________________
તન્દ્રિત પ્રકરણ
'ईन्' प्रत्यय लागे छे. पारं (गामी) अलङ्गामी
र
+ ईन्
સમુદ્ર પાર જનારે
[ २८८ ]
(७९) शुप्रागपागुदप्रतीचेोयः ९/३/८ अव्यव अव्यय३५ दिव् प्राय्, अपाच्, उदच् अने प्रत्यच् શબ્દને શેષ અર્થમાં ‘ય' પ્રત્યય લાગે છે, दिवि भवम् दिव् +अ दिव्यम् - आहारामां थयेलु अति प्राच्यांभवम् प्राच्यम् - પૂર્ણાંમાં થયેલુ ( अपाव्यम् - क्षमां थयेलु 0 उदीच्यांभवम् उत्तरभां थयेलु 0 प्रतीच्यांभवम्
- पारीणः
-
+ईनञ् थयेते.
પશ્ચિમમાં થયેલુ [Ree] (७७) ग्रामादीनञ् च १/३/८ शेष अर्थ मां ग्राम शहने ईन ने प्रत्यय लगे ग्रमे भवः = ग्राम = ग्रमीण पक्षे ग्राम + यः ग्राम्यः ગામમાં [300]
-
[406]
(१३) कत्र्यादेचैकञ् ९/३/१०
★ सुत्रपृथ० : कत्रि आदेः च एवकञ् ★ वृति:- कयादिभ्यो ग्रामाच्चशेपे एयकञ् । काकः । ग्रामेयकः ।
-
दाक्षिणापथात्पुरसस्त्यण्" ६/३/१३ दाक्षिणात्यः । पाश्चात्यः । पौरस्त्यः ।
वृत्यर्थ :- कत्रि वगैरे शब्दाने अने ग्राम शहने शेष अर्थ मा एक प्रत्यय थाय छे. || कत्र्यां भवः = कत्रि + ए = कात्रेयकः નિદનીય ત્રણ હોય તે સ્થળ, ● ग्रामे भवः = ग्राम + एयक = ग्रामेयकः ગામમાં થયેલ.
* अनुवृत्ति :- (१) शेषे ६/३/२ (२) ग्रामादिनञ् च ६/३/७ थी ग्राम
Jain Education International
=
विशेष :- 0 कत् त्रिः ३ / २ /133 सुत्रधा कुत्सित मने किमर्थमां का थयो छे () त्रिगष्य :- कनि, पुष्कर, पुष्कल, उम्पि, उम्भि, औम्भि, कुम्भी, कुण्डिना, नगर, महिष्मती, वमवती चर्मण्वती
शेषवृति : - ( ७८) दक्षिणा पश्चात्पुरसस्त्यणू / ३ / १३ दक्षिणा, पञ्चात् ने पुरपू शन्होने शेष मां त्यणू प्रत्यय लागे. दक्षिणस्यां जातः भवः वसति वा = दक्षिणा + ण् = दाक्षिणात्यः = क्षिणुभां श्रयेो वसना । (मे-२ री ते पाश्चात्य=पश्यिग्भां थयेओ.
पौरस्त्य: = पूर्वभां थये.
૧૧૫
[3०१]
[400]
(१४) क्वेहामात्रमस्त्यच् ६/३/१९
सुत्रपृथ० :- का इह अमात्र तसः त्यच् ★ वृत्ति :- क्व इह अमा इत्येतेभ्यः त्र तस् इत्येतत्प्रत्ययान्तेभ्यश्च त्यच् स्यात् । क्वत्यः इहत्त्यः, अमात्यः, कुत्रत्यः, यतस्त्यः |
वृत्त्यर्थ :- क्व (यां), इह सहीं अमा (साथै) से नामी पछी तथा त्र અને तस् अत्ययान्त नाभो पछी शेष अर्थ मां त्यच्
પ્રત્યય લાગે છે.
0 क्त्र भवः = क् + त्यच् = क्वत्यः = यां थयेो: सारीते 0 इहत्यः = અહી' થયેલા साथै थयेसेो, 0 कुत्रत्यः इयां थयेले। 0 यतस्त्यः = "यां थयेले.
अमात्यः =
★ अनुवृति :- शेत्रे ६/३/१
त्यचू અને
विशेष :- 0 चार मे त्यण् ना सामन्य ग्रह टागदा भाटे थे. () यतः भां तस् प्रत्यय, किमयादि. ७/२/८८ थी थयो छे. 0 कुत्र भांत्र प्रत्यय का कुत्रात्रेह ७/२/७३ थी निपातन. [420]
(१५) सायं चिरं प्राह प्रगेऽव्ययात ६/३/८८ ★ सूत्रपृथ० :- साथ चिरं प्राह प्रो अव्ययात् * वृति :- सायन्तनम, चिरन्तनम् ।
"भवतोरिकणसौ" ६/३/३० । क्वचिदिकस्तो लुक । भावत्कम् । भवदीयम् । " पर जन राज्ञेोऽकीयः " ६/३/३१ परकीयः, राजकीयः । " दोरीयः " ६/३/३२ देवदत्तीय: । तदीयः । पाणिनीयम् ईयेऽन्यान्तः, अन्यदीयम् । "वा युष्मदस्मदोऽजन युष्माकास्माकौ चास्यैकत्वे तु तवकममकम्" ६/३/६७ | श्रौष्माकः । यौमाकी स्त्री । यौष्माकीणः । यौष्माकीणा । युष्मदीयः । आस्माकः, अस्मदीयः । तावकम्, मामकम् तावकीनम् मामकीनम् । आस्माकीनः, त्वदीयम् मदीयम् ।
5 वृत्यर्थ :- अणवा श्री सायम् (सां) चिरम् (सांगाठाणे), प्राह्णे (पूर्व भाग), प्रगे (विस उभ्या पूर्वे ) शब्छ। भने अनाथी અવ્યયરૂપ નામાને શેષ અર્થાંમાં તનટ્ પ્રત્યય थाय छे) साय भवम् = सायम् + तनट् = सायं तनम्
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org