________________
ભારતીય અસ્મિતા
એવો તે દિવ્ય પ્રકાશ પાથરી જાય છે કે જગતમાં તેના જેવી જેટલા નિખાલસ એટલા જ મિતભાથી શ્રી દુલેરાયભાઈ-જ્ઞાતિજણ સિદ્ધિ કોઈ આપી શકે નહિ. સૌરાષ્ટ્રના એક નાનકડા ગામ પડ- કયારેય વિસર્યા નથી-કપોળ સમાજના ઉત્કર્ષમાં તેમને યશસ્વી ધરીમાં વર્ષો પહેલાં એક સામાન્ય કુટુંબમાં શ્રી દીપચંદભાઈને ફાળે રહે છે. વ્યાપારની સાથે-સાથે કેળવણી-રિક્ષણ અને ધમ જન્મ થયે. નાની ઉંમરમાંજ દીપચંદભાઈએ પિતાનું સુખ ગુમાવ્યું. તરફની આસ્થા અને અભીરૂચી વધતા જતાં હતાં–જેને લઈ આજે દાદાજીની છાયામાં ઉછર્યા. વાંકાનેરમાં મેટ્રીક સુધીનો અભ્યાસ કર્યો. તેઓ મુંબઈ - નારદેવ વિભાગમાં મોન્ટેસરીથી માધ્યમિક શાળા ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં દાખલ થયા. શિક્ષણ સંસ્થાઓના સફળ સંચાલનમાં સેક્રેટરી અને સક્રિય કાર્યકર દિ ઘાથી અવસ્થામાં વેપારી બની બેઠા છતાં જ્ઞાન પિપાસા તીવ્ર હોવાથી તરીકે જાણીતા બન્યા છે. કપોળ એજ્યુકેશન ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી તરીકે, બી. એસસી. એલ. એલ. બી. થઈને ઈંગ્લેન્ડ જઈ બેરીસ્ટર થયા. કપોળ કો-ઓપરેટીવ બેન્કના ડાયરેકટર તરીકે, અને બીજી ઘણી વકીલાતના ક્ષેત્રે સફળતા મળવા લાગી. પણ વ્યાપારી જીવ હોવાથી સંસ્થાઓ સાથે સંકળાયેલા છે. વ્યાપારી સમાજમાં તેમને માન વિધવિધ વ્યાપારોમાં ઝુકાવ્યું અને લક્ષ્મીની વર્ષા વરસી રહી પણ અને માભે પહેલેથી હતા અને છે. આવા સેવાભાવી ખંતીલા હદયની ઉદારતા એવી કે શિક્ષણ સંસ્થાઓ-માનવ રાહત-ઉદ્યોગ અને અડગ મનોબળ ધરાવતા શ્રી દુલેરાયભાઈને કુટુંબને સંરકાર કેન્દ્ર અને સેવાના વિવિધક્ષેત્રમાં જ્યાં જ્યાં જરૂર પડી ત્યાં છું. વારસે મળે છે. એટલે વ્યાપારની ગૌરવપ્રદ કારકીર્દિ સાથે હાથે દાનનાં ઝરણાં વહેવડાવ્યાં. માતૃભૂમિ પડધરીમાં પૂ. પિતાજીના જ્ઞાતિ અને જનકલ્યાણની ભાવનાથી અનેક જગ્યાએ દાનના ઝરણા
સ્મરણમાં એક કન્યાશાળા અને બાલમંદિરની સ્થાપના કરાવી. વહાવ્યા છે. વતન ચલાળામાં હાઈસ્કૂલના નિર્માણ કામમાં રૂા. મુંબઈ ઘાટકોપરમાં પૂ. માતુશ્રીના સ્મરણમાં શ્રી ધનજી દેવજી ૪૦૦ ૦૦ ન્યાની ઉદાર સખાવત માટે નિમિત્ત બન્યા. સંપત્તિ અને રાષ્ટ્રીય શાળામાં સભાગૃહ આપે. “ડુંગરી’ વિસ્તારમાં “ ગાડી–' સાહિત્યને, શ્રી અને સરસ્વતીને, શ્રીમંત અને સેવાને સુમેળ હાઈસ્કુલ ” સ્થાપીને આજ તેએ. તથા તેમના સેવાભાવી ધર્મપત્ની સહજ સાધ્ય નથી. છતાં એ કથનને શ્રી દુલેરાયભાઈએ ખોટું શ્રીમતી વિદ્યાબહેન બેરીસ્ટર શાળાના પ્રાણું બની રહ્યા છે. પાડયું છે. શાસ્ત્રીય સંગીત, સંસ્કૃત સાહિત્ય, અને તવજ્ઞાનના આ શાળામાં હજારેક બાળકો જ્ઞાનને પ્રકાશ ને ઉચ્ચ સંસ્કાર વાંચન મનન પાછળ ઘણે સમય વિતાવે છે. યુરોપ અને મધ્યમેળવી રહ્યા છે. સામાજીક ક્ષેત્રે પણ ઘણા ધણા મધ્યમવર્ગના પૂર્વના દેશોને ત્રણેક વખત પ્રવાસ કર્યો છે. કુટુંબોને તેમની ઉદારતા આશીર્વાદ સમાન બની રહી છે. શ્રી દીપચંદભાઈ શિક્ષણ–સાહિત્ય તેમજ સમાજ અને હજારો બાળકોના
તેનનામાં સફળતા અને સમૃદ્ધિનાં કેટલાંક પ્રેરક ગુણોને લઈ ઉદાર ચરિત સૌજન્યતિ ગાર્ડ–સંરક્ષક છે. ગાંધીજી ના સંદેશ ફળ
" કુળ અને કુટુંબમાં તેમનું આગવું સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. મુજબ સંપત્તિના ટ્રસ્ટી બનવા પ્રયત્ન કરતાં કરતાં “ બહુજન સુખાય
શ્રી દુર્લભજીભાઈ ખેતાણું બહુજન હિતાય' મળેલી લક્ષ્મીના ઉપયોગ થાય એવી શ્રી દીપચંદભાઈ એસ ગાડીની તમન્ના આ પર્ત પ્રેરણા આપી જાગ્રત ગુજરાતની વિરલ વ્યક્તિઓમાં વડીયાના શ્રી દુર્લભજી કેશવજી કરી જાય છે.
ખેતાણીની ગણના થાય છે. આઝાદી પછી જુનાગઢની નવાબશાહી
ઉખેડી નાખવા સૌરાષ્ટ્ર પ્રજા મંડળની રચના થઈ તે પ્રજા મંડળના સદ વ રિમત વેરતા શ્રી દીપચંદ માઈન શાસનદેવ ખૂબ શ્રી દુર્લભજીભાઈ ખેતાણી પ્રમુખ હતા. તેમની રાહબ•ી નીચે લાંબું આયુષ્ય અને તંદુરસ્તી અર્પે અને તેઓના શુભ હસ્તે સમા- જુનાગઢ રાજ્યના અમરાપુરા ગામને કજો લેવામાં આવ્યો હતો જના શુભ કાર્યો થાય એવી ઈચ્છા રાખીએ. પોતે શક્તિ પૂજા જેમાં શ્રી દુર્લભજી ખેતાણી મોખરે રહ્યા હતા. લેક સંસ્કૃતિના માં માને છે, પાપ પુણ્યમાં માને છે. આજસુધીમાં લાખો રૂપીઆની ક્ષેત્રે ભગીરથ પ્રયાસ કરે છે. લેક કેળવણી ત:ફ તેમનું દૃષ્ટિબિન્દુ સખાવતે કરી છે. ભવિષ્યમાં એક મોટી આકાંક્ષા સેવી રહ્યા છેઃ અજબ છે અને તેને સાકાર બનાવવા માટે રાત-દિવસ મથી રહ્યા ચેરીટી સંસ્થા બનાવી રોજના એક હજાર રૂપિયાનું દાનધર્મ થાય છે. લાખે અને કરોડો રૂપિયાના લેક કેળવણીના કાર્યોમાં મોટી તેવી તેમની મનીષા છે.
રકમનું દાન આપી ભાગ લીધેલ છે. અને આ કાર્યો પાછળ તેમને
ધાન પ્રવાહ ચાલુ જ છે. તેઓ જન્મભૂમિ-ફુલછાબ પત્રોના ટ્રસ્ટી શ્રી દુલેરાય રતિલાલ મહેતા
પણું છે.
શ્રી દેવશંકર ગભરૂભાઈ ઓઝા જ્ઞાતિ વત્સલ, સખાવતી અને વિદ્યાપ્રેમી ગણાતા કી દુલેરાયભાઈ મહેતા સૌરાષ્ટ્રના વતની છે. ચલાળાના સંસ્કાર ધમી કપળ શ્રી દેવશંકરભાઈ રમણલાલ કુ. ના ભાગીદાર છે. અને સુરકુટુંબમાં ૧૯૨૦ ના ૪ થી નવેમ્બર ના રોજ તેમનો જન્મ થયો. તનાં કોરામાલનાં કમીશન એજંટ છે. વ્યવસ્થામાંથી જુજ સમય મેટ્રીક સુધીનો અભ્યાસ કરી નાની ઉંમરમાંજ ધંધામાં જોડાયાં. પૂ. શ્રી, ફાજલ પાડી જનતા જનાર્દનની સેવા કરવાની તક ઝડપી લે છે. નરોત્તમદાસ હરિભાઈ પારેખની હુંફ પ્રેરણા અને માર્ગદર્શન મળ્યા. આમ તે તેઓ કોલેજમાં હતા ત્યારથી સામાજીક પ્રવૃત્તિમાં રસ ધંધાની આઈટમમાં મુખ્યત્વે ઈલેકટ્રીકવાયર એનેમન્ડ વાયસ લેતા હતા. પણ ઘણા સમય થયા કેંગ્રેસમાં પણ પિતાની અ૫ કોપર સ્ટ્રીપ્સ-એડઝ વિગેરેમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ સાધી.
સેવા આપી રહ્યા છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org