________________
ભારતીય અસ્મિતા
વિકાસ ઘટકની શરૂઆત થતાં ખેતીવાડી ક્ષેત્રે નવા સોપાન
શ્રી કનુભાઈ જીવણુદાસ લહેરી સર કરવાને અવકાશ અને અનુભવ મ. સુધરેલી ખેતી, જતુનાશક દવા રસાયણીક ખાતરને વપરાશ કરવા પ્રેરણા મળી કનુભાઈ જીવણદાસ લહેરીને જન્મ સંવત ૧૯૧: ના જેઠ પોતે કારડીયા રજપુત જ્ઞાતિના આગેવાન છે, હૈયા ઉકલત શુદી ૩ના દીવસે રાજુલા મુકામે થયો હતે. ૧૩ વર્ષની ઉંમર
સુધી તેમણે મુંબઈમાં વિદ્યાભ્યાસ કર્યો હતો. તેમના પિતાશ્રીને
સ્વર્ગવાસ થતાં તેઓ મોસાળમાં રાજુલા આવ્યા. અને બે વર્ષ શ્રી કલ્યાણભાઈ રાયકા
અમરેલી કપાળ બોડીંગમાં અભ્યાસ કરી સન ૧૯૩૦ની રાષ્ટ્રીય
ચળવળમાં ભાગ લીધો ત્યારથી ૧૯૪૨ સુધીમાં દરેક લડતમાં ભાગ વિદ્યાકાળ દરમ્યાનથી જ સહકારી પ્રવૃત્તિમાં અભિરૂચી લીધે અને અવારનવાર જેલ ભેગવી. ૧૯૪૪માં તેઓ જુના ઘરાવવાને કારણે યુવાની માંજ સહકારી પ્રવૃત્તિ ની ફીલસફીની ભાવનગર રાજ્યની ધારાસભામાં ભાવનગર પ્રજા પરિષદના સભ્ય સમજ જાણવા મંત્રીવર્ગમાં જોડાયા પ્રથમ વર્ગ પ્રથમ નંબરે આ તરીકે રાજુલાથી બીનહરીફ ચૂંટાયા હતા. સં. ૧૯૪૮માં જુનાગઢ પરીક્ષા ઉત્તીર્ણ કરી. પ્રતિ પ્રત્યેના સાચા પ્રેમના કારણે આજે સામે આરછ હકમતમાં બાબરીયાવાડના ગીરાસદારને હીજરત કરાવી ૪૨ વર્ષની ઉમરે સહકારી પ્રવૃત્તિને જ જીવનદૃષ્ટિ બનાવી છે. તે અને અગ્રભાગ લીધો હતો. ૧૯૫૨-૫૭માં સૌરાષ્ટ્રની ધારાસભામાં જે સંસ્થાઓમાં સેવાઓ આપી રહ્યા છે. તે જાણતા જ સમજી તેઓ રાજુલા-જાફરાબાદ વીભાગમાંથી ચૂંટાયા હતા ૧૯૫૬-૬• શકાય છે. પ્રવરનાં એકે એક અંગ સાથે સંકળાઈ પોતાને માટા સુધી તેઓએ ભાવનગર જીલ્લા કલબોર્ડના પ્રમુખ તરીકે અને ભાગને સમય સહકારી સંસ્થાઓના વિકાસમાં રચ્યા 'યા રહીને ૧૯૬૦ ૬૩ અમરેલી જીલ્લા કલર્ડના પ્રમુખ તરીકે કામગીરી પસાર કરવામાં પોતાની જાતને સંતોષ માનવામાં આનંદ માને બજાવી હતી. અને ૧૯૬૪-૬૬ સુધી તેઓ રાજુલા તાલુકા પંચાછે. મહેસાણા જીલ્લા સહકારી ખરીદ વેચાણ સંઘ લી. માં તેની યતના પ્રમુખ તરીકે કામગીરી કરી હતી. ત્યારબાદ સંસ્થામાં ખટસ્થાપનાથી જ કારોબારી સભ્ય, ઉપપ્રમુખ અને પ્રમુખ તરીકે પોતાની પટે શરૂ થતા તેઓએ રાજકીય નીરિા પસંદ કરી હતી અને સેવા આપી રહ્યા છે આ ઉપરાંત મહેસાણા જીલ્લા મધ્યસ્થ સહકારી ત્યારબાદ પોતાના અંગત વ્યવસાય અને સામાજીક પ્રવૃત્તિમાં બેંક લી. મહેસાણા જીલ્લા સહકારી દૂધ ઉત્પાદક સંઘ લી, “ દૂધ તેઓ રસ લઈ ૨ ાં છે. સાગર”, મહેસાણા જીલ્લા સહકારી સંઘ, મહેસાણા તાલુકા સહ કારી ખરીદ વેચાણ સંઘ લી. અને ગુજરાત રાજ્ય પુસ્તકાલય સહાયક સહકારી તેઓ સારા વકતા છે. વકતૃત્વ કળા એ તેમને ઈશ્વરી બક્ષીસી સંડળીમાં સક્રીય કારોબારી સ ય તરીકે તેમની સેવાઓ આપી રહ્યા છે. છે. તેઓ શરીરે ખડતલ અને લેખંડી છે. તેમનું મનોબળ ઘણું મહેસાણા માર્કેટીંગ કમિટીના સભ્ય તરીકે. છ૯લા જ મજબુત છે. તેમની વ્યવહારીક કુશળતા અને દરેક પ્રશ્નનો સહકારી સંધના ઉપ-પ્રમુખ થા માનદ મ ત્રી તરીકે, ખાદી પ્રાપ- અભ્યાસ કરીને નિર્ણય લેવાની શકિત અજબ છે. સૌરાષ્ટ્રમાં ઉદ્યોગ સહકારી સંઘના પ્રમુખ તરીકે મહેસાણા જીલા ચમ કચ્ચે ગઢડાના નગરશેઠશ્રી મોહનલાલ પતીય દ સારા સમાધાની ગણતાં અને મજુર સહકારી મંડળીઓના જીલા સંઘમાં પિતાની સેવાઓ કનુભાઈ પણ અનેક પ્રકા ના મતભેદ નીવારીને સમાધાન કરવામાં આપી છે. ગ્રામ કક્ષાએ પોતાનાં વતનમાં વિવિધ કાર્ય કરી અને કુશળ છે. વેપારી વ્યવહારીક અને કુટુંબીક ઝઘડાઓનું સુખદ દૂધ ઉત્પાદક સહકારી મંડળીના પ્રમુખસ્થાને રહી, સહકારી ભાવના સમાધાન કરવા માટે તેઓ જાણીતા છે. સ્પષ્ટ વકતા અને પિતાને
અને કાર્યદક્ષના અને પ્રમાણીકતાથી વહીવટ ચલાવી વિકાસના પંથે જે ગ્ય લાગે તે કહેવા માટે તેઓ હંમેશા દઢ રહયા છે. તેમના દેડતી કરી છે. ગુજરાત રાજ્યમાં ગૌપાલકોની સહકારી મંડળીઓના વહીવટ દરમ્યાન ભાવનગર અને અમરેલી જીલ્લામાં અનેક લોકોને વિકાસમાં પૂરત રસ લઈ આવી અનેક મંડળીઓ રચવામાં સ ય પયોગી કાર્યો થયા છે જે તેમની કાર્યદક્ષતાના પુરાવાઓ આજે રસ લીધે છે. પરિણામે ગુજરાત રાજ્યની રબારી, ભરવાડ પૂનર્વ પણ ઉભા છે દાનવીરોના સંપર્કમાં આવીને લેકકલ્યાણની પ્રકૃતી સાહત યોજનાની સલાહકાર સમિતિના સભ્ય તરીકે યશભાગી બન્યા માટે લાખ રૂપીયા જાહેર કંડામાં ભેગા કરી શકયા છે. મોસાળને છે. આમ સહકારી પ્રવૃત્તિના અનેક પાયા સાથે દીલચસ્પીથી પિતાનું વતન માનીને રાજુલા શહેર અને તાલુકાના વિકાસમાં સેવાઓ આપી છે. છલામાં યુવાન સામાજીક કાર્યકર તરીકે તેમને ફાળે અનન્ય છે સૌરાષ્ટ્રની મહેમાનગતી જાણીતી છે તેજ જાણીતા છે. અને આવી સંસ્થાઓને સીધી યા આડકતરી રીતે રીતે કનુભાઈનું ઘર એ સાર્વજનિક ધર્મશાળા જેવું છે અને પિતાની સેવાનો લાભ આપતાં આવ્યાં છે. રાજકીય સંસ્થાઓ જેવી તેમનું સ્વાગત પણું પ્રશ સનીય છે, પરિ કારમાં તેમના પત્ની કે તાલુકા પંચાયત જીલ્લા પંચાયત અગાઉ જીલ્લા કલ બોર્ડ વગે- વિજ્યાલક્ષ્મી ઘણા નમ્ર સ્વભાવના અને પરણાગત માટે જાણીતા રેમાં સક્રિય કામગીરી બજાવી છે. મહેસાણા માં રહેઠાનો પ્રશ્ન દિવસે છે. તેમના પુત્રોમાં દિનેશભાઇની આધ્યાત્મીક પ્રગતિ સારી છે. દિવસે વિકટ બનતો રહ્યો છે આ પ્રશ્નમાં રસ લઈ સહકરી ધોરણે ડોકટર નરેન્દ્ર સારા વકતા અને કુશળ ડોકટર છે જે હાલ વોશીંગ તેને હલ કરવા જીલ્લામાં સહકારી પ્રહ મંડળીઓ રચનાની કામ- ટનમાં છે ત્રીજા પુત્ર પ્રવિણ લહેરી I. A. S તથા F. S થયા ગીરીમાં સક્રિય રસ લઈ રહ્યા છે. ગુજરાત રાજ્ય માર્કેટીંગ છે અને ગુજરાત રાજ્યના આસી. કલેકટર તરીકે છે. બીપીન સોસાયટીના ડીરેકટર તરીકે પણ હાલ પિતાની સેવાઓ આપે છે. લહેરી BCO માં છે. એક પુત્રી પણ ગ્રેજ્યુએટ થઈને સરકારી
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only