________________
૧૨૦૦
ભારતીય અસ્મિતા
ત્તિઓમાં ઘણે જ ઉમદા રસ લઈ
લે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ- મુકેલીમી , જીજીભાઈ નામના એક વ્યા
સેવાભાવી મનોવૃત્તિવાળા હોઈને સામાજિક સંસ્થાઓની દરેક વયમાં માતા પિતાનું સુખ ગુમાવેલું અને પોતે બે ભાઈઓ પ્રવૃત્તિઓમાં ઘણાજ ઉમદા રસ લઈ રહ્યાં છે. દયા નમ્રતા અને સંસારમાં છત્રછાયા વગરના થઈ ગયા અનેક તડકા છાયા વટાવીને પરોપકારને વારસ પિતાશ્રી પાસેથી માન્યો એટલે ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ- મુશ્કેલીઓમાં પણ ધીરજ અને સહન શીલતા કેળવી સરસ્વતીની ઓમાં પણ વધારે રસ ધે છે.
છંદ, વાર્તા, કવિતા વિગેરે શીખ્યા. વતન પાલીતાણાને ભૂલ્યા નથી ત્યાંની કેઈપણ સામાજિક પ્રવૃત્તિને તેમનું અનુમોદન અને પ્રેરણા હાયજ મુંબઇથી મિત્રો આઈ નાગબાઈ અને જીજીભાઈના આશિર્વાદથી મેધાણ દભાઈની પાસેથી દાન અપાવવામાં પણ તેમની સારી એવી જહેમત છે. જીભે સરસ્વતીએ વાસ કર્યો અને કુળ પરંપરામાં ઉતરી આવેલી સમાજ સેવા અને ઉદ્યોગ ક્ષેત્રે ઘણી સારી સેવા આપી રહ્યાં છે. સાહિત્યની સરવાણીઓ તેના મુખમાંથી નીકળી અને જીવનના
અંતિમ દિવસો પર્યત વહેતી રહી. તેમને જેટલું સાહિત્ય કંઠસ્થ શ્રી મોહનલાલ યુ. ધામી
હતું એટલું સાહિત્ય કોઈ સાક્ષરને પણ કંઠે નહિ હોય લેકજેની નવલકથાઓથી ગુજરાતી ભાષા સાથે યે સમાજ સુપ
સાહિત્યથી લઈને શિષ્ટગ્રંથ, પીંગળ, સંસ્કૃત શ્લોક, છંદે, કવિ રિચિત છે તે આપણા લોક લાડિલા સાહિત્યકાર શ્રીવૈદ્ય મોહનલાલ
તાઓ, રમુજી ટુચકાઓ અને સોરઠના ઇતિહાસના નાના મોટા ચુનીલાલ ધામીને બાલ્યકાલ અને કિશોર અવસ્થાનો ઘણો મોટો
પ્રસંગે તેમની જીભે હતા. કાવ્ય અને વાર્તાઓ દ્વારા નીતિ; ગાળો સૌરાષ્ટ્રના ચોટીલા ગામે વ્યતિત થયેલ હતા.
શુરવીરતા, દેશપ્રેમ ધર્મસેવા વિગેરેને પ્રચાર કરવાનો છે અને
ચારણ એક સ્પષ્ટ વકતા નિડર અને ન્યાયપ્રિય વ્યકિત છે તેમ શ્રી ધામીભાઈને બચપણથી જ સાહિત્ય પ્રત્યે ઘણે મોટો અનુ: માનતા. તેમના દીર્ઘજીવનમાં તેઓ નિષ્કામ નિર્દભ, નિસ્વાર્થ રાગ રહ્યો છે અને તેમણે માત્ર અગીયાર વર્ષની જ ઉંમરથી કાવ્યો અને નિર્મળ ચારણ હતા. મનુષ્ય હતા, કવિ હતા દેવ હતા. લખવાની શરૂઆત કરી હતી ઉપરાંત વિશાળ પૃથ્વી પટનાં અનેક પર્યટને કરી તેના અનુભવો આપણુ સમક્ષ સાહિત્ય રૂપે મૂકતાં
શ્રી મેહનલાલ પદમાભાઈ માવાણી રહ્યાં છે. એમની વીસ વર્ષની ઉંમરે તો ઘણું કાવ્યો અને તેના ઘોરાજીના વતની અને જાહેર સંસ્થાઓ સાથે ઘણા વર્ષોથી અન્ય પ્રકારનું સંશોધન કરવા માંડયું હતું.
સંકળાયેલા શ્રી મોહનભાઈ માવાણી કોલેજનું પ્રથમ વર્ષ પૂરૂ કરી ત્યાર પછી ગુજરાતી સાહિત્ય ઉપર ગાંધીવાદની અસર ઉપ
અભ્યાસ પડતો મૂકે. ૧૯૪૬માં વ્યાપારની શરૂઆત કરી. સાથે સવા લાગી અને તેનાથી ધામી પણ રંગાયા અને તે ત્યાં સુધી કે
સેવા જીવનની પણ દીક્ષા લીધી શ્રી ચીમન મહેતાની પ્રેરણા અને શ્રી ધામીએ પૂજ્ય ગાંધીજીની હાકલને ઉપાડી પોતે પણ આઝા
માર્ગદર્શન નીચે જાહેર રાજકીય ક્ષેત્રે પ્રવેશ કર્યો. દીની લડતમાં જોડાયા હતા. અને સક્રિય રીતે સાહિત્યની આઝા
આદર્શ કેળવણી મંડળ ઘેરાજીના મંત્રી તરીકે પટેલ કેળવણી દીની લડતમાં ઉપયોગીતા સાબિત કરી બતાવવા તનતોડ મહેનત
મંડળ ઘેરા મહાસમિતિના સભ્ય તરીકે, શ્રી ભાકુભાજીપરા કરવા લાગ્યાં.
ગરબી મંડળ ધોરાજીના ટ્રસ્ટી તરીકે, પટેલ વિશ્રાં ત ગૃહ ધેરાજીના આઝાદીની લડતમાં રસ લીધા પછી શ્રી ધામીભાઈની નવલકથા- સંચાલક, રાજી ઉપલેટા વિભાગ નાગરિક સહ. બેન્કના પ્રમુખ એના પાત્રો પણ દેશદાઝ અને દેશ સેવાનાં આહલેક જગાવતા તરીકે, ધોરાજી સેવા સહકારી મંડળીના પ્રમુખ તરીકે, ઘેરાજી જોવા મળવા લાગ્યા.
નગરપાલિકાના સભ્ય તરીકે, કલોથ મરચન્ટ એસોસીએશન ઘોરા
જીના મંત્રી તરીકે, રાજકોટ જિલ્લા કોંગ્રેસ સમિતિના સભ્ય, ધામીભાઈએ પ્રથમ જ અંતિહાસિક નવલકથા “ અમર બલી- રાજકોટ જિલ્લા સમાજવાદી ફોરમના ઉપપ્રમુખ એમ રાજકારણમાં દાન” પિતાની ચોવીસ વર્ષની જ વયે ગુજરાતી સાહિત્યના ખોળે વિવિધ ક્ષેત્રે, સમાજ સુધારણામાં, વહેમની નાબુદી જુ બેશમાં, પ્રોઢ ધરી અને ત્યારબાદ એકજ વર્ષ પછી સામાજીક વિંટબણાઓ અને શિક્ષણ અને કેળવણીના ફેલાવા માટે તેમને યશસ્વી ફાળો રહ્યો અન્યાય સામે મસાલ ધરતી ક્રાંતિકારી નવલકથા “લોહીના લેખ” છે. બાળકોને ઉચ્ચ શિક્ષણ અપાયું છે આપણી સમક્ષ મૂકી. ત્યાર પછીથી તે અવિરતપણે શ્રી ધામભાઈ ની કલમ ગુજરાતી સાહિત્યની અનુપમ સેવા બજાવતી જ રહી છે.
શ્રી મોહનલાલ બી. શાહ શ્રી મેઘાણંદ ખેંગાર ગઢવી
ધનસુરામાં પ્રેકટીસ કરતાં અને સારાયે સાબરકાંઠા જીલ્લામાં
સેવાની સુવાસ ફેલાવતા આ ખ્યાતનામ ડોકટરને જન્મ બાયડ જન્મ ૧૯૧૮ માં બાંટવા પાસે આવેલા છત્રાવા ગામે થયો તાલુકાના ડેમાઈ ગામમાં ઈ.સ. ૧૯૨૭માં ૧૪ એપ્રિલના રોજ થયો. હતો. પિતા માલઢોરનો ઉછેર કરતા ને થેડી ગીરાસની જમીન નિસર્ગના ખોળે ઝૂલતા ગ્રામ્યબાળની સમાન તેમનું બાળપણું હતી. તેમાંથી જીવન નિર્વાહ ચાલત. જીવન સાદુ હતું. નાની નિખાલસતા, સાદાઈ અને નિમંળતાથી વ્યતીત થયું પ્રાથમિક
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org