Page Text
________________
સ્મૃતિબંધ
૧૦૪૧
તેમણે અમદાવાદના ભદ્ર વિસ્તારમાં એક અંગ્રેજી શાળા અમદાવાદમાં કેલીને જ્યુબીલી મીસ, વડોદરામાં સારાભાઈ ચાલુ પણ કરી દીધી હતી. એ જમાનામાં લોકો ઘણું જ કેમીકલ્સ, મુંબઈમાં સ્વસ્તિક એઈલ મીલ્સ, પંચરૂબીમાં બિહાર રૂઢીચુસ્ત અને વહેમી હતા. છોકરીઓને કદી ભણાવે જ શુગર મીલ્સના સંચાલક બનેલા. જાહેર પ્રવૃત્તિમાં તેઓ ફ્રિકલ નહિ. તેથી શ્રી મગનભાઈએ ગુજરાત વર્નાકયુલર સોસાયટીને વીસ કમીશનને ટેકસ્ટાઈલ એડવાઈઝરી કમીટીના સભ્ય હતા. અમદાવાદ હજાર રૂપિયા આપ્યા. તેમાંથી છ હજાર રૂપિયા ખર્ચી રાયપુર મીલ માલિક મંડળને ગુજરાત કલબના વર્ષો સુધી પ્રમુખ હતા. શામળાની પોળ આગળ શ્રી મગનભાઈ કરમચંદ કન્યાશાળા ચાલુ અમદાવાદ મ્યુનિસિપાલિટીના સભ્ય તરીકે પણ સેવા આપેલી. કરી. બાકીના ચૌદ હજારના વ્યાજમાંથી શ્રી વર્નાક્યુલર સોસાયટી મહાત્મા ગાંધી પ્રત્યે ભારે આદર ધરાવતા ગુપ્ત દાનમાં મોટી એ તેની વ્યવસ્થા ને વહીવટ સંભાળવે એવો ઠરાવ થયો. વિક્રમ રકમો પણ આપેલી એટલું જ નહિ પણ ઇસ્વીસન ૧૯૩૦માં સંવત ૧૯૦૭ એટલી તારીખ ૧૪ ઓગસ્ટ ૧૮૫૧ના રોજ ત્યારના ગાંધીજીની ગિરફતારીના કારણે પોતાને બ્રીટીશ સરકાર તરફથી અમદાવાદના ન્યાયમૂર્તિ મીસ્ટર હેરીસને સદરહુ કન્યાશાળાના મળેલ કે સરેહિન્દના ઈહકાબનો સુવર્ણચંદ્રક પણ પરત કરેલા મકાનનું શીલારોપણ કર્યું ને મોટો દરબાર ભરી શ્રી મગનભાઈને રાવબહાદુરનો ઈલ્કાબ આપ્યો. રાવબહાદુર મગનભાઈ કરમચંદ
શ્રીમતી સરલાદેવી પણ આરંભથી જ અમદાવાદની જાહેર કન્યાશાળા આજે પણ પિતાના અદ્યતન મકાનમાં હસ્તિ ધરાવે છે
પ્રવૃત્તિઓમાં રસ લેતાં આવેલાં છે. અમદાવાદમાં કવિશ્રી ને અમદાવાદની મશહુર સંસ્થા શ્રી ગુજરાત વિદ્યાસભા તેને વહી- હાનાલાલ દલપતરામે શરૂ કરેલી યુવક પ્રકૃતિનાં એ સ્થાપક વટ સંભાળે છે.
પ્રમુખ હતા. અમદાવાદની તિસંધની સંસ્થા પણ એમના જ સહકારથી ફુલી ફાલી છે તેઓ પોતાના ૫હતંત્રનું તેમજ શ્રી સારાભાઈ કુટુંબની વિવિધ ને વિશાળ અસ્કયામતઃ મીરજાપુર રેડ પર શાન્તિસદન, રાયપુરમાં શ્રી મગનભાઈ કરમચંદની હવેલીને
શાહીબાગમાં “રીટ્રીટ વગેરેને કુશળતાથી વહીવટ સંભાળે છે. પછી તો શ્રી મગનભાઈના કુટુંબમાં કીતિ ને કલદારને વાસ તાય છે કે પોતાના પ્રત્યેક સંતાનને જન્મ ઈંગ્લેન્ડમાં થાય તો . એમના પુત્રનું નામ સારાભાઈ એમના નાના ભાઈ શેઠ
તેને અંગ્રેજ તરીકેના અધિકારો મળે એ કામથી શેઠ શ્રી શ્રી ચિમનલાલ નગીનદાસે પિતાની મીલકતમાંથી કેળવણી માટે
અંબાલાલભાઈ સાથે દરેક વખતે ઈંગ્લેન્ડને પ્રવાસ ખેડતાં. એમને શેઠશ્રી સારાભાઈ મગનભાઈ ટ્રસ્ટ ફંડ કર્યું. પરંતુ તેમને અણધાર્યા
ત્રણ પુત્રો શ્રી સુહૃદભાઈ ગૌતમભાઈ ને વિક્રમભાઈ અને ચાર વિદેહ જવાથી શેઠશ્રી સારાભાઈના સુપુત્ર શ્રી અંબાલાલભાઇએ શ્રીમતી માણેકબહેન ચિમનલાલની સંમતિથી ઈસવીસન ૧૯૧૨માં શેઠશ્રી
પુત્રીઓ શ્રી મૃદુલાબહેન, લીનાબહેન, ભારતીબહેન તથા ગીરાબહેન
એમ સાત સંતાને થયાં છે. અત્યારે પણ તેઓ સુમેળ ને સરલતાથી ચિમનલાલ નગીનલાલ છાત્રાલયને આરંભ કર્યો અને તેને વહી
પોતાના વાડી વિસ્તાર ને સંપત્તિને વહીવટ સંભાળી રહ્યાં છે તે વટ કરતા એક દ્રસ્ટીમંડળ ની.... આ છાત્રાલય પ્રથમ ઘી કાંટા
કુટુંબીજનોની તેમજ જનતાનાં છત્રછાયા રૂપ બન્યાં છે. ગુજરાતની રેડ પર એક ભાડાના મકાનમાં શરુ કરવામાં આવેલું ને તેમાં ગ્રામ્ય વિસ્તારનાં ગરીબ વિદ્યાર્થીઓને રાખવામાં આવતા એટલું જ
સામાજીક સાંસ્કારિક, ને શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓમાં પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ નહિ પણ તેમના રહેવા જમવાની વ્યવસ્થા ને શિક્ષણ ખર્ચ પણ
રીતે તેમણે મહામુલું પ્રદાન કર્યું છે. સંસ્થા જ વેઠી લેતી. છેક બાલ્યકાળથી જ વિદ્યાર્થીઓનું વ્યક્તિત્વ ખીલે એવું દૈનિક જીવન રાખવાની યોજના હતી સાદા ને પુષ્ટિકારક ખોરાક સાથે આત્મવિશ્વાસ ને શ્રમગૌરવથી જીવન ઘડાય એ આદર્શ હતા. આજે શહેર અમદાવાદની પશ્ચિમે સાબરમતીની
મહાત્મા ગાંધીજી પોતાના મહાન સત્યાગ્રહ સંગ્રામની પ્રચંડ પશ્ચિમે શેડ શ્રી ચિમનલાલ નગીનલાલ વિદ્યાવિહાર નામે એક ફલી
તૈયારી કરી રહ્યા હતા એ ઈસ્વીસન ૧૯૧૯ની સાલના ઓગસ્ટ ફાલી જીવંત સંસ્થા બની રહી છે. પોતાની આગવી મીલકત ધરાવે
મહિનાની બારમી તારીખે શ્રી વિક્રમભાઈને શેઠશ્રી અંબાલાલ છે. ને શાળાના અભ્યાસ ઉપરાંત વિદ્યાર્થીઓને સુતારકામ, ધાતુનું ?
સારાભાઈને ત્યાં જન્મ થયો. બાર વર્ષની કુમળી વયે માલેતુજાર કેતરકામ કાંતણુને વણાટકામનેતરકામ, શીવણકામ, સંગીત ચિત્રકલા
મીલમાલિકના આ દીકરાના દિલમાં પિતાની જીંદગીનું બેય સ્પષ્ટ વ્યાયામ આદિ વિવિધ પ્રકારની કેળવણીનું પ્રદાન કરી જગમશદર
થયું “હું વિજ્ઞાનિક બનીશ.' પ્રાથમિક ને માધ્યમિક અભ્યાસ બની છે.
એમણે ઘર આંગણે કર્યો. ગુજરાત કોલેજમાં ઇન્ટર સાયન્સ સુધી
ભણ્યા. પછી એ ઈગ્લેન્ડ ગયા સેઈન્ટ જ ન્સ કોલેજમાં દાખલ શેઠશ્રી અંબાલાલ સારાભાઈને જન્મ ઈ.સ. ૧૮૮૯ના માર્ચની થયા. કેમ્બ્રીજનો સુપ્રતિષ્ઠિત “ટ્રીઝ’ મળશે. ઈસ્વીસન ૧૯૪૦ નવમી તારીખે થયેલે તે મેટ્રિક પાસ થયેલા. વાચનને વૃક્ષ ઉછેરને ખાસ માં ભારત પાછા વળી બાપીકા ધંધામાં જોડાવાને બદલે શ્રી વિક્રમશોખ તેમણે બનાસકાઠાના ડેપ્યુટી પોલીટીકલ એજન્ટ શ્રી ભાઈ બેંગ્લોર બેલ ઈનામ વિજેતા શ્રી સી.વી. રામનની સંસ્થામાં હરિલાલ મડસલીઆની પુત્રી શ્રીમતી સરલાદેવી સાથે લગ્ન કરેલું. જોડાયા. તેમના હાથ નીચે બેંગ્લરને ‘ઈડિયન ઇન્સ્ટીટયુટ ઓફ તેમણે પોતાની વ્યાપારી પ્રવૃ ત્તા અનેકવિધ રીતે વધારી દીધેલી. સાયન્સ” માં ઈસવીસન ૧૯૪૫ સુધી બાકિરણ ૧ કેરમક રેડીએશ)
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005144 |
| Book Title | Bharatiya Asmita Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 1228 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 104 MB |