________________
(१६)
तेल्ल
હસ્વીકરણ થયેલ છે. સંસ્કૃત તુલ્યતા પ્રાકૃત વ્યાકરણ દ્વારા અસિદ્ધ સંધિ-પ્રયોગો મળે છે. વિભક્તિ, વચન વગેરેનો વ્યત્યય પણ વિપુલ પ્રમાણમાં મળે છે. આમાં સમાલોચ્ય શબ્દો પણ પ્રમોજામેળ છે. વિભક્તિ-વિહીન શબ્દ-પ્રયોગ : बुद्धपुत्त (१७),
भिक्खु
(२१२२) भाय (२३९),
(१४.१८) कल्लाण (११३९), जीविय
(३२।२०) હૃસ્વનું દીર્ધીકરણ :
समाययन्ती (४।२), जाईमय (१२५) परत्था (४५), अन्नमन्त्रमणूरता (१३।५)
दुक्खपउराए (८१), अग्गमाहिसी (१९६१) દીર્ઘનું હૃસ્વીકરણ :
पक्खिणि (१४।४१), जिया (२२।१९), पमाणि (२६।२७) સંસ્કૃત તુલ્ય સંધિ પ્રયોગ:
सुइरादवि (७।१८) પ્રાકૃત વ્યાકરણ દ્વારા અસિદ્ધ સંધિ-પ્રયોગ
अवसग्गे । अभिधारए = उवसग्गाभिधारए (२०११) बुद्धेहि + आयरियं = बुद्धेहायरियं (१२४२)
विप्परियासं + उवेइ = विप्परियासुपेइ (२०।४६) विभक्ति-व्यत्यय:
आणुपुब्बि (१।१) -मही तृतीयाना अर्थमा द्वितीया विभक्तिछ. अदीणमणसो (२२३) मी प्रथभाना अर्थमा पहीविभलित. सव्वदुक्खाणं (८1८) -२ तृतीयाना अर्थमा ५४ी विमति छ. चोद्दसहि ठाणेहिं (११।६) - सलभीमर्थभा प्रथमा विमति छे. मुहाजीवी (२५।२७) - द्वितीयाना अर्थम प्रथमा विमति छ.
चरमाण (३०।२०) -२ ५४ीन अर्थमा प्रथमा विभस्तिछे. वयन-व्यत्यय : विहन्नइ (२६६) -- क्यनना ४०यामे में यन छे.
आहु (१२।२५) मा मेवयननी ४व्यापइवयन छ. तं (३६।४८) -28 जयननी ४व्या वयन छे.
परित्तसंसारी (३६।२६०) ---जही बहवयननी ४व्यामेश्व यन छे. ससाक्ष
फरसु + आइहिं = फरसुमाईहिं (१९।६६) मुट्ठि + आइहिं = बुद्धेहायरियं (१९।६७)
असजत् = संजए (२१।२०) સમાલોચ્ય શબ્દ :
अप्पायंके (३।१८)-गह 'अप्प' नो प्रचलित अर्थ अल्प नथी थतो. महीमा निषेधार्थ प्रयोगयो छे. सदिदं (१२२३८), सुजटुं (१२१४०)- नेमा समान प्रयोग होवो.. संभव 'सदि,' नीच्या लिपि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org