘાનિસ્તાનને નાનકડો ટાપુ ધરતી વચ્ચે છે. નાનકડી ધરતીને કટકે તે ચીરીને આવતે ભારતમાં, આથી અફઘાનના માથેય મહા માનવીઓને હમણાં જ મળે, અલગપણે જીવવા તેઓએ સંકટ તળાતા રહેતા. પરિણામે પ્રજામાં નવું શહર જલમ્યું તેમનું ત્યાં સામ્રાજ્ય ખડું કરવા માંડ્યું છે,
છે. નવનવા તાકાતવંત લોકનાયકે તેમાંથી પેદા થયા અને
તેમના પરાકને નહીં વિસરવા માટે કે તેમનાં કથા ગીતે તેમને નવતર રચના કરવી છે તેથી તેઓએ તે માનવી
Ballads-રહ્યાં અને તેને તેઓ નિરંતર ગાયા કરે છે, એ અને લોકોએ ભય હીન અને જો વંત રાષ્ટ્ર ને ઘડવા
અમૂલ પ્રાચીન વારસો લેખીને આમાં તેઓએ લોકનાયક માટેનો આલાપ આદર્યો છે;
પ્રત્યેના આદરને બિરદાવ્યું છે, અન્યાયની સામે માથું ઉંચકઅય જવાને, ઈટ લાવે,
નાર તત્વની ભૂતક ઠે પ્રસંશા કરીને લલકાર કાઢે છે. તદુભટકવા આથડવાને આ કાળ નહીં;
પરાંત અનુષ્ઠાન ગીત, ઉત્સવગીતે નૃત્યગીતો, સ્તવને અને ઉતાળિયા ઘડવૈયા, બાંધે
મરશિયાએથી અફઘાનનું લોકસાહિત્ય સમૃદ્ધ છે. અફઘાનની ડરવાની કે ડરવાની જરૂર નથી,
જીભ પર પ્રેમ ગીત કાયમ ટપકતું હોય છે. મિશ્રામાં તેને તાકાતવંતી ભતો બાંધે;
લલકાર અખંડિત પણે વહેતું જ હોય. તદુપરાંત બાળ જોડશ્રમિકે આવે, નવું જીવન ઘડે !
કણું, લઘુકથાઓ, અને રૂપક કથાઓથી પહાડીઓ કાયમ નવા રાષ્ટ્ર ને ઘડવાના માટે લોકગીત દ્વારા આહવાહન ગૂજતી રહે છે. આપીને યુવાનને લોકકવિએ કેવા સાબદા કર્યા છે? લલકાર
અફઘાનિસ્તાનમાં લેકગાયક (Dum) પણ શાયરના દેટ દે છે; બે જ અમાપ છે,
એટલે જ આદરપાત્ર અને પ્રીતિપાત્ર છે. અફઘાનની લેકનવીનતર પાયો નાખવે છે
પરંપરાઓ અને મૂળ ધનને–લેકસાહિત્ય તે રખવાળ મનાય પણ વળતર મળી ગયું છે;
છે, અને તેણે જ આ સાહિત્યને વારસાગત બનાવ્યું છે. પ્રજાની તાકાત બઢાવીને !
અફઘાન જુવાને પહાડીઓ ચડતાં ચડતાં પ્રેમગીત મજબૂત ઈંટો લાવો, લાવો !
લલકારતાં મસ્તીમાં હોય છે. નિરાશવદના કુમારિકાની વિષાદનગર અને નગરીઓ વધી રહી છે. ઘડવૈયાઓ ગાવ, જોરદાર ગીત ગાવ,
પૂર્ણ અને દુ:ખજનક આહ ત્યારે સંભળાય છે કેમ કે પ્રેમીએ
તેને ત્યાગ કર્યો છે માટે લલકારે છે. સુખી હયાઓ ઉભરાઈ રહ્યાં છે ! ૩ 3. Charles Haywood, Folksongs of the
મારું લાલ લાલ ગુલાબ કયાં ગયું? world P. no 202, 205, 206, 208, 209, 203
મારું રૂપાળું બુલ બુલ કયાં સંતાયું ?
Jain Education Intemational