Bharatiya Asmita Part 1

SR No.: 005144
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1972
Total Pages: 1228
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 104 MB

Page 648

૬૭૦
ભારતીય અસ્મિતા
૨૮૫ પ્રાપ્ય લોકોમાં તેમણે વેદાંતને સાર-સંદેશ આપ્યો છે. એ મને ગમવાર ની રાત્રિ અને ૧૮૫૫ માં સૈયદ મીરો તેમણે લખ્યું : “વેદના વિચારે હું સિધીમાં સુણાવું.” શાહે સુધારે સુધાતુર બે હિન્દી નવલકથાઓનું સિંધીમાં રૂપાંતર
કર્યું. ૧૮૬૫ માં નારાયણ જગન્નાથે સિંધુ જો નિરિવારુ નામક नको रुप नरंधक नका अंग आकार
મૌલિક પુસ્તક લખ્યું. ૧૮૬૪ થી ૭૦ કેવલરામ સલામત રાયે जडहि मिल दुई यारु, तउहि पदइ सुध ३रुपजी ।
મુવી ગુર્જર મનોરંજક વાર્તાઓ અને ગુફા લેકોકિતઓ આ પદમાં નિર્ગુણ ઈશ્વર પ્રત્યે ઈગિત કરતાં વળી તેઓ નામે ત્રણ પુસ્તક લખ્યાં. કોડામલચંદનમલ ખિલનાણી (૧૮૪૪કબીરની જેમ-ઢાઈ કાવર સદા હે ને gિa દાઇ ૧૯૧૪) લેખક અને સમાજ સુધારક હતાં. તેમનાજ સક્રિય સહયા
ગથી સિંધમાં અનેક શૈક્ષણિક અને સામાજીક સંસ્થાઓની સ્થાપના
થઈ. તેમના પુસ્તક ઘા gg ની અસરે સિંધી નારીમાં જાતિ શાહ–સચલ-સામીયુગને સિંધી સાહિત્યને મધ્યકાલીન સ્વર્ણ યુગ આવી અને પડદામાંથી નીકળીને શિક્ષણ માટે તત્પર થઈ. અન્ય માનવામાં આવે છે.
પુસ્તક ૩નાના ચરિત્ર એ (૧૯૦૦) નારી જાતિના સ્વાભિભાઈ દલપતરાય, રૂહલ, ને દિલ, બેકસ વગેરે આ યુગના
માન અને સ્વતંત્રતા માટે ભાવના કંકી. સંસ્કૃત હર્ષદેવ રચિત અન્ય ઉલ્લેખનીય સૂફીવાદી કવિઓ થઈ ગયા..
“રત્નાવલી” અને બંગાળીમાંથી અનુવાદો ઉપરાંત તેમણે એક
વિશેષ કાર્ય કર્યું. ચનરાય ‘સામી’ પોતાના શ્લેક લખીને એક આ કામના કવિઓ પર મુખ્યત્વે સિંધી લેકચાઓ ફારસીના માટલામાં મુક્તા જતાં તે ખૂબ કઠિનાઈ અને પરિશ્રમ બાદમેળરહસ્યવાદી સાહિત્ય સુફીવાદ અને ભારતીય ભકિત કામની અસર વીને તેમણે સામીના લોકોને પુસ્તકાકાર આયે. સાહિતી અને સમાનતા જણાય છે. આ કામની સિંધી કવિતામાં તકાલીન
અકાદમીએ તેમની ચુનંદી કૃતિઓ પ્રગટ કરેલ છે. તેમણે ૬ પુસ્તકો સંસ્કૃત-હિન્દી-રાજસ્થાની-ગુજરાતી કવિતાની ભાષાકીય સમાનતા
લખ્યાં. અને સિંધી ભાષાના સાહિત્યીક અભિવ્યંજનાને અનુરૂપ પણ દેખાય છે. ત્યારે ફારસીની વિશેષ અસર પણ જણાય છે.
બનાવવા પ્રયત્ન કર્યા. ૧૮૯૧ માં તેમણે સિંધીમાં પ્રથમ મૌલિક હાલમાં થયેલા સંશોધન મુજબ ૧૭ મી સદીના એક સિંધી
બાળવાર્તાઓ લખી. વિવેકાનંદના ગુરૂભાઈ અને મિત્ર સાધુ હીરાનંદે ગ્રંથની જાણ થઈ છે. સિંધી ભકત કવિ દે ચંદ્ર (૧૫૮૧) સૌરા
(૧૮૬૩-૧૮૯૩) સિંધમાં યુનિયન એકેડમી અને બ્રહ્મો સમાજની ના જામનગર ખાતે સ્વર્ગરય થયાં (૧૬૫૫) સ્વામી પ્રાણનાથ
સ્થાપના કરી આપી બંગાલની નવી ચેતનાને સિંધમાં પગ પેસારો નામના તેમના એક વિદ્વાન અનુયાયી હતાં. સ્વામી પ્રાણનાથે થયા. જેનું કામ ન કર
થયો. જેનું પ્રતિબિંબ હીરાનંદની માસિક પત્રિકા “સરસ્વતી’ ને ૧૮૭૫૮ પદો લખ્યાં છે. જેમાંથી ૬૦૦ પદો સિંધી ભાષામાં છે.
પ્રત્યેક અંકમાં જોવા મળે છે. મિર્ઝા કલીંચ બેગ એ (૧૮૫૩તે ગ્રંથનું નામ છે. તtan gr હસ્તલિખિત આ 5 અને ૧૯૨૯) તેમને સમયના સર્વે લેખકોથી વધુ લખ્યું. તેમાં ૬૦૦ પદો સિંધી કવિતાના, સૌરાષ્ટ્રના જામનગર અને મધ્ય કાલીદાસ, શેકસપીયર અને ઉમરખ્યામને સિંધીમાં રૂપાંતરિત કર્યો. પ્રદેશના ઇન્દૌર અને ભોપાલના વૈષ્ણવપંથી મંદિરોમાં જોવા મળે મૌલિક કવિતાઓ અને નવલકથાઓ વિટ ૩rl= (૧૮૮૮) અને છે. ગ્રંથમાંની આ સિંધી કવિતાઓનું સંકલન કરી જે પ્રકાશન કનિત (૧૯૦૦) લખી. નિબંધ, નવલકથા, નાટક, કવિતાઓ, કરવામાં આવે તો ફારસી અને અરબીની છાયા તળે ઘેરાયેલા ભાષા શાસ્ત્ર વગેરે વિષ પર તેમણે ૨૦ પુસ્તકો લખ્યાં. હાસાસિંધી સાહિત્યને, એક હિન્દુ ભકત કવિ દ્વારા દેવનાગરી લિપીમાં રામ ડાલવાણીએ “પંચતંત્ર” ઝમરમલ નારવાણીએ “હિતોપદેશ” રચિત આ ગ્રંથી, સિંધી સાહિત્યમાં અભિવૃદ્ધિ થાય અને તત્કા- ના અનુવાદ ૧૮૯૪માં કર્યા. તેમણે ૧૯૦૪માં સંસ્કૃતમાંથી સિંધી લીન સિંધી ભાષા અને સંસ્કૃતિ પર પ્રકાશ પડી શકે. શબ્દોનો વ્યુત્પત્તિ કોપ ર.
અર્વાચીન સાહિત્ય - પ્રથમ ઉસ્થાન કાળ
ઈ. સ. ૧૮૪૩માં અંગ્રેજોએ સિંધ જીત્યા બાદ સિંધી દયારામ ગિજુમલે (૧૮૫૭-૧૯૨૯) ધર્મ અને દર્શન વિષે સાહિત્યે આશ્ચર્યજનક પ્રગતિ સાધી અને નવયુગ કાળને આરંભ પુસ્તકો લખ્યાં મન ચ શુદ્ધ સિંધીમાં લખાયેલ કાવ્ય ય. અત્યાર સુધીનું સાહિત્ય મુખ્યત્વે પદ્યમાં હતું પરંતુ હવે સંગ્રહમાં પૂર્વ અને પશ્ચિમના દાન શાસ્ત્રનું વિશ્લેષણ છે. પરજાણે ગદાકાળને આરંત થયો. વૈજ્ઞાનિક અન્વેષો, સામાજીક ભાનંદ મેવારામ (૧૮૬૫-૧૯૩૮) સચોટ અને હદય પ્રાધી ભાષાના અને રાજનીતિક જાગૃતિ અને પાશ્ચાત્ય ભાવને પ્રભાવ વહેતાં વાર્તા અને નિબંધ લેખક વાત માસિક પત્રિકાના સંપાદક હતાં.
અને ૪૦ વર્ષ સુધી તેમણે આ પત્રિકા દ્વારા સિંધી સાહિત્યમાં
નિયમિત અભિવૃદ્ધિ કરી. તેમણે શબ્દકોષ પણ રચ્યો. ચાર ભાગમાં પ્રથમ સિંધી મૌલિક ટૂંકી વાર્તા ઉધારામ પાવરદાસ કૃત તેમનો સંગ્રહ છે. ઢિ વાર (૧૯૧૨) ખાનચંદ દપણુએ ૧૯ મી સદીની શરૂઆપમાં જવાળી રાય લકવાર ડૉ - મીના ગુમ વગેરે ચાર નાટકો લખ્યાં જેમાં સામાજીક અને કરી અને દમણે કામા જોવા મળે છે. ૧૮૫૪માં ગુલામહુસેન કુરૈશી આર્થિક વિષમતાઓને પર્દાફાશ કરાયેલ છે.
થયાં.
ર. ચાર ભાગ
નૈહર
.
ચા
નમોનરા
સલામહુસેન કુર
Jain Education Intemational