________________
૩૧૮
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
ધીમી રહી છે.
બંગલાદેશવાળા આ
કારણે દિશામાં
અને ઘટતે જતા
શરઆતમાં ફિલીપાઈસ, થાઈલેન્ડ વિયેટનામ અને ઇન્ડોને- વધે એ અંગેની એક યાજના રજુ કરી હતી આ પછી મળેલા શિયાને આ સંગઠનમાં સમાવી લેવાં એ વિચાર રજુ થયે અભ્યાસ જુથની ચચા ઉપરથી એમ લાગે છે કે સ્ટીલ અને હતું. પરંતુ પાછળથી એમાં દક્ષિણ પૂર્વના રાષ્ટ્રોને સમાવી સુતરાઉ કપડાની બાબતમાં ઝડપથી સહકાર સાધી શકાય એમ લેવાને વિચાર મૂકાયો હતો.
3. DA 0183Hi Asian industrial Levelopment ૧૯૬૦માં કરાંચી ખાતે મળેલી E SAFEની બેઠકમાં
Council દ્વારા પણ પ્રાદેશિક સહકાર માટેનો કાર્યક્રમ ઘડી યુરોપિયન સમાન બજાર અને FTA (Furopean Free
કાઢવામાં આવ્યો છે. કાઉન્સીલના મત પ્રમાણે ભારત પાકિસ્તાન Trade Area) ની અશર થશે એની ચર્ચા થઈ હતી.
BH Sidal Rod 423 Flat Sieci bulets 347 pigએશિયન સમાન બજારની સ્થાપનામાં કેટલીક મુશ્કેલી આવતી
iron ની બાબતમાં સહેલાઈથી સહકાર સાધી શકાય એમ છે. હોવાથી છેવટે બેઠકમાં એવો અભિપ્રાય વ્યક્ત કરવામાં આવ્યો હિનદી મહાસાગરમાં ખનિજ તેલનો દરિયાઈ સારકામના ક્ષેત્રે “ It is not inco cyeyable that some Selected
પણ આવો સહકાર શક્ય છે. આ માટે એશિયાના રાષ્ટ્રો માટે Countries of the region may enter into arran
એક સંયુક્ત સાહસ (Joint venture) સ્થાપવાની દરખાસ્ત gement On the lines of EFTA” આ ઉપરાંત એશિ
ભારતે રજુ કરી છે અને એ માટે ભારતે તાલીમની વ્યવસ્થાની યાને રાષ્ટ્રો ભેગા મળી સંયુક્ત રીતે યુરોપિયન સમાન સગવડ પુરી પાડવાની તૈયારી પણ બતાવી છે. બજારના દેશો સાથે પોતાના આર્થિક હિતોનું રક્ષણ થાય એ
ભારતની ઉપરોકત દરખાસ્તમાં ઉત્પાદન વધારો ઉત્પારીતે સમજુતી કે કરાર કરવા જોઈએ.
દનની નવી તરાહ (Pattern of producton) આયાતમાં એશિયન કે મન માર્કેટના સ્વરૂપમાં “Asian પસદગીની પ્રથા, વાહન વ્યવહાર અને સંદેશા વ્યવહારનો Trade Bloc” સ્થાપવા માટેની ૧૯૬૦ની ECAFEની વિકાસ, વિકસિત રાષ્ટ્રાની વસ્તુઓની હરીફાઇ સામે વિકસતા બેઠકમાં દરખાસ્ત રજુ થયા પછી આ દિશામાં પ્રગતિ ઘણી રાષ્ટ્રોની નવી પેદાશે (Nascent Products) ને સંરક્ષણ. ધીમી રહી છે. ખાસ કરીને ભારતીય ઉપખંડમાં ભારત, તથા વિસ્તારને દેશો વચ્ચે વિનિમયની ચુકવણીના કરારો વગેરે પાકિસ્તાન અને બંગલાદેશવાળા એશિયાના સૌથી બાબતોને સમાવેશ થાય છે. ભારત આ વિસ્તારના રાષ્ટ્રો આ વધુ વસ્તીવાળા વિસ્તારમાં રાજકીય ઘર્ષણ ને કારણે દિશામાં ઝડપી પ્રગતિ કરે એમ ઈચ્છે છે. યુરોપિયન સમાન નહિવત પ્રગતિ થવા પામી છે. સિમલા કરાર અને ભારત બજારની સફળતા અને ઘટતો જતો વિદેશી મદદનો પ્રવાહ પાકિસ્તાન વચ્ચેના રાજકીય સંબંધમાં સુધરવા તરફી વલણ જોતાં આ દેશો વચ્ચે આર્થિક સહકાર માટેની ઉત્કંઠા વધુ તીવ્ર પછી હવે આ દિશામાં પ્રગતિ થવાની આશા રાખી શકાય. બની રહી છે. વહેલાં કે મોડાં આ દિશામાં ગયા સિવાય કારણ કે આ રાષ્ટ્રોને ઔદ્યોગિક પાયે અન્ય વિકસતા રાષ્ટ્રો એશિયન રાષ્ટ્રોનો છૂટકે નથી. કરતાં વધુ મજબૂત નંખાય છે. ભારતને લાગે વળગે છે ત્યાં સુધી સિલોન, પાકિસ્તાન, બ્રહ્મદેશ, સિંગાપોર, મલાયા અને અત્યાર સુધીની ચર્ચામાં એશિયાના રાષ્ટ્રો આવા બાંગલાદેશ જેવા પડોશી રાષ્ટ્રો એનાં મહત્વનાં બજાર હોવા આર્થિક સહકારની વિચારણા મહદ્ અંશે EEC અને HTAની છતાં એ દેશે સાથે ભારતને વેપાર એટલે જોઈએ સામે સંરક્ષણાત્મક દૃષ્ટિએ જ કરતાં હતા. પરંતુ બ્રિટન યુરોએનાં કરતાં ઘણું જ ઓછો છે. ૧૯૭૦માં ભારતની કુલ પના સમાન બજારમાં જોડાવાથી હવે આ દષ્ટિએ જ વિચારણા નિકાસમાંથી પોતાના આ પડોશી રાષ્ટ્રો ખાતે નિકાસે રૂા. કરવી, અને સંરક્ષણાત્મક પાયા ઉપર એશિયાનું સમાન બજાર ૧૦૦ કરોડ કરતાં ઓછી હતી જે એની કુલ નિકાસના લગ ઉભું કરવાની દલીલ ટકી શકે એમ નથી. અલબત્ત જે એશિભગ ૭% જેટલી જ હતી. આયાતની વાત કરીએ તો ભારતની યામાં આવું સંગઠન રચી શકાય તે પશ્ચિમના વિકસિત રાખો કુલ આયાતમાં ૩% જેટલી જ આયાતે એના પડોશી રાષ્ટ- અને ખાસ કરીને યુરોપિયન સમાન બજાર સામે એશિયાના માંથી કરવામાં આવી હતી. એશિયાના આર્થિક અને રાજકીય રાષ્ટ્રો એક સંગઠન રૂપે પિતાની સેદાશક્તિ જરૂર વધારી શકે રીતે મહત્વના આ ભારતીય ઉપખંડના વિસ્તારમાં રાજકીય
જે એશિયન રાખ્યુને આવું સંગઠન ઉભું કરવામાં ઘર્ષણને કારણે આર્થિક સંગઠને વિકાસ અવરોધાયો છે. પરિ
| સફળતા મળે તો એને આધાર એ સંગઠનમાં જોડનારા રાષ્ટ્રો ણામે ભારતે એશિયાથી દૂર યુગેલાવીયા અને એAR વગેરે
સંગઠનના અને સભ્યદેશો વચ્ચેના વેપારને વિસ્તૃત કરવા સાથે પસંદગીનાં કરારે (Preferential Arrangements)
માટેના હીતમાં પિતાની રાષ્ટ્રિય સ્વાયત્તતા કેટલે અંશે સંગનો વિકાસ કર્યો છે. જ્યારે બીજી બાજુ પાકિસ્તાને ટકી અને
1 ઠન માટે જતી કરે છે એના ઉપર છે. જે સભ્ય દેશ એકવાર ઇરાન સાથે આ કરાર દ્વારા વેપારને વધારવાના પ્રયત્ન કર્યો છે.
સંગઠનમાં જોડાય છતાં વિશ્વના અન્ય દેશો કે અન્ય વ્યાપારી ભાવિકાર્યક્રમ
સંગઠને સાથે વ્યક્તિગત કરાર કરવા માટે મુક્ત રહેતે આવું ૧૯૭૨ માં ECAFE દેશોની બેંગકોક ખાતે મળેલી સંગઠન ધારેલી સફળતા મેળવી શકે નહિ, જે આ શરતોને બેઠકમાં ભારતે આ વિસ્તારના દેશો વચ્ચે અંતર રાષ્ટ્રિય વેપાર આધીન રહીને એક મજબુત સંગઠન ઊભું કરવામાં આવે તે
શકે એમ નથી થયાનુંસર
સંગઠન
અને
અને રાત
પંડના
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org