Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 04

SR No.: 005138
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1988
Total Pages: 254
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 48

યન્ત પ્રક્રિયા
દીવયતે – તે વારંવાર ઠંગે છે. વરૢ + યર્ = ( ના વસમસ્યા૦ ૪//૪૫થી ૬ લેપ) વર્ય=(સન્થઙશ્ર) વય = (આ સૂત્રથી ની આગમ) વ+ની+ વચ્ચે = (૧-૪) વનીજયંત
૩૩
થાય છે. *સ્વર હુ હાય તેા હસ્ત-રૂ દીધ* હાય તે દીધ* જ્ઞ થાય છે] અે - (ગ-1/993-ધા.૨ −919) - વે+થર્ = વા+૫ = (સવા+ય+વાત-તે ધણુ ઢાઢે છે. ( ૫ – ૧/387 – ધા. ૨ – 358)
-
|
(૨) સઁસ્ (ગ-૧/953 – ધા.ર.-879) સનીલયતે –તે ખૂબ ટપઢે છે. – ( યજ્જૂની જેમ )
તેય્ર્ ૪/૧/૪૭ થી દૂ
0 મ્ + થર્ = સિક્ + ય = સિન્નિવ્ + ચ = લેસિમ્યતે-તે હુ અવાજ કરે છે {૫૩૦] (૭) રાય: ñ ૪/૧/૮૬ વાય (૭–૧/917 –ધા. ?. 846) તે ફ્ લાગતા વર્ધા આદેશ થાય. યયહૂ=ી+ય =વિશ+7= ૨ાત – વારંવાર પૂજા કરે છે. [૫૩] 0 વોક્ત્તિ સળ ંગ સૂત્ર ક્રમાંક ૮૯ મુજબ રા ધાતુને દફ્ લાગે ત્યારે શ્રૃત્ ન થાય, વર્+યલૢ = ઞયનય = JÎo ) +7 = વાતે-તે ધણું દીપે છે.
|| અનુવ્રુત્તિ :- (૧) (૨) પૂર્વથ૦ ૪/૧/૨૭
25 વિશેષ :- 0 હૂઁ લાગી સવ"ત્ર મૃગા
ગ્રામ” અથ સમજવા.
0 ↑ – એવા દીધ વિધાનથી હસ્ત ન થાય.
0 અન્ય ઉદાહરણુ :
(
સ્વંર્ - નીવથતે સ્ત્રગ્– ધનીષરયતેવું – અનીજાયતે | 0 ટૂ-વૈર્ય - મૂ+s=મૂમ્ય=ઘૂમ્ય-મુમૂખ્ય=ોમૂત 1 ોષવ્રુત્તિ- (૬) કોથમેર્યરૢિ ૪/૧/૮૫ છે | અને ત્યમ્ ધાતુને યદ્ લાગે ત્યારે સ્વર સહિત જૂને રૂ
(૫- ૫) ગેટિ
[૧૯૫૬ ]
... .
♠ ♠
* સ્વર હત્ર – લઘુરૃત્તિભાષા – ભા. ૧, પૃ. ૯૮ છતાં – રીર્થમવેત્મ્યમ્ ૪/૧/૧૦૩થી દીધ થવાની વાત ચાગ્ય લાગે છે. - (૧) શ્રેય (૨) વિ+જ્જ (૩) વેવિય (૪) દીધ' – દેવીતે
પૂ. મહોપાધ્યાય શ્રી વિનય વિજયજી ગણિવરે રચેલ હૈં ન લધુપ્રક્રિયાની યન્ત પ્રાક્રયાના... મુનિ દીપરત્નસાગર ( M.Com. M.Ed.) કરેલ અનુવાદ તથા સસંદર્ભ વિવર્ણ સમાપ્ત,
પ્રયા
યહક્લબન્ત
+++++++++0 +04
ધાતુને પહેલા ચરૂ પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારપછી અન્ય કાઇ સૂત્ર દ્વારા તે રૂ. ના લેપ થાય તે
ચરૂ જીવન્ત :
મુખ્યત્વે ચતુરું જીવ્ સૂત્રથી ચરૂ પ્રત્યયને લેપ થાય છે. લોપ થયા બાદ આત્મનેપદી ન રહેતા પરૌપદી બને છે અને પૂ (વિકરણ) પ્રત્યય પણ દૂર થાય છે. (તમામ ધાતુના રૂપા થશે નહીં)
(૧) વદુરું જીર્ ૩/૬/૧૪
।
* શ્રૃતિ :- ચો સુવ્ ચતુરું થાત્ । क्वचित्प्रवृत्तिः कव चिपवृत्तिः काचिद्वेभारा क्वचिदन्यदेव । विधानं बहुधा समश्य चतुर्विधं बाहुलकं वदन्ति १ યદ્ છુક્રન્ત પરÊવરેડદ્રાદિ વટ્યોથમ્। થ સુપ્તેિિત આ રૂંગળમે વેમવિતિ વેશમે તે, વેમૂ:, વૈમતિ ! વેલ્માણિ રવિ !! વેમૂયત્ ।૨। વેમંત્રી/મેટુ-વેભૂતાત્ । ફ઼િલ્મેન વિણ્ય વાધરાત્ર શુળ, વેશમૂર્ત્તિ – વેસૂતાત્ ।૨। અવામવીત / મવે માત્ર , પ્રવેશતામ્ । પ્રવેગમયુ: |૪| વિદ્યુતિ ઐતિ સિઝૂટુપિ | ‘તિયા રચવાનુપમ્પેન, નિષ્ટિ ।। यद्गणेन च एकस्वर निमित्तं च पञ्चैतानि न यङ्लुपि
|
भक्तेः सितलु गुण निषेधाभावे अवोभात्, अबाभोताम, મનેમૂન્ગ્। વેલમાચાર । ૬ । વેયાત્, बोभूयास्ता- 131
ર નૃત્ય :- નોંધ :- મૂળ સૂત્રની વૃત્તિ સાથે ઉદાહરાદિ ગેાઠવેલા હાવથી અહીં અથ'ની સાનુકુળતાની દષ્ટિએ વૃર્ત્યર્થ ક્રમ થોડા ફેરવેલ છે) 0 ધાતુને લાગેલા જૂના વરુન્-ધણું કરીને લેપ થાય. 0. દૂર્-એટલે ચાર બાબતે સમાવિષ્ટ થશે. (1) કમાંક્ર પ્રવૃત્તિ થાય-મંત્ર લાગે-(2) યાંક પ્રવૃત્તિ ન થાય – (અપ્રવૃત્તિ) ક્ષેત્ર ન લાગે (3) ક્યાંક વિભાષા-નિકલ્પે સૂત્ર કાગે (4) ક્યાં અન્ય જ કોઇ ફેરફાર થાય છે