________________
વિરે સાથે સમાગમ થતાં કોઈ જાતને સામાન્ય વિનય પણ દાખવ્યો નથી, પરંતુ તે સમાગમને પરિણામે તેને વક્રજની ટેળીમાં ભળવું પડયું હતું.” એ કેવી રજુ પ્રાતા ! અને કેવી વકજડતા ! આ બન્ને પાર્શ્વપને લગતે જે ઉલ્લેખ મળી આવે છે તેમને ઉપયેગી ભાગ નીચે ટીપમાં આપું છું. તે વિષે સવિસ્તર જેનારે તે તે બને આખાં પ્રકરણે જેવાં જોઈએ.
હજુ અને પ્રાણ પુરૂષને તે એ એક સ્વાભાવિક નિયમ છે કે, તેઓ ક્યાંય આગ્રહી હતા નથી, ગુણના પ્રેમી હોય છે અને જુઓ પૂજ્ઞાસ્થાને ગુણિપુ રહિ વચઃ જેવી સક્તિઓને તેઓ જ ચરિતાર્થ કરે છે. તેઓ એવા તે નમ્ર હોય છે કે, તદન અજાણ્યા પણ ગુણ વા તપસ્વી માનવને મળતાં જ ઉચિત આદર કરવાનું ચૂકતા નથી. હવે આપણે સમીક્ષણ કરીએ કે, જજુ પ્રાણની આ સ્થિતિ ક્યાં અને આપણા પ્રાણની વર્ધમાન જેવા દઈ તપસ્વીની પરીક્ષા લેવાની તે પણ અનમ્ર વૃત્તિ ક્યાં ? આ હેતુથી અને આવાં બીજાં પણ અનેક પ્રમાણેથી હું એવું અવધારી શકું ખરે કે, વર્ધમાનને વખતે, પાર્શ્વનાથની પ્રજા સુખશીલ થઈ ગઈ હતી અને તે ત્યાં સુધી કે, વર્ધમાન જેવા મહાત્માને ઓળખી શકવા જેટલી સ્થિતિવાળી પણ તે ન રહી હતી. ભગવતી સૂત્રમાં તેને સંકલન કરનારે એક सवेसियपुत्ते णाम अणगारे जेणेव थेरा भगवंतो तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छदत्ता थेरे भगवंते एवं वयासीः "
(મm૦ વાગૃ૦ ૨૨૨).
