________________
સ્મૃતિગ્રંથ
૫૬૫
એમાં ૨૭૦૦૦ ઘર બાંધવામાં આવેલાં અને તેમને ૧૭ કરોડ વધુ વિકાસ થઈ શકે એથી પંચવર્ષિય જિનામાં આવી મંડળીઓ રૂપિયા ઉપરાંતની સરકારી મદદ આપવામાં આવેલી.
જંગલના કુપ ઉપરાંત જંગલની બીજી પેદાશ અને તેના રૂપાન્તર ચોથી પંચવર્ષિય યોજનામાં સહકારી જુદા જુદા પ્રકારની સહકારી ધોરણે કરે તેમ અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે. હાઉસિંગ સોસાયટીઓ અંગે રૂપીઆ સાતસો કરોડમાં ૧૮.૫ લાખ મકાન બાંધવાની જોગવાઈ છે અને ગ્રામ્ય વસાહત અને જમીન
રીક્ષા ખેંચવાવાળાની તથા મોટર ટેક્ષી ટ્રાન્સપોર્ટની વિહોણા મજુર અને પછાત વર્ગના ભાઈઓ તેમજ આદિવાસી 135 ભાઈઓના હિતાર્થે આ અંગે બૃહદ અંશે ધ્યાન આપવાનું નક્કી ૧૯૬૫માં રીક્ષાવાળાની સેસાયટીઓ ૧૩૧ હતી. પંજાબમાં થયેલું.
આવી મંડળીઓ કામ કરે છે. અને આ મંડળીઓ કુલે ૨૨૧૦ મજુર સહકારી મંડળીઓ અને બાંધકામ સહકારી
રીક્ષા ધરો છે. રીક્ષા ખરીદવા આ અંગે વધુમાં વધુ રૂ. વીસ મંડળીઓ સારા પ્રમાણમાં રેજી ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં બેકારે કે
હજાર સુધીની લોન ૭ વર્ષમાં ભરપાઈ કરવાની વિગત આપવામાં અર્ધબકારાને પુરી પાડવામાં સહાયરૂપ બને છે. અને તેમને મજુરી
આવે છે અને મંડળી દીઠ રૂપીયા ૯૦૦ સુધીની રકમ વ્યવસ્થા વ્યાજબી ને નિયમિત મળતાં ખાનગી કોન્ટેકટરના શેષણનો ભોગ
ખર્ચ તરીકે મેનેજર પગાર મદદરૂપે વધુમાં વધુ પાંચ વર્ષના બનતા તે અટકે છે. ૧૯૬૪-૬૫માં આવી સહકારી મંડળીઓની
ગાળામાં ફાળવવામાં આવે છે. આર્થિક ભીંસવાળી પ્રજાને અનુરૂપ સંખ્યા વધીને ૪૩૦૫ તથા સભ્ય સંખ્યા ૨૭૯૦૦૦ થયેલી જ્યારે
આ મંડળીઓ હોવાથી આ અંગે કેન્દ્ર પ્રેરીત યોજના વિચાર ૧૯૫૯-૬૦ આ અંગે મંડળી સંખ્યા ફક્ત ૨૦ ઇ હતી. વળી
વાને પણ અગાઉ નિર્ણય લે. ચોથી પંચ વર્ષિય ૧૯૬૪-૬૫માં આ મંડળીઓએ સાડા આઠ કરોડ રૂપીઆ ઉપ
યોજનામાં ૩૦૦ નવી આવી સહકારી મંડળીઓ સ્થાપવાનું રાંતના કોન્ટેકટ કામ કરેલ છે. આવી મંડળીઓનું જીલ્લા; રાજ્ય
વિચારાયું છે અને તે માટે ૧૦૩ લાખ રૂપિયાની લોન અને કક્ષાએ ફેડરેશન સહકારી ધોરણે રચવાનું પણ અગાઉ નાગપુર
પ-૯૪ લાખ રૂપિયાની વ્યવસ્થા ખર્ચ મદદની જોગવાઈ કરેલી. સેમીનાર અને રાજ્ય પરિષદ વગેરેમાં વિચારવામાં આવેલું અને
જ્યારે મોટર ટ્રાન્સપોર્ટ કારીગર મંડળી અને ૧૯૬૫ માં ૯૧૯ આવી મંડળીઓના મંત્રી પગારપેટે મદદ અમુક (વીસહજાર) કામ
મંડળીઓ હતી. જે પૈકી ફકત પંજાબમાં ૪૯૭ આવી મંડળીઓ ટેન્ડરવીના મંડળીને આપવા માન્ય અને ભલામણ કરેલી. એજારે
હતી. આવી મંડળીઓ માલવાહન અને પેસેન્જર્સ (મુસાફર) વાહન અંગે મદદ વગેરે જનાઓ પણ છે. અને જીલ્લા સહકારી બેંકે
અથવા તે બન્નેની કામગીરી કરે છે. મંડળીના સભ્યો મુખ્યત્વે આવી મંડળીઓને કામકાજના ભંડોળ માટે લોન આપે છે. એથી પંચ.
આંધ્ર પ્રદેશ કેરાળા રાજ્યના છે અને સભ્ય સંખ્યા ૩૨૯૬૬ હતી. વર્ષિય યોજનામાં ચાર હજાર આવી મંડળીઓ સ્થાપવાનો અંદાજ
મંડળીદીઠ શેર ભંડળની વિગતે આંધ્રપ્રદેશ મોખરે છે. જ્યારે છે જેની કુલ મંડળીઓની સંખ્યા આશરે નવ હજાર થઈ રહે.
આવકની દષ્ટિએ મદ્રાસને ચમ નંબર છે. આ અંગેની મંડળીમાં
મુખ્યત્વે પુંજીમાં મોટર, વર્કશોપ અને મશીનરીઓ હોય છે. જેની આવી મંડળીઓમાં સહાનુભૂતિ દર્શક સભ્યોની સંખ્યા વધુમાં કિંમત ૧૯૬૨ના આંકડા મુજબ ૧૮૮,પર હતી. ચોથી પંચવર્ષિય વધુ પાંચ ટકા રાખી શકાય કે જેથી આવા પ્રવર્તક સંસ્થાના યોજનામાં આવી મંડળી ઓનો વિકાસ માટે કેન્દ્ર રૂા. ૨૦ કરોડની ભાઈ એના અનુભવ, જ્ઞાન અને મુડીને લાભ શરૂઆતમાં મંડળીમાં ઈલાયદી જોગવાઈ કરેલી છે. પગભર થતાં મળી રહે.
સહકારી વીમા મંડળીઓ :- મહારાષ્ટ્ર, રીસા આંધ્રજંગલ કામદાર સહકારી મંડળીઓ:
પ્રદેશ, ગુજરાત અને મદ્રાસમાં મળી આવી મંડળીઓ ૬૪-૬૫ માં જંગલના કેન્સેકટરના શોષણમાંથી અટકાવવા અને જંગલના
૭ હતી અને તેના સભ્યોની સંખ્યા ૧૧૬૧૭ હતી. અને તેની કપ ખેડવામાં થતો નફો કારીગરો, કામદારોને મળી રહે અને
પુંજીની કિંમત ૧૯૪,૫૨ લાખ જેટલી હતી. આ સાતે મંડળીઓ વ્યાજબી મજુરી મળી રહે તે હેતુથી આવી મંડળીઓની સ્પષ્ટતા
નફામાં કામકાજ કરતી અને તેને કુલ નફે ૧૪,૨૪ લાખ ૧૯૬૪ કરવામાં આવે છે. આ અંગે મુંબઈ રાજયની જંગલ મજુર
-૬૫માં હતો. જ્યારે તેમનું મુડીનું રોકાણ ૯૯,૧ લાખ હતું. મંડળીઓનું માળખું યોગ્ય ગણવામાં આવે છે અને બીજા રાજ્યોને
જે પૈકી ૪૦ લાખ ઉપરાંતની રકમનું રોકાણ કેન્દ્રને રાજ્યની સહપણ તે વિકાસ ઘટકોમાં અપનાવવાની ભલામણ કરવામાં આવે
કારી જામીનગીરીમાં હતી. ચોથી પંચવર્ષિય યોજનાને અંતે પ્રિમિછે. ત્રીજી પંચવર્ષિય યોજનામાં સહકારી ક્ષેત્રે આવી મંડળીઓને
યમની વાર્ષિક આવક આ મંડળીઓની રૂ. 5 કરોડની થવાને સમાવેશ સહિત ૧૯૫,૭૦ લાખ રૂપિયાની જોગવાઈ ઈલાયદી
અંદાજ છે. રાખેલી. ૧૯૬૪-૬૫ માં આવી મંડળીઓની સંખ્યા ૧૧૪૩ હતી. બહેનોની બચત અને કરકસર સહકારી મંડળીઓ-નાના અને તેમાં ૧ લાખ બાર હજાર બસે તેંતાલીશ સભ્ય હતા. અને ગૃહઉદ્યોગો દ્વારા મધ્યમ વર્ગની હેને ફરસદના સમયમાં અને તે મંડળીઓએ ૩૯૬,૨૬ લાખના કટ્રેકટના કામ કરેલા. આવક કરી શકે તે હેતુથી ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં આવી મંડળીઓ રચજંગલખાતા તરફથી જરૂરી સવલત મળી રહે તે માટે રાજ્ય અને વામાં આવે છે. ૧૯૬૩માં આવી મંડળીઓની સંખ્યા ૨૩૭૮ હતી. કેન્દ્ર સરકારે મળી જરૂરી સમન્વય સાધ જરૂરી રહે જેથી વધુને ને તેના સભ્યોની સંખ્યા ૧ લાખ ઉપરાંતની હતી. અને તેનું શેર ૨
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org