________________
૧૦૫e,
શારદાબેન મુકરજી :
સરદારબાઈ કરગેકર –
શારદાબેન મુકરજીને હિન્દી શાસ્ત્રીય સંગીતનો ખૂબ શેખ સરદારબાઈને જન્મ ૧૯૧૧માં કેલ્હાપુરમાં થયે. નથનખો. હતો. એમનું સંગીત વખણાતું. શારદાબેન દેહમાં પાતળા, વાળ જેવા પ્રખ્યાત સંગીતકાર પાસે તાલીમ લીધી. મુંબઈ રેડિયે વાંકડિયા, તેના લગ્ન એક વિમાની દળના અફસર સાથે થયેલા. સ્ટેશન પરથી ૨૫ વર્ષથી સંગીત કાર્યક્રમ પસાર કરે છે. તેમના શારદાબેન કોંગ્રેસ પક્ષે ચુંટાયા છે.
પ્રિય રાગો રામકલી નાયકી, કાનડા, બિહાગડા, બસંતબહાર વિગેરે
છે. તેમની સંગીત સાધના હજુ ચાલુ છે. શારદા ધુળેકર :
સીમા - શારદા ધૂળેકરને જન્મ ૧૯૩૩માં છૂપિયા ગામે થયો. એનો કંઠ ઘરે કામણ ગારો હતો. શારદા ધૂળેકરે હિન્દી બોલપટમાં નાયિકા સીમાનો જન્મ ૨૯ માર્ચ ૧૭૧૨માં આગ્રામાં થયો હતો. રૂપ ની ભૂમિકા ભજવી છે. ઉપરાંત સ્વકંઠે ગીત પણ ગાયા છે. ડો- હતું, યૌવન હતું. કંઠ હતો. નર્તન હતું. નૃત્યની મહેફીલ જામે શ્યામા, ભારતભૂષણ સાથે હતી. ગૃહરથીમાં પ્રાણ સાથે હતી. અને પૈસાની જાણે ટંકશાળ પડતી. એક વખત આગ્રામાં લુંટ થઈ
સીમાના મકાનને આગ લગાડવામાં આવી. સીમા અઢી વર્ષના શાન્તાઆપ્ટે
બાળકને લઈને ભાગી. ફતેપુર સીકીના ફકીર પાસે આશરો માગે શાન્તા આપ્ટેનો જન્મ ૨૩ મી નવેમ્બર ૧૯૨૩માં હૈદ્રાબાદના
પણ આશરે ન મળે. અંતે સીમાએ પિતાના બાળકને ફકીરને દુધની ગામે થયો. પિતાનું નામ ગોવિંદરામ અને માતાનું નામ
સોંપી ચાલી નીકળી. રમાબાઈ. શ્રી શાન્તા આપ્ટેએ સંગીતનું શિક્ષણ પુના-પંઢરપુરમાં
દિલ્હીના બાદશાહ જહાંગીર શાહ પાસે નકરો લઈ ગયા. લીધું હતું.
બાદશાહ રૂપ ઉપર આફિન બન્યો અને સીમાને બેગમ બનાવી ૧૯ વર્ષની ઉંમરે ૧૯૪૯ માં શાન્તા આપ્ટેએ ગ્રાન્ટ મેડીકલ
અને નામ બદલાયું બેગમ ગુલબદન. કેલેજમાં સંગીતના પ્રોગ્રામ આપ્યો હતો અને ઈનામ મળયું સીતાદેવીહતું. ૧૯૩૧માં તે તેણે ફિલ્મક્ષેત્રમાં પ્રવેશ મેળવી લીધો હતો. ૧૯૪૦માં રાધાની ભૂમિકા ભજવી. આજ સુધીમાં ઘણું ચિત્રોમાં સીતાદેવી બંગાળના ઢાકા ગામના એક ગામની વતની હતી. કામ કર્યું છે. અને ગાયું છે. શાન્તાઆપ્ટેની ભૂમિકાઓ ખમીર- નાની ઊંમરમાં સંગીતને શોખ એટલે નાનપણમાં જ નાટકમાં વંતી છે. આમ અનેકવિધ સંગીતક્ષેત્રે સેવા કરી અને સંગીતકલા નાયિકાની ભૂમિકા ભજવતી. અને સ્વકંઠે ગીત ગાતી. પોતાના ધારિણી ૧૯૬૪ના ૨૫ ફેબ્રુઆરીએ આ દુનિયામાંથી વિદાય લીધી. સૂરમાં ગજબને જાદુ હતો. કલકત્તાની “મુનલાઈટ” સંસ્થાની
એ પ્રાણ હતી. સ્વરકિન્નરી સીતા દેવી બંગાળના નાટક નખ્તાની શિરીનબાઈ હેકટર
નાટય સામ્રાજ્ઞી હતી. રિરીનબાઈને જન્મ મુંબઈમાં ૧૮૯૯માં થયો. પિતાનું નામ આજે પણ નાટય સંસ્થામાં કામ કરે છે. સૂરિલા કંઠને ૪૦ ફિરોજે મુલા. માતાનું નામ બાનુબાઈ. માતા બાનુબાઈ સંગીતના વર્ષથી સાચવી રાખે છે. શેખિન એટલે ૯ વર્ષે શિરીનબાઈ સંગીત શીખવા માંડયા. પુનામાં શું કરરાવ કામે પાસે સંગીતની તાલીમ લીધી. અને સાથે સુંદરાભાઈ જાધવસાચ મરાઠી ગીતની તાલીમ લીધી હતી. તેમને સુમધુર કંઠે ગવા
મુંદરાબાઈ જાધવનો જન્મ ૧૮૯૨ માં પુનામાં થયો. નવ વર્ષની યેલ ગીતો મુંબઈ-વડોદરા–પણ ધારવાડ-અમદાવાદ–હૈદ્રાબાદ -
વયે સંગીત શીખવાનું શરૂ કર્યું. એના સુમધુર ગીતમાં વીર રસ નાગપુર-કલકત્તા વિગેરે રેડિયે આકાશવાણી પરથી પ્રસારિત થયા
અને કરૂણનું પ્રાધાન્ય આપ્યું. મરાઠી નાટક “એક ચ પ્યાલા” છે. તેમને સંતાનમાં ત્રણ પુત્રી છે.
માં ઘણું ગીત ગાયા. ઉપરાંત ગઝલ અને કવ્વાલી ઠેકા પૂર્વક શ્રીમતિબાઈ – નાર્વેકર –
ગાવામાં પ્રવિણતા મેળવી. મુંબઈ રેડીયોએ સુંદરાબાઇને સ્ટાફ આસી.
તાકે રાખ્યા. રેડિયા પર ગાવા ૦૮નાર પહેલા હતા. મુંદરાબાઈએ શ્રીમતબાઈ નાકરનો જન્મ ૧૯૦૩માં કારાવાર જિલ્લાના શાન્તારામના “આદમી” ચિત્રમાં શાહુ મડકની માતા બનેલી. અંકેલા ગામે થયે. સંગીતની તાલીમ પાંચ વર્ષની ઉંમરે લેવા હીઝ માટર્સ વોઈસે તેની રેકર્ડ ઉતારી છે. માંડી ૧૫ વર્ષની વયે મહમદખાં અગ્રાવાલા પાસે સંગીતની તાલીમ લીધી. ૧૯૨માં મુંબઈ રેડિયો સ્ટેશનમાં મંગલાચરણ કુ. સૌદામિની રાવથયા. વડોદરા અને રતલામ ૨વાડામાં શ્રીમતિબઈના કાર્યક્રમ કુ. સોદામિની રાવનો જન્મ ૧૯ માં સુરતમાં થયે શ્રી સૌદામિની જતા.
રાવને ફઇને ત્યાં મેટું થવું પડ્યું આંધ્રપ્રદેશના કાલેશ્વરરાવ સાથે તેણે
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org