Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 36

૨૦
અભિનવ લઘુપ્રક્રિયા (૯) ૩૫વિધ્યા વસ: ૨૨/૨૧
કયારેક કર્મ સંજ્ઞા થાય - ક્યારેક અધિકરણ સુત્રપૃથળ :- ૩૩ ધ ટુ વસ:
સંજ્ઞા થાય. * ત :- વસરાષusળેવમ્ | પ્રામમgવતિ (ક) ગ્રામમિનિધિરાતે – ગામમાં પ્રવેશ કરે છે,
જ વૃન્યર્થ :- ૩૫, મન, ધ, જાણ (%) | (આધાર) તથાળે મિનિરિવાતે-કલ્યાણમાં વસે છે. પુર્વક વર્ધાતુના આધારને કર્મ સંરાક સમજવું | અનુવૃત્તિ :- તુવાળું ૨/૨/૩ થી ૪ (આધારસુચક નામ છતાં દ્વિતીયા લાગે-સપ્તમી
વિશેષ :- 0 સૂત્રમાં મુકેલ વ વિકલ્પ નહીં) પ્રામF ૩ વસતિ – ગામમાં રહે છે. | માટે નથી પણ વ્યવસ્થિત વિભાષા માટે છે. તેથી જ ગામ નું પ્રમે ન થયું.
| નયા લખી અનવૃત્તિ ન લઈ જતા પૃથર્ વા નું ગ્રહણ કર્યું જ અનુવું તે – (૧) મઃ ફિરુ થાડા: આધારઃTD શેષવૃત્તિા :- (૪) છાત્રમાં વા વર્મા ચા २/२ २० था आधार
રી૨/ર૩ અકર્મક ધાતુઓના કાળરૂપ, માર્ગ(૨) તુ વ્યાયંવર્ક ૨/૨/૩ થી ૪
રૂ૫ ભાવરૂપ અને દેશરૂ૫ આધારને એકસાથે કર્મરૂપ
અને આકર્મરૂપ વિકલ્પ સમજવા. _ક વિશેષ:- 0 ડાવ ને અર્થ ઉપવાસ ના
કાળરૂપ આધાર - માસન્ માસ્તે પક્ષે મારે મારૂં કર – તેમજ – વત્તે – ઢાંકે છે એ અર્થ પણ
= મહિના સુધી બેસે છે. ન થાય. માત્ર રહે છે અર્થનુ જ ગ્રહણ કરવું.
નાનું અસ્તેિ -- અહીં કર્મ સંજ્ઞા માનીને મારમ્ 0 વત્ ધાતુ વસતિ ગ્વાદિ ગણ-૧ ને લેવો
દ્વિતીયા વિભટિત થાય – અકર્મક સંજ્ઞા માનીને અઢાર ગણુ–૨ ને નહીં * 1
માં ભાવ અર્થમાં ૧ પ્રત્યય થયે [૮ ] 0 અન્ય ઉદાહરણ :
(૫) ક્રિયા વિરોઘાન ૨/૨૪૧ ક્રિયા વિશેષણ સૂચક ग्रामम् अधिवसति, अनुवसति, आवसति,
ગૌણ નામને દ્વિતીયા વિભક્તિ લાગે છે ક્રિયા વિશેઅન વગેરેના સાહચર્યથી રપ – સ્થાનાથમાંજ ગ્રહણ કરવો નાશ, નિવૃત્તિ અર્થમાં નહીં * 2
જણમાં નપુંસક લિંગ થાય છે.
Tw qતી – થોડું રાંધે છે, સુ થાતા સુખે રહે છેT૩૭૭]
તો, સુવ બને ક્રિયા વિશેષણે છે. [૧] (૧૦) વામિનારાઃ ૨/૨/૨૨
[ ૩૭૮) સૂત્રપૃથળ :- વા કમિનિ વિરા:
દ્વિતીયા અંગેના વિદ્યાનો :જ થ્રાંત - ૩ મિનિ પુર્વાણ દિશા આધાર: મેં વા
(૧૧) દરેડનૂપેન ૨/૩૯ स्यात् । व्यवस्तिविभाषेयम् , तेन क्वचित्कर्मस ज्ञा क्वचिदा.
* સૂત્રપૃથળ :- કે ઝનૂપેન -ધાર સંગાડપિ ગ્રામમિનિવિ ! રહાણે અનિવારે
વૃતિઃ-૩]Eાનૂનમ્યાંયુતાળા ત્રાપને ક્રિયા 1 “ાત્રા વમવ ફેરા વા વાળાનૂ | માસમાસ્ત
भवति । अनुसिद्धसेनं कवयः । उपहेमचन्द्रं वैयाकरणाः । માસ માત્ત ( “ક્રિયા વિરવાન” | કિર્તા 1 ક્રિયા
तेषु तो उत्कृष्टी इत्यर्थः ।। व्ययविशेषणे इत्यस्य क्लीबत्वम् । स्तोक पचति सुखं स्थाता। ર વૃજ્યર્થ :- મિનિ ઉપસપૂર્વક
ક વૃત્યર્થ - કષ્ટ અર્થમાં વર્તતા વિજ્ઞ ધાતુના જે આધાર વિકલ્પ કર્મ સંકો
| મન અને ર થી યુક્ત ગૌણ નામને દ્વિતીયા
થાય છે. મનુ સિઘન વયઃ બધા કવિ સિધથાય. અહીં વ્યવસ્થિત વિભાષારૂપ ઘા નું ગ્રહણ
સેનથી ઉતરતાં છે. કરેલ હોવાથી (અમુક પ્રયોગમાં જ આ સૂત્ર
| vમવૈજ્ઞાવળ – હેમચન્દ્રશ્રેષ્ઠોયાકરણ છે. લાગે અને અમુક પ્રયોગોમાં આ સૂત્ર ન લાગે) ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ :
જ અનુવૃતિ:- અઠ્ઠાઈ
ગાતુ સમયા ના હા ધીરા ૨ISત્તરે *1 વાચનારનવાવ રામ ન્યાયથી શ્વાદિ ગ્રહણT THડન તેનૈ દ્ધિતીથી ૨ /૨/૩૩ થી ગળા ક્રિીજા કરવું ન્યાય - ૩ પૃ. ૫ર.
ક વિશેષ :- 0 અહીં વિભક્તિ પ્રગ * 2 કાઢિ – બૃહત્તિ – સત્ર ૨/૨/૨૧ ની વૃત્તિ | વિચારથી (ઉપપદ વિભક્તિ થી) દ્વિતીયા થાય છે.