Page Text
________________
પ્રતિભાઓ બેસતી જ નથી. શ્રી કીકુભાઈ ગુલાબભાઈ નાયકને તા. ૧-૧- ૨૦૦૩ ના રોજ ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ તરફથી મહાદેવ દેસાઈ સમાજસેવા પુરસ્કાર અર્પણ કરવામાં આવ્યો હતો.
એક નીડર દેશ સેવક તરીકે શ્રી કીકુભાઈ આઝાદીની લડતના પાયાના કાર્યકર છે. આઝાદી બાદ રચનાત્મક ગાંધીવાદી કાર્યકર તરીકે તેમની પ્રવૃત્તિઓનો વ્યાપ વધતો જ ગયો. વિજય પામતી ગાંધીવાદી પેઢીના તેઓ ધ્રુવતારક સમાન છે. હાલ તેઓ ગાંધીઘર કછોલીમાં સો વર્ષની ઉંમરે પણ રચનાત્મક પ્રવૃત્તિમાં કાર્યરત છે.
૪. ઠાકોરભાઈ મણિભાઈ દેસાઈ (વેગામ) ગણદેવી (નવસારી) :
ઠાકોરભાઈનો જન્મ તા. ૧૩-૨-૧૯૦૨ના રોજ વેગામ ગામે થયો હતો. એમનું પ્રાથમિક શિક્ષણ ઘણુંખરું વેગામમાં અને માધ્યમિક શિક્ષણ સુરત, ભરૂચ, વગેરે જુદે જુદે સ્થળે થયું હતું. એમણે ૧૯૨૧માં અમદાવાદમાંથી મેટ્રિકની પરીક્ષા પસાર કરી હતી. સરકારી નોકરી કરતા તેમના પિતાશ્રીની ઇચ્છા એવી હતી કે તેઓ આઈ.સી.એસ.ની પરીક્ષા પસાર કરી સરકારી તંત્રમાં ઉચ્ચ હોદ્દો પ્રાપ્ત કરે. પરંતુ ઠાકોરભાઈએ તો વડીલોનો વિરોધ વહોરી લઈને પણ ઇન્ટરની પરીક્ષા પસાર કર્યા પછી ગુજરાત રાષ્ટ્રીય વિદ્યાપીઠમાં જોડાવાનો નિર્ણય કર્યો. ત્યાંથી તેઓ અંગ્રેજી અને સંસ્કૃતના વિષય સાથે સ્નાતક થયા અને સત્યાગ્રહ આશ્રમમાં દાખલ થઈ શ્રી કાકાસાહેબ સાથે રહી શિક્ષક તરીકેનું કામ કરતાં કરતાં ‘યંગ ઇન્ડિયા’ અને ‘નવજીવન' સાપ્તાહિકોનું પણ કામ કરવા માંડ્યું. ૧૯૨૬માં તેઓ વેગામ જઈને રહ્યા અને ગામમાં હળપતિઓના રાત્રિવર્ગો ચલાવવા ઉપરાંત તાલુકા કોંગ્રેસ સમિતિના મંત્રી તરીકે કોંગ્રેસ સંગઠનનું કામ પણ કરતા રહ્યા. ૧૯૩૦ ની લડત દરમ્યાન જલાલપોર તાલુકાના ગામોમાં ફરીને સૈનિકોની ભરતી કરવાનું તેમજ દારૂ-તાડીની દુકાનો પર પિકેટીંગ, સભા, સરઘસ વગેરે લડતની તમામ પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન અને સંચાલન કરવાનું કામ તેમણે કર્યું. ગામમાં ચાલતા દારૂના પીઠા પર પિકેટીંગનું નિરીક્ષણ કરવા ગયા હતા. ત્યાંથી પોલીસે તેમને ગિરફતાર કરી લીધા અને કોર્ટમાં કેસ ચાલતા એમને છ માસની સખત કેદની સજા થઈ હતી.
સને ૧૯૩૭ માં મુંબઈમાં કોંગ્રેસનું પ્રધાનમંડળ રચાયું તેમાં શ્રી મોરારજી દેસાઈ મહેસૂલ મંત્રી બન્યા. તેમણે શ્રી ઠાકોરભાઈને પોતાના અંગત મદદનીશ તરીકે પોતાની સાથે
૧૫૭ રાખવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી. એટલે નવસારીની પ્રવૃત્તિ મિત્રોને ભરોસે છોડી તેઓ તેમની સાથે ગયા. ૧૯૩૯ માં યુરોપમાં લડાઈ ફાટી નીકળતાં અંગ્રેજોએ ભારતને પરાણે તેમાં ખેંચ્યું. તેના વિરોધમાં આખા દેશમાં કોંગ્રેસ મંત્રીમંડળોએ રાજીનામાં આપ્યા એટલે શ્રી ઠાકોરભાઈ પણ એ કામગીરીમાંથી મુક્ત થયા.
૧૯૪૪ દરમિયાન ગાંધીજીએ લડત પાછી ખેંચી અને તેમણે પોતાના સાપ્તાહિક પત્રો પાછા ચાલુ કર્યા એટલે શ્રી ઠાકોરભાઈએ અમદાવાદ જઈને નવજીવનમાં કામગીરી સ્વીકારી. ૧૯૭૧ના જૂનની ૧૫મીએ હૃદયરોગના હુલમાથી તેમનું અવસાન થયું. મૃત્યુ પર્યત તેઓ સમાજસેવા અને દેશભક્તિને રંગે રંગાઈ રહ્યા અને આઝાદીની લડતમાં મહત્ત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું. ૫. દયાળજીભાઈ નાનુભાઈ દેસાઈ
(વેસ્મા) જિ. નવસારી : તેમનો જન્મ નવસારી જિલ્લાના વેસ્મા ગામમાં તા. ૧૬૧૧-૧૮૭૭ના રોજ થયો હતો. અંગ્રેજી સ્કૂલ ફાઈનલ સુધીનો અભ્યાસ અને ૧૯૫૦માં બંગાળની રાષ્ટ્રભાવનાને તોડવા માટે અંગ્રેજ હકુમતે બંગાળના બે ભાગ કરવાની યોજના કરી, આથી બંગાળમાં ઉગ્ર રોષ ફાટી નીકળ્યો. એ બંગભંગની ચળવળનો રંગ શ્રી દયાળજીભાઈને લાગ્યો અને એ પ્રખર રાષ્ટ્રવાદી બન્યા.
૧૯૧૯થી ૧૯૨૨ સુધીમાં જનતાને શાંત લડતના માર્ગે દોરી તથા વિવિધ લડતના કાર્યક્રમ આપી સરકારને હંફાવી, આ અસહકારના જમાનામાં માઈકની મદદ વિના હજારોની મેદનીમાં છેલ્લા માણસને પણ સંભળાય એવા બુલંદ અવાજે તેઓ ભાષણ કરતા, સરદાર વલ્લભભાઈએ તેમને “સુરતના સિંહ'ની ઉપમા આપી હતી. સુરત જિલ્લા કોંગ્રેસને વ્યવસ્થિત કરનાર અને તેના પ્રથમ પ્રમુખ પણ તેઓ જ હતા. સને ૧૯૨૨માં તેમને એક વર્ષની સજા થઈ. જેલમાંથી છૂટ્યા પછી માંદગી વળગી. ૧૯૨૧ થી ૧૯૩૦ સુધી તેઓ સુરત જિલ્લા કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ રહ્યાં. ૧૯૨૮માં બારડોલી સત્યાગ્રહની લડતમાં સંધિવાની સખત પીડાને લીધે ભાગ લઈ શક્યા ન હતા તેનું એમને કાયમ દુઃખ રહ્યું. સંધિવાનો હુમલો થવાથી તેમનું શરીર ભાંગી પડ્યું અને જાહેર પ્રવૃત્તિઓમાંથી લગભગ નિવૃત્ત થયા હતા. સ્વ. વિઠ્ઠલભાઈના આગ્રહથી તેઓ સ્વરાજ પક્ષમાં જોડાયા હતા અને એમના પ્રયાસોથી સુરત જિલ્લામાંથી સ્વરાજ પક્ષના ઉમેદવાર ચૂંટાયા હતા. સને ૧૯૩૦માં મહાત્મા ગાંધીજીની દાંડીકૂચની
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005123 |
| Book Title | Pathdarshak Pratibhao |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 834 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 41 MB |