________________
સાંસ્કૃતિક સંદર્ભ ગ્રન્થ ]
૫૭,
ગયેલ છે.
શ્રીમતી પિનાકીન અંજારીયા
અમદાવાદ છે. તેમની ઘણીયે લોકસંગીત તથા ભજન સંગીતની રેકર્ડ શ્રીમતી પિનાકીન અંજારીયાએ ભારતનાટય, કથક, કથકલી, "હિઝ માસ વાઈસ કે પની "ય.
મુ મથક લી. “હિઝ માસ્ટર્સ વેઈસ કંપની ” થે પ્રસિદ્ધ કરી છે. ગુજરાત તથા મણીપુરી યાદી નત્યશૈલીનું અધ્યન કરી નૃત્યક્ષેત્રમાં સારી સૌરાષ્ટ્રના એક નામી લોક સંગીત ગાયક છે, તેઓ હારમોનિયમ પ્રવિણ્યતા મેળવી છે. આપ નૃત્યકલા ક્ષેત્રની આપ એક ઉચ પ્રવિણ્યતા ધરાવે છે. નૃત્યસાધીકા છે. આપ આપનું જીવન નૃત્ય સાધનામાં વ્યતીત સ્વામી શ્રી વલ્લભદાસજી
- વડેદરા કરે છે.
સ્વામીનારાયણે સંપ્રદાયના સ્વામી શ્રી વલ્લભદાસજી સંગીતસમ્રાટ શ્રીમતી નિમળ ભટ, એમ.બી.બી.એસ. ભાવનગર સંગીતની શિક્ષા આગ્રા ઘરાનાના મહાન ઉસ્તાદ સ્વ. શ્રી ફૈયાઝ
શ્રી નિર્મલા ભટે સંગીતનું ઉંચ અયન તેમના પિતાશ્રી ડો. હુસેન પાસેથી ગ્રહણ કરી સંગીતની સાધનામાં ઉંચ પ્રાવિયપદ વિજયશંકર ભટે પાસેથી કરી સંગીતક્ષેત્રમાં સારી પ્રસિદ્ધતા પ્રાપ્ત સંપાદિત કર્યું. સ્વામીશ્રીએ પચીશ વર્ષ સંગીત સાધના કરી રસ, કરી છે. આપે આપનું જીવન કલા સાધનાને અર્પિત કરેલ છે. તાલ, લય ઈત્યાદી સંગીતના અગત્યના અંગે પર અભુત કાબુ આપના પ્રોગ્રામ આકાશવાણી રાજકોટ પરથી પ્રસારીત થાય છે આપ મેળવ્યો. સ્વ. ખાનસાહેબને સ્વામીજીની ગાયકી ઉપર ઘણાજ પ્રેમ સુગમ તથા શાસ્ત્રીય સંગીતની સાધીકા છે.
તથા ઉચ ભાવનાઓ હતી. ભારતવર્ષના સર્વશ્રેષ્ઠ ગવૈયામાં તેમનું શ્રી બાબુરાવ કર્ણિક
વડેદ. પ્રણવસ્થાન છે તેમની ગાયકી ભક્તિભાવના પ્રાધાન્ય છે. સ્વામીજીનુ સ્વાલીયર ધરાનાના મશહુર સંગીત કલા સાધક વિધાન શ્રી વલ્લભ સંગીતાબમ’ નામની સંસ્થા શીવ-મુંબઈમાં ચાલે છે. સંગીત કલાકાર છે. તેમનું બરડામાં “અરૂણ સંગીત વિદ્યાલય”
જેમાં સંગીતના વિદ્યાર્થીઓ સંગીતની શિક્ષા લે છે. હાલમાં માં ઘણાએ સંગીત વિદ્યાર્થી એ સંગીતની સાધના કરવા આવે છે. સ્વામીજી અમેરીકાના પ્રવાસે પિતાની ગાયકીને પ્રચાર કરવા માટે શ્રી બાબુરાવ કર્ણક ઉપરોક્ત સ ગીત વિદ્યાલયના સંચાલક તથા સંગીતાચાર્યું છે. શ્રી કણક સ ગીતની ઉંચ શિક્ષા ભાતખંડેઝ શ્રી રજનીકાંત વી. દેસાઈ બી એ.
વડેદરા પાસેથી ગ્રહણ કરેલી. ભારતના નામી ગાયકેમાં આપનું સ્થાન આગ્રા ઘરાનાના સંગીતાચાર્ય શ્રી રજનીકાંત દેસાઈએ સંગીતની અગ્રગણ્ય છે.
શિક્ષા ઉસ્તાદ શ્રી ફેયાદહુસેનખાન પાસેથી ગ્રહણ કરી સંગીત સ્વર્ગસ્થ શ્રી અશરફખાન
અમદાવાદ ક્ષેત્રમાં પ્રવિણ્યતા પ્રાપ્ત કરી. તેમને સંગીતનો વારસો તેમના સ્વર્ગસ્થ અશરફખાને દેશી નાટક, લક્ષ્મીકાંત નાટક થા પરિવારમાંથી ઉતરી આવ્યો હતો. શ્રી દેસાઈએ બી.એ. સુધી નાટકની અન્ય રંગભૂમિ ઉપર પિતાને ઉમદા અભિનય તથા સંગી. વિદ્યાભ્યાસ કર્યો હતો. તેઓ આગ્રા ઘરાનાના એક મહાન રંગીલા તના મધુર રવની ભાવનાઓનું રસદર્શન કરાવી સિદ્ધિને મહાન સંગીત કલાકાર છે. સંગીતકલા વિહારમાં તેમના સંગીત લેખન કલા શિખરે પહોંચી ગયા હતા. તેમણે અભિનય તથા સંગીતના મધુર કૃતિઓ પ્રકાશિત થાય છે કે જે ઘણીજ ઉપયોગી તથા વિદ્વતા. કંઠ દ્વારા ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર, મુંબઈ રાજય તે નાટય પ્રેમી થા સંગીત: ભરેલી છે. હાલમાં મુંબઈ મહિલા કોલેજમાં સંગીતાચાર્ય પદે છે. પ્રેમી જનતાના મન આનંદ વિભોર કરી દીધા હતા શ્રી અસરફ- શ્રી રમણલાલ સી મહેત બી. એ.
વડોદરા ખાન એક મધુર કંઠના સુર સ્વામી હતાં તેમની “ હિઝ મારટર્સ બરોડા મ્યુઝીકના પ્રિન્સીપાલ સંગીતાચાર્ય શ્રી રમણલાલ વોઈસ” કંપની ઘણીજ સંગીત વડે પ્રસિદ્ધ કરી છે. ભારતીય મહેતાએ સં મતનું પ્રારંભિક દર્શન શ્રી કચનલાલ મામાવા જગતના આ લેકલાડીલા ગાયક થા નાટય અભિનય દશ નના પાસેથી સંપાદીત કર્યું હતું. ત્યારબાદ કિરાના ઘરાનાના ગાયક સ્વામી સદાય સમ ધિની ગાદમાં અમદાવાદની ભુમિમાં નિકાધિન વહિદખાન તથા શ્રી અબુલ કરીમખાં પાસેથી ઉંચશિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી થઈ ગયા છે. તેમના પુત્ર શ્રી સાદતઅલીખાન ઉંચ કક્ષા ! સંગીત
સંગીતક્ષેત્રમાં સારી ખ્યાતિ સંપાદન કરી. આપે સંગીતના ઉમદા કલા વિશારદ છે
પુસ્તકોનું સર્જન કર્યું છે. ભારતીય સંગીતને ઇતિહાસ” તથા શ્રી આણદજી કે પંડ્યા
લીબડા સંગીતની રચનાઓનું લેખન સંગીત કલા વિહારમાં પ્રકાશિત થાય રંગભુમિ તથા લોકગીતના સુપ્રસિદ્ધ શ્રી આણંદજીભાઈ પંડયા છે. આપ ભારતીય સંગીતના પ્રચારર્થે અમેરીકા આદિ દેશોમાં ભારતવર્ષ તથા ગુજરાતની રંગભૂમિના સુપ્રસિદ્ધ અભિનયકાર તથા ભ્રમણ કરી આવ્યા છો આપ કીરાના ઘરાનાના મહાન ગાયક છે. લેકસંગીતના એક પ્રસિદ્ધ કલાકાર છે, તેમણે નાટય સંસારની આપ સંગીતના મહાન સાહિત્ય વિદ્વાન તથા સંગીતાચાર્ય છે. દુનિયામાં પ્રણવ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. તેઓએ સંગીતનો મધુર આશા પારેખ (ચિત્ર જગતની અભિનેત્રી)
મહુવા કંઠ ઝિ માસ્ટર્સ વાઈસ રેકર્ડ દ્વારા પ્રસારીત કરેલ છે દેશી- કીમ જગતની સુપ્રસિદ્ધ અભિનેત્રી આશા પારેખે સંગીત નાટક ઈત્યાદી રંગભૂમિ ઉપર ઉત્તમ સંગીત થા અભિનય દર્શન તથા નૃત્ય વિદ્યાની ઉચસાધના કરી ભારતિય કલા જગતના ચિત્ર આપી આ નાટય નટે પોતાનું પ્રણવ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. પ્રેક્ષકોના મન આનંદવિભોર કરી દીધા છે. અને શ્રી આશા પારેખે શ્રી શામળજી કેભાઈ ૫ ડયા
લીમડા ભરત નાટયમ, મણીપુરી, કથકલી, કથક આદી નૃત્ય અભિનય - શ્રી શામળભાઈ પંડયાએ લેક સંગીત ભજન સંગીત ક્ષેત્રમાં પ્રણવસ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે. સંગીતમાં સિતારવાદનમાં પણ ની ઉંચ સાધના દ્વારા પિતાનું સ્થાન સૌરાષ્ટ્રમાં મોખરે રાખેલ તેઓ પાંડીલ્ય ધરાવે છે. આજ સારાયે વિશ્વમાં પારેખ તેમની કલા
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org