Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 73

અભિનવ લધુ પ્રક્રિયા
* અનુવૃત્તિ :– પાન્ત ર/1/૬૪
-૨/૧/૬૮થી ઘવાજોથી થયો પંડિત, ાદ: ૨/૧/૭૨ થી ૨:
a વિશેષ :– 0 નિપાતન – નિપાતન એટલે ક વિશેષ : આ સૂત્ર રાહુ ગરિ ના
એક પ્રકારને આદેશ–જેમકે અર્ધતિ અહીં ૨ ને અપવાદ સમાન પણ વ્યાપક સૂત્ર છે રે સુ—િમાં
વિસર્ગને અભાવ વિકલ્પ કરવો તેમ કહ્યું એટલે પરમાં આવતા ૨ નો નિષેધ છે જ્યારે અહીં કોઈ
મૂળરૂપ લતિ થયું પણ સ્વર કે વ્યંજનને ઘરમાં સ્વીકારેલ છે. બીજુ
0 આ સૂત્રમાં નિપાતનના સામર્થથી ૨:પાન્ત અહીં 7 નો થાય છે. જ્યારે સૂત્ર ૧૨-૯૩) માં
વિસ્તાઃ ૧ ૩/૫૩થી વિસર્ગ પ્રાપ્તિને નિષેધ ન ને રૂ થયે છે
થાય છે–તેથી વિક૯૫ પક્ષે વિસર્ગ–૩:ઘતિ કે જે ઉદાહરણ :— વર્ધા નિરાધ: લાંબા દિવસવાળો
વવવવા : ૧/૩/૫૩ થી )( પતિ: થયું. - ઉનાળો - વૃત્તિમાં સંબોધન વિભક્તિને લીધે સીધો
એજ રીતે ઘgઘતિ વત્વનો અભાવ થતા હું નિદ્રાધ થયું હતું. અહીં પ્રથમ એ.વ. નો નિ છે.
પ્રતા રાગનું--હે વરુણના રાજા થયું. તેથી-સિનો લુફ થયા બાદ નિરવં ૧૪૮૫
(તત્રે હુ વર્ષાદ્રિ ૧/૩/૪૧થી પ્રતા થયું.) (શેષઘુમાં જ લાગે છે સંબોધનમાં નહીં) સત્રથી
विस्पे उत्व यतi प्रचेता राजन-प्रचेतसू-प्रचेतर ન ની પૂર્વેને સ્વર દીર્થથતા–*ીર્ધાાર બન્યું
પ્રત+૩–u ) તીર્ષાહાર નિવાધ માં લેવામા... ૧૩/૨૨ થી ! ..
વ્યાખ્યા :–*અતિ વગેરે શબ્દો-(૧) કર્યો નથી ૨ ને લે પ થતા નિદ્રાધ: થયું.
વિસર્ગ જેમાં (ર કર્યો છે રત્વને અભાવ જેમાં તેવા 0 ફુ–મન્નકુ-નામ સિદ્દીગેંગને ૧/૧/૨૧
વિક નિપાતન કરાય છે (યથાવત્ સંભવ પ્રમાણે) થી પદ સંજ્ઞા થવાથી આ સૂત્ર લાગી +
0 સૂત્રમાં બહુવચન આકૃતિ ગણને માટે મૂકેલ છે. શષવા ૧/૩/૬થી ય વકલ્પ :
0 निपात - अकृतस्य विधिश्चैव प्राप्तेधिनमेवच ૨: પઢાતે ૧ ૩ ૫૩થી વિસગ.
अधिकार्थ विवक्षाच वयमेतद् निपातनात् ॥ ૯િ૪)
(1) અકાતની વિધ (૨) પ્રાપ્તિનો નિષેધ અને (૩) (૧૪) વાSevસ્થા: ૬/૩/૫૮ "
અધિક અર્થને ઉમેરે- આ ત્રણે બાબત સાથે
કહેવામાં સૂત્રકાર નિપાતનો આશ્રય લે છે.. | સૂત્રપંથ : વા ૧-એ) હg -er : (૧-બી) એ પદ ,
(૧) uત એકને ન તૈ” સમારે ૧/૩/૪૬ * વૃત્તિ :- પુ દિયા વં દત્ | તિઃ ૩૬ )(દિi | સાદૃ તિ ની ) ("fa: I
* સૂત્રપૃથ – પત: (પ-એ) ૨ ૧-એ) . વતિ | જી. તિઃ ! ' ,
(૭-એ)ના ન સમારે (૭-એ)ચારપદ વૃજ્યથ :– 3. વગેરે શબ્દોમાં
જ વૃત્તિ – તરછાષ્ટાન્ય પરચ સેન્ચે. વિસગ વગેરેને અભાવ વિકલ્પ (નિપાતન)
जने परे लुक् स्यात् । एषदते । स ला ति । अकि न समासे થાય છે. જેમાં અઢ7 : ૩૧દંરના નો
चन । एषक: कृती। सका याति । अनेषो याति असा वाति । ૨-૩ : ૨/૧ ૭૪ થી ઈરિ: વિક૯પે કદ
વૃજ્યર્થ :- પતર્ અને તત્ શબ્દથી ( તિ: વિક૯પ ૩નદ:તિ: સૂર્ય (
ઉત્તર :
પર રહેલાં પ્રત્યય નિ નો વ્યંજન ૫રમાં ૧/૨/૩૧ પ દ્વિવ) નિરૂકવી. íત્તિ
આવતા લોપ થાય છે. જેમકે :– gશે :qત: ) fi: હવન દીધું
0 9તે એ આપે છે- પત્ર
0 આ સૂત્રથી સિ નો લોપ થશે. *ીદાર - અહીં અસદુ આધકાર વિહિત હે.વાથી
0 : ૨ /૧/૪ થી ને ૩ સત્વ અસત થઈ ને અન્તવાળ શબ્દ બનતા નિવર્ષ લાગ્યું. (હૈમપ્રકાશ પૂર્વાર્ધ " ૮૫) :
કાઠુતિ -વ્યાખ્યા-બૃહત્ હેમ પ્રક્રિયા-સૂત્ર-૧૭૧