________________
૧૯૨
પથપ્રદર્શક રસ્તા પૂરા થયાના અહેસાસ સાથે મૃત્યુના દ્વાર ખોલવાની તૈયારી મોરારીબાપુ, પૂજ્ય પ્રમુખસ્વામી વગેરેના પ્રીતિ પાત્ર હતા. દાખવતા “સાધુ પોતાના અક્ષરદેહને સૌ સહૃદયમાં વહેંચીને નરસિંહ મહેતાના જીવન અને કવનના ઉંડા અભ્યાસુ હતા. ક્ષરદેહે આપણી વચ્ચેથી વિદાય થયા.
અનેક શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં જોડાઈને તેમણે શિક્ષણ પ્રવૃત્તિને શ્યામ સાધુના નિધનથી ગઝલનો મહેકભર્યો રંગ જાણે
પણ વેગ આપ્યો હતો. કે ઝાંખો પડી ગયો છે. તેમના જ શેરમાં નગરજીવનનો વાસ ૨૫-૧૧-૨૦૦૩ ના રોજ દિવ્યકાંતભાઈ નાણાવટીનું તેમ જ પ્રવાસ ભોળાભલા આત્માને વિષમ અને વિચિત્ર પ્રતીત નિધન થતાં સૌરાષ્ટ્ર તથા ગુજરાતમાં રાજકીય, સામાજિક શિક્ષણ થતો જણાય છે.
તથા ન્યાયક્ષેત્રે ન પૂરી શકાય તેવી ખોટ પડી છે. ઓ નગરજન! હું અજાણ્યા દેશનો થાક્યો પ્રવાસી,
ગઝલનો મખમલી મિજાજ લાગણી નામે હવેલી ક્યાં ખડી છે?
મનોજ ખંડેરિયા પીઢ ગાંધીવાદી
ગુજરાતી પ્રયોગશીલ ગઝલ કવિતાના સર્જક શ્રી દિવ્યકાંતભાઈ નાણાવટી
મનોજભાઈનો જન્મ ૬-૭-૧૯૪૩ ના રોજ જૂનાગઢમાં થયેલો. રાજ્યના પૂર્વ કાનૂનમંત્રી, જૂનાગઢના લબ્ધપ્રતિષ્ઠ
બી.એસસી., એલએલ.બી. થઈ જૂનાગઢમાં જ વકીલાતનો ધારાશાસ્ત્રી શ્રી દિવ્યકાંતભાઈ નાણાવટીનો જન્મ ૨૩-૧૦
આરંભ કર્યો. તેમને મોરારીબાપુ જેવા સંતના આશીર્વાદ ૧૯૨૩ના રોજ થયો હતો. બી. એ. નો અભ્યાસ પૂર્ણ કરી
પામવાનું સદ્ભાગ્ય મળ્યું તો અનેક કવિઓનું સખ્ય પણ, એલ. એલ.બી.ની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી. ઇ. ૧૯૪૮ માં વકીલાત
મંગળવારિય’ અને ‘મિલન' સંસ્થાના નેજા હેઠળ કવિમિત્રો શરૂ કરી. સૌરાષ્ટ્રની મોટાભાગની કોર્ટોમાં તેમણે દિવાની તથા
મળતા. શબ્દ અને સંપત્તિની સમૃદ્ધિની વચ્ચે પણ તેઓ જાતને ફોઝદારી કેસો ખૂબ જ સફળતાપૂર્વક ચલાવેલા હતા. રૂપાયતન હંમેશા જલકમલવત્ રાખી શક્યા હતા. ટ્રસ્ટના મેનેજીંગ ટ્રસ્ટી, કેશોદ ટી.બી. હોસ્પિટલનાં મેનેજીંગ મનોજભાઈના કાવ્યસંગ્રહ ‘અચાનક' ને ગુજરાત ટ્રસ્ટી, ગુજરાત એગ્રી. યુનિવર્સિટીના ડાયરેકટર તેમજ સોરઠ સરકારનું ‘અટકળ' ને ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમીનું પારિતોષિક શિક્ષણ સંસ્કૃતિ સંઘમાં ચેરમેન તરીકે જીવંત રસ લઈને મળ્યું છે. “અંજની'ને ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના અને માર્ગદર્શન પૂરું પાડેલ છે.
‘હસ્તપ્રત' ને અકાદમી અને પરિષદના બંનેના પારિતોષિકોથી દિવ્યકાંતભાઈ અનેક સંસ્થાઓ સાથે જોડાયેલ હોવા પુરસ્કૃત થયા છે. જે ગઝલની મિરાત થકી પોતે જીવ્યા ને હજુ છતાં રાજકારણમાં પણ સક્રિય રહેલા. જૂનાગઢ જિલ્લા
પણ જીવશે એ ગઝલના કર્તૃત્વ સંદર્ભે આવી હળવાશથી આટલી પંચાયતના પ્રમુખ તરીકે તેમજ નગરપાલિકાના પ્રમુખ તરીકે સેવા
મોટી વાત કેમ થઈ શકે! બજાવી હતી. ગુજરાત વિધાનસભામાં ચૂંટાઈને તેઓ
બે લખી ગઝલ-મોથ શું મારી ? ચીમનભાઈ પટેલની સરકારમાં કાયદા મંત્રી તરીકે યશસ્વી
તારી ક્યાં છે કમાલ, ભૂલી જા! કામગીરી કરેલી. ઉપરાંત રાજ્ય સરકારની પબ્લીક એકાઉન્ટન્ટ
ગઝલને કેવળ મનોરંજનનું સાધન સમજવાને બદલે કમીટીમાં સભ્ય તરીકે અને વિધાનસભાની સમિતિના ચેરમેન
‘પ્રાણવાયુ” નો દરજ્જો આપનારા શ્રી મનોજ ખંડેરિયાને કેન્સરનું તરીકે પાંચ વર્ષ સુધી રહ્યા હતા.
દર્દ હોવાનું નિદાન થયું ત્યારે સૌ કોઈએ આઘાત અનુભવ્યો અને શ્રી દિવ્યકાંતભાઈ એક કુશળ વક્તા હોઈ, તેમને આ મૃદુ કવિ કાળદેવતાની ક્રૂર અને કરાલ થપાટનો ભોગ બન્યા સાંભળવા એક જીવનનો લ્હાવો હતો. કવિતા, ગઝલ, સંસ્કૃતિના ને ૨૭-૧૦-૨૦૦૩ ની વહેલી સવારે “અચાનક' ના કવિ કોઈપણ વિષય પર તેઓનું અદ્ભુત વાચન હતું. પૂજ્ય “અચાનક જ આપણી વચ્ચેથી વિદાય થઈ ગયા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org