Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 45

કારક પ્રકરણ
(પૂનમ) મહિના જેટલી દૂર છે.
0 અટકાવલું :- વેમ્યા માં શ્રુતિ જવથી ગાયને દૂર રાખે છે.
0 સંતાવુ :— સ્વાધ્યાયા મૅને=શિક્ષકથી સ તાઇ જાયછે 0 દુરપણું :- વણસ્યાઃ રામુસ્ય વક્ યેજ્ઞાનિ વલભીપુર થી શત્રુ જ્ય છ યોજન દૂર છે, 0 ચડિયાતા પણું ઃ- મથુરાઃ સ્રોમ્બેમ્ય ગાથાઃ। મથુરાના લેકે પાટષી પુત્રતા લોકોથી સ ંપન્ન છે.
બધાં ઉદાહરણોમાં કોઇને કોઇ નિમિત્તો જે વિભાગ થાયછે તે અવાય અને અપાવાન સદા થવાથી પંચમી વિભક્તિ લાગી છે
મૈં વિશેષ :- 0 અગવાન ત્રણ પ્રકારે છે (૧) નિર્વિષ્ટ વિષયમ્ :- ધાતુના અપાય લક્ષણના વિષય નિર્દેશ કરે તે દાત. શ્રીમાલા અતિ
(૨) રવાન્ત વિષયમ્ :- ધાતુની સમીપમાં ધાત્વન્તરાય અગ વિશેષ છે. જેનું – તે ૩૫ – માત્ દા. ત. कलात् पचति અહીં પાકના વિષયમાં વર્ષે ધાતુ છે – કાડીમાંથી ગ્રહણ કરીને ધાન્યને રાંધેછે. (૩) અપેક્ષિત યિમ્ :– જ્યાં ક્રિયાવચી પદ ન સભાય પણ માત્ર ક્રિયાની પ્રતિતી થાય, તે અપેક્ષિત ક્રિયા – માથુરમ્યઃ પાછીપુત્રા મિવતાઃ અહી નિર્ણયન્સે ક્રિયાપદ ની પ્રતિતી થાયછે. અપાય ના એ પ્રકાર છે
(1) ાયસ સળ* પૂર્વઃ (૨) બુધ્ધિસ n* પુત્ર ઃ - ધર્માત્ પ્રમાાંત
वृक्षात् पतति
[800]
(૩૩) આહાઽવધી ર||૯૭૦ *સૂત્રપૃથ :- આ અવધી *વૃત્તિ ઃ- અવધિર્મર્યાવામિવિધિધ્ધ । तद्वृतेराण युक्तात्पञ्चमी स्यात् । परि आ सुध्नाद्दृष्टा मेघः । 5 નૃત્ય :-- બવધો - અધ ના બે અર્થ - મર્યાદા, અભિવિધિ (હ્રદ) [જેમકે - મર્યાદાઃ- વૃક્ષ સુધી, અભિવિધિ વૃક્ષ સહિત]. અવિધ અર્થમાં વતા આર (ગ) યુક્ત જે ગૌણ નામ તેને પાંચમી થાય છે. આ સપ્નાત્રૃષ્ટા મેષઃ સુઘ્ન સુધી (બ્રુઘ્ન સહિત) વરસાદ વરસ્યા.
|
* અનુશ્રુતિ –: પદ્મપાવાને ૨/૨/૬૯ થી ૧૨મી
૨૯
મૈં વિશેષ :– 0 પ્રવૃત્તના જે નિરાધ તે મર્યાવા 0 મર્યાદા વિશેષ એટલે ક્રિયાની વ્યાપ્યતા – આવરી લે. તે મવિધિ
પ્રવૃત્તને
[૪૦]
(૩૪) ય જમ્યાં વચ્ચે ૨/૨/૭૧
अपाभ्याम् वज्ये
* સુત્રપૃથ ઃ- પર પ્રવૃત્તિ:- આમાં યુક્તાર્ વજ્ઞનીયાત્~~મીસ્યાત્ । परि साकेतान्, अप साकेतानुष्टो मेघः
ધર્મ નૃત્ય :-વસ્થ અથવાળા ŕ અને અપ શબ્દથી યુક્ત ગૌણ નામને પાંચમી થાય. 0 વંદે સાòતાન વૃટે મેવ: 0 अप साकेतान् वृष्टा मेघः અયેાધ્યાને વને વરસાદ વરસ્યા
* અનુવાત :- સ્વસ્થપાવાને ૨/૨/૬૯ થીવશ્ર્વની માંં વિશેષ :– ૭ વવક ભાવ સમ્બન્ધ રિ-અર પછી સમ્બન્ધ થાય તેને બદલે પાંચમી કરવાનુ આ વિધાન છે.
-
0 વજ કેમ યુ ?
અવરાષ્ટ્ર: ચૈત્રણ મૈ તને અપશબ્દ અહીં વન્ય અર્થ નથી. [X02]
(૩૫) યજ્ઞ: પ્રતિનિધિ પ્રતિાને પ્રત્તિના ૨/૨/૭૨ * વૃતિ :– પ્રતિનિધિમુ વ્યસત્ રોડ':, પ્રતિવાન થી तस्य विशेोधनम्, ते यतः स्यातां ततः प्रतिना योगे पञ्चमी स्यात् । प्रद्युम्नो वासुदेवात् प्रति । तिलेभ्यः प्रतिमाषान् प्रयच्छति
ચપ. માંધારે” ( વચમી | 2ફાવાસનાત્ પ્રેક્ષતે । गभ्येति किम् ? प्रासादमारुह्यासने उपविश्य भुङ्कते । “स्तोकाल्लकृच्छ्रकतिपयादसत्वेकरणे" पञ्चमी वा । स्तोकेन
स्तोकान्मुक्तः
-
મેં નૃત્ય :- પ્રતિનિધિઃ · મુખ્ય જેવા અથવા મુખ્યના બદલે ચાલે તેવા.
પ્રતિયાન: એક વસ્તુને બદલે બીજી વસ્તુ લેવી
કે આપવી, મલા કરવા.
પ્રતિનિધિને સ્થાને વપરાતાર સૂચક ગૌણન મ, તથા પ્રતિવાન અપાતા પદાર્થને બદલે કામમાં આવનાર પદા નુ સૂચક ગૌણ
૩
*
0 -
વિશેષ:- લઘુવૃત્તિ અવસૂરિ પૃ. ૨૦૧
.