Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 50

૩૪
(૪૫) મન ન: હ્રfE /૨/૮૩ + ૮૬ સુત્રપૃથ:- 1 મવૃિતઃ૨/૨/૮૯ તેન્દ્રિ૨/૨/૮૬ * વૃતિ :- વૃન્દ્રસ્થ તુમળા: જલ્દી થાત્ આવાંસ'ટ' || મત માતિા ।
क्वचिद्वा । विचित्रा सूत्राणां कृतिराचार्यस्याचार्येण वा માં નૃત્ય :- નિ ત: ૨/૨/૮૩ :(જે ગૌણનામ) કૃદન્તનુ કર્મી હેાય તેને ષષ્ઠી થાય. ત્રાં હ્રદ્ધા = પાણીના સર્જનાર (અહી સદા કૃદન્તછે અને લક્ ક છે માટે ષષ્ઠી થઈ ૧ (૧૮) î ૨/૨/૮૬ કૃદન્તના કર્તા હોય તેને ખી થાય. જેમકે :- મયત અસિા તમારું બેસવુ (અહીં આસિા કૃદન્ત છે અને મત્ ર્તા છે. તેથી ષષ્ઠી થઈ)
----
[૪]
* અનુવૃતિ :- અસાના જ્ઞ: પછી ૨/૨/૮૦ વિશેષ : 卐 0 ધર્માગ 0 આ સૂત્ર દ્વિતીયાના અપવાદ છે
(ર)
0 નિ એમ કેમ યુ ? शस्त्रेण भेत्ता શસ્ત્ર વડે ભેદ કરનારે સ્તાવTMાથેાડુ રાંધનાર (સ્તમ્ ક્રિયા વિશેષણ્ છે મેં નથી)
0 વૃત: કેમ હયુ ?
મુપૂર્વી એવનમ-જેણે પહેાં ચાખા ખાધા છે તે(અહીં એન, દષ્ઠિત નુ કમ છે કૃદન્તનુ નહી) નર માટે =
=
થી વી
ત માટે :
0 આ સૂત્ર તૃતીયાને અપવાદ છે.
0 હરિ કેમ હયુ ?
ગૃહે ચિા ધરમાં સુવુ હૈં એ નથી પશુ અધિષ્ણુ છે
0 વૃતઃ કેમ મૃયુ ?
त्वया शय्य
શતે ક્રિયાપદ છે. કૃદન્ત નથી
શૈષવૃત્તિ:- (૧૯) સઁદેરણા ર૮૬ જે એક્જ કૃદન્તના પ્રયાગ ર્સામાં અને કર્મોંમાં પૃથ્વી વિભૂતિ થવામાં હેતુભૂત હેય તે કૃદન્તના ર્હુતે ખી વિકલ્પે લગાડવી. સ્ત્રીલિંગે થતાં ત્ર અને પ્રત્યય વાળા કૃદન્ત શબ્દને આ સૂત્ર ન લાગે. विचित्रा સૂત્રાળાં કૃતિના સ્થાપાયે નવા સૂત્રેાની વિચિત્ર કૃતિ (અહીં શ્રુતિ કૃદન્ત છે અને એ
ભવન લઘુપ્રક્રિયા
કૃદન્ત સૂત્ર રૂપ ને અને – આવા રૂપ ને ષધી વિલંકિત થવા માટે નિમિત્ત છે. તેથી આષાય સુબ્દને વિકલ્પે વહી થઇ.
[૫]
* વૃત્તિ:- બળુ પડનીયન્ય-ચાઃ કૃત્યાઃ ઘમાં વૃત્ત િવ વા યાન્ । વ વ ય ત ય રળીય રેય નૃત્યમ્ ।
[૪૩] (૬) હ્ય વા ૨૮
ૉ નૃત્ય :- ર્, સવ્ય, અનીય, ચ, પ આ પાંચ ત્ય પ્રત્યયા છે. કૃત્ય પ્રત્યય ના વિકલ્પે કર્તા માં વતા ગૌણનામને ષષ્ઠી થાય છે. ચચા સવ વાકાર્યમ્, તે વ્યક્, ળીયમ્, ચમ, યમ, એ રીતે પાંચે કૃત્ય પ્રત્યયમાં સવ અ મ પડીવિકલ્પે વાતૃતીયા થઇ [(૧) વૃ+યંગ-૨, (૨) :+Rz=`જ્ય, (3) - +નીય= ઝીવ,(૪)દાચ તૈય(૫)ચૂચવ્=સ્ય થયુ છે.
*અનુવ્રુત્તિ ઃ-(૧) મન્નાને જ્ઞ: વી ર/૮૦ થીવી (૨) તર ૨/૮૬
વિશષ :- ઈફ્તરી કેમ યુ ! प्रवचनीय गुरुर्द्वादशाऽङ्गस्य કણી છે. [૪૪]
(૪૭) ૨ રિટાનાતાલુમતમાતા ૨/૮૨ * સૂત્રપૃથ ઃ-રિવિષ્ટાત્ ાટ્ અસ્તાર્ મણ્ અતર્ માન્ * વૃતિ :- મ: સમિર્શને વરી મ્યાત્ । ગૃહોવર,શષ્ટત્ પરંતુ, પુસ્તમ્, પુર:, ત્રિત, તાદા { વૃ :- વગેરે સાત પ્રત્યા જેને લાગેલા હોય તેના યેાગમાં (ગૌણ નામને ષષ્ઠી થાય છે.
O .
. . દ .
O O
એ સુત્રો ભેગા મુકેલ છે એટલે અહીં અલગ પાડેલછે ને કરે છે.
(fr) વૃક્ષ્ય ૩=ઘરની ઉપર (ટા) નૃદય ત્િ – ઘરની ઉપર આગળ (ફ્તા) ત્-બીજી તરફ, (અસ્તાનૂ) પુરાતત્ત= આગળ, (અત્ પુર=અાગળ (અતસૂ) સિળતઃ = દક્ષિણે, (જ્ઞાત્) રતા-ઉત્તરે – સાતે પ્રત્યયામાં શુદ્ઘ શબ્દને પધ્ધી થાય છે. આચાયનીઝ્ર અનુવૃતિ :- અજ્ઞાને સઃ ની ૨/૨/૮૦
વિશેષ :– 0 આ વિધાન પંચમીના અપવાદ