Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 98

સ્વરાન્ત પુલિંગ
G૯
0 અન્ય ઉદાહરણ स्त्री+अम्=स्वीम् ५ स्त्रियम् સ્ત્રી+શ=ઢીઃ પક્ષે ત્રિયઃ मन शत परमस्त्रियम् - परम्स्रीम् * શેષવૃત્તિ – ગતિવિ શબ્દના રૂપે ઉપરક્ત સૂત્ર ૩૯હ્માં લખ્યા છે તેથી અહીં ફરી નોંધેલ નથી. શ્લોક - ચો, શી કાર પર છતાં નિત્ય ૨૬ આદેશ થાય છે, મF—શત્ પર છતાં વિકલ્પ રૂ થાય છે. અન્યત્ર દ્ આદેશ સ્ત્રીના ગૌણત્વમાં.પુહિંલગેયતે નથી.
[૧૩૮]
(૪૧) શુરિતાદ્વૈત ૧/૪૮૩ * સૂત્રપથ – શુ: તો કરો હેત જ વૃત્તિ :- હૃતસ્ય સરિત શર્થ સ્વસમ્પબ્ધિન્યसम्बन्धिनि वा सिवजे शेषे घुटि ऐत स्यातू । सखायौ । સર્વાચઃ સરવચમ્ | સરવાળે | સીન |
ક વૃન્યર્થ – શિ (નપુંસક લિંગ – પ્રથમા - દ્વિતીયા બ.વ.) ને વજીને અન્ય શેષઘુટું પ્રત્ય પર છતાં હવ ટુ કારે હિ શબ્દને સ્વસબધિ કે અન્ય સબંધમાં -અન્ય ફુ નો જે થાય છે. પ્રથમ દ્વિ.વ.
gિ+=+જ આ સૂત્રથી પ્રસવા + =સાથે થશે. 0 પ્રથમ બ.વ. સવિશ્વમ્ =ત્તિ+કૂત્તરાય: 0 દ્વિતીયા એ.વ -સહિ -મૂકવે+નમ્ = સહ + = સવચE 0 ? શેષધુઃ કેમ કહ્યું? Hહરાણૂકવીનૂ-રાસ્ટ્ર પ્રત્યય દુર નથી માટે ૪ ને ન થયે. * અનુવૃત્તિ :– વાઃ રે ૧/૪/૯૨ થી રોષે
1 વિશેષ - પ્રથમ વિભક્તિમાં ઘટૂ રિ લાગે છતાં મૃત્યુનર| કુરુ શાનેa : ૧/૪ ૮૪ થી લિ ને થશે તેથી સfa-f=સવિ+ઢા=સત્ +મા=સ એવું પ્રથમ એકવચનનું રૂ૫ થશે. 0 ? તું કેમ કહ્યું ? सखी+औ=सख्यौ थरी *नामग्रहणे लिङग विशिष्टस्यापि o o ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ * ન્યય :- નામો - ન્યાય ૧૬, પૃ. ૧૬
ગ્રામ્-ન્યાયથી નામના ગ્રહણથી લિંગ- વિશિષ્ટનું પણ પ્રહણ થાય છે. અને #raફાવિકૃતમનન્યવત એ ન્યાયથી એકદેશ વિકાર પામેલ હોય તો તે ભિન્ન ગણાતું નથી તેથી બને ન્યાયને આશ્રીને અહીં સેલ્યુ પછી ડૂત એમ અલગ મુકયું તેથી માત્ર રૂ કારા
ત એવો હ સવિ શબ્દ ગ્રહણ થશે-પણ દીધું સવી -સ્ત્રીલિંગનું ગ્રહણ થશે નહીં. 0 ? શિ વજન કેમ કર્યું ? અતિસવિ+જ્ઞસૂ=ગતિવિ+શિ(નપુંસવચ્ચ શિઃ ૧/૪/૫૫) અતિરાવિન (મનામુáરે ૧/૪/૬૪ થી – આગમ) =અતિસી +નિ (નિ હર્ષ ૧/૪/૮૫ થી દીધું ) =ગતિસવીનિ-રૂપ થયું.
અહી શિ વજે ન છે તેથી ૬ નો ન થાય. 0 ? વઘુટુ કેમ કહ્યું ? સંબોધનમાં –fસ પ્રત્યય ઘટ્ર નથી. તેથી ફ્રે સfa+ સિદે સર્વે (હૃસ્વચ ગુણ: ૧/૪/૪૧ થી ગુણ થયે) 0 ? શત્ ને બદલે સૂત્રમાં અશાવાયુકેમ ન મુકયું ? – જે બાવા... મુકે તો જીતાડવા એ સૂત્ર લગાડવાની જરૂર ન રહે તે દષ્ટિએ અશાવા યોગ્ય લાગે પણ મને વM: સર્વાહ્ય પરિભાષા મુજબ સચિવ ના ને બદલે આખા સચિવ શબ્દનો જ આદેશ થઈ જશે. 0 પ્રથમ :- સરલા સવા સાયઃ 0 દ્વિતીયા :- સવારમ વાયૌ 0 અન્ય ઉદાહરણ :– પ્રિય સવાયો –પ્રિય છે મિત્ર જેને તે બંને
[૧૩]
(૪૨) નનાહિત ૧૪૨૭ * સૂત્રપૃથ :- 1 નાહિદ્ mત * વૃત્તિ :– વરુ વિ પતેર્યદાય ના હિતિ परे एच्चोक्तः, स न स्यात् । सख्या सख्ये । केवल इत्युक्तेः समस्तस्य स्यात् । प्रियसखिना । प्रियसखये । * વૃજ્યર્થ :– કેવળ રવિ-તિ શબ્દ પછી રા પ્રત્યયન ના થાય નહીં.
૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ * ન્યાય :- --ન્યાય ૮, પૃ ૮.
|