________________
પટણા
૧૩ કિ.મી. લાંબો ગાંધીસેતુ
ઘણા લીધા કિનારે વસેલું પટણા
મંગલમ ભગવાન વીરો, મંગલમ ગૌતમ પ્રભુ ! મંગલમ્ સ્થૂલિભદ્રાધા, જૈન ધર્મોસ્તુ મંગલમ્ |
બિહારનું પાટનગર એટલે પટણા. ગંગા નદીના કિનારે પાઘડી પટે વસેલા આ પાટલિપુત્ર તીર્થ સાથે અનેક જૈન ઐતિહાસિક કથાઓ જોડાયેલી છે. મગધના મહારાજા શ્રેણિકના પુત્ર અજાતશત્રુના પુત્ર રાજા ઉદયી (ઉદયન)એ પોતાની રાણી પાટલિના નામ પરથી આ નગરનું નામ પાટલિ આપ્યું હતું અને બીજા એક પ્રમાણ અનુસાર જૈનાચાર્ય અગ્નિકાપુત્રના કપાળમાં છાયાંકિત પાટલવૃક્ષની સ્મૃતિમાં આ નગરનું નામ પાટલિપુત્ર પડ્યું હશે તેમ માનવામાં આવે છે. સંસ્કૃતમાં પાટલવૃક્ષને ગુલાબના છોડનો પર્યાય ગણવામાં આવે છે.
પૂજ્યપાદ ભદ્રબાહુસ્વામી, વજસ્વામી, ઉમાસ્વાતિ અને આર્ય સુહસ્તિસૂરિ જેવા યુગપ્રધાન આચાર્ય ભગવંતોનું વિહારક્ષેત્ર આ પાટલિપુત્ર નગર ગણાયું છે. ૮૪ ચોવીસી સુધી જેનું નામ અમર થયું એવા દેઢ બ્રહ્મચર્યપાલક, અદ્વિતીય કામવિજેતા, દશ પૂર્વધર મહર્ષિ શ્રી સ્કૂલિભદ્રજીની આ પાવન કર્મભૂમિ છે. લગભગ ૨, ૨૭૫ વર્ષો પૂર્વે મહર્ષિ સ્થૂલિભદ્રજી આપાવનપાટલિપુત્રનગરીમાં થઈ ગયા..