Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 153

૧૩૪
અભિનવ લઘુ પ્રક્રિયા
(૩૯) વા: શે ૧/૪/૮૨ * વૃત્તિ:– રવેડ વા શે gટ પરેડનટુક્યાદા वा स्यात् । चत्वारः । [ ચતુરઃ | ચતુ: ચતુર્થ્ય: ૨ ચતુર્થાત્ ' ] - ક વૃત્યથ:- મનડુત અને ચતુર શબ્દનાં ૩ ના (સ્વ સમ્બધિ કે અસ્વ સમ્બધિ પ્રયોગમાં) શેષ ઘુટું પ્રત્યય માં વા આદેશ થાય છે. [ રતુર શબ્દ બહુવચનાત છે] 0 ચતુર્નૂ ક્યાર+=ચત્વા: પ્રથમ બ,વ, અહી “1” ઘુટ પ્રત્યય છે. તેથી ૩ નો વા થયે જ અનુવૃત્ત :- તાડનટુચતુર વ: ૧/૪/૮૧ થી મન ટૂ-વતુર્ ૩ લીધાં (૨) ઘુરી ૧/૪/૬૮
ક વિશેષ :- છે ? શેષઘુટું કેમ કહ્યું ? (૧) સંબોધન હે પ્રિયચત્વ: અહીં ૩ ને વા ન થે પણ તેTSનડુ...વઃ ૧/૪/૮૧ થી ૩ ને 4 થી (૨) વહુ+મિ=ચતુર્મિ: 0 ? ઘુટું કેમ કહ્યું ? ૧ (૨ - બ.) ચતુર્શ =ચતુર: ૨ (૩ બ) ચતુર+મિ=મિ:. ૩ (૪/૫-બ વતુર+૯ યુવતુÍ: ૪ (૬-બ) ચતુર+ગી=સસ્થાનમ ૧૪/૩૩. થી ચતુર+નામ=ચતુળમ થયું.
ચારે ઉદાહરણમાં અધુ પ્રત્યય છે. તેથી વ ને ૩ ન થયો. 0 અન્ય ઉદાહરણ : 0 अनडुत्+सि-अनड्वान् આ સૂત્રથી ૩ નો વા થયે મનડુ: સો ૧/૪/૭ર થી ન આગમ ૧ઢલ્ય ૨/૧/૯૧ થી ૮ ને લેપ 0 બિચચતુર્ક પ્રિયવવારી 0 નપુ લિંગે-ચતુર+શિ=વસ્વાર
રિ૩૦.
(૪૦) : : ૧/૩/૫૭ * વૃત્તિ :- રાચિહ્ય રહ્ય સુપિ પરે ૨ થાત ! ચતુર્ષે |
प्रियचत्वाः । प्रियचत्वारौ । - ક વૃત્વથ :- ૬ ના રુ સિવાયનો ૨ હોય તો (સપ્તમી બ. વ. ) પરમાં આવતા તે ૨ નો ૨ જ રહે છે. ચતુર-ડુ-ચતુપુ નાખ્યત્તસ્થા ૨/૩/૧પ થી) સ્ નો ર્ થયો છે. * અનુવૃત્તિ:-: વાતે વિસ્તાઃ ૧/૩, ૫૩ થી ૨:
ક વિશેષ :- 1: કેમ કહ્યું ? વય+સુ=પચર; (ાઇ: થી ૨)=ા:મું (૨ઃ પઢાતે ૧/૩/૫૩ થી વિસર્ગ પક્ષે પવષ્ણુ રાસે રાસં થા ૧/૩/૬) સ્વાભાવિક રૂ નથી તેથી સૂત્ર ન લાગે 0 ? મુહૂ કેમ કહ્યું ? સિ =f: 0 આ સૂત્ર વિસર્ગ સૂકારનું કાર્ય અટકાવવા માટે બનાવેલ છે. 0 ? ૨ એમ કેમ કહ્યું ? મત+હુ=મહુ 0 અન્ય ઉદાહરણ : fજર+નું=નવું–વાણીમાં નાખ્યન્તસ્થા ૨/૩/૧૫ થી 10 વાવેર્નામિને વીઘે ૨/૧/૩ થી દીર્ઘ
જ શેષવૃત્તિ :- ચતુર ના રૂપે 0 સિરિયચતુરમતિ=રયાત્રા+સિ (વાશે ૧/૪/૮ર થીત્રા)=પિ ગરવા (તિ-થા |૪/૪૫થી ૫)
[૨૩૧] (૪૧) કાનપુar : ૧૪ ૮૧ * સૂત્રપૃથ :– ઉત: નરુત-ચતુર: વ: ક વૃત્તિ :– સાધને રસ જે વિયવઃ [. શારાન્ત વિશે શa: યન સૂઝ રૂતિ gયે | વિર , વિટુ ! વિશો . વિષ્ણુ, વિર્યું તત્ત્વવા, तत्वप्राटू तत्वप्राशी - ક વૃજ્યર્થ – જયારે સ ધન સૂચક ત્તિ પ્રત્યય પરમાં હોય ત્યારે ઉનડુત