________________
TH
જેવી ગોળ છે તો આપણે તે વાત શા માટે માની લેવી જોઈએ?
એટલાન્ટિક મહાસાગરની વિજ્ઞાન એમ કહે છે કે આપણે કોઈ વસ્તુ પ્રત્યક્ષ પુરાવા વિના માની
ઊંચાઈ ૧૦૦ માઇલ નથી લેવી જોઈએ નહીં. પૃથ્વી ગોળા જેવી હોવાનો પણ કોઈ પ્રત્યક્ષ પુરાવો નથી.
આજના વિજ્ઞાનીઓ પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ છે એવું
માને છે. આ મુજબ તેઓ પૃથ્વીની આકૃતિ બનાવે છે ત્યારે કોઈ પૃથ્વીની ઉત્તર-દક્ષિણ
પણ બે સ્થળોને એક લેવલ ઉપર બતાવે છે અને તેની વચ્ચેના પ્રદક્ષિણા થતી નથી
ભાગને ટેકરીની જેમ ઊપસેલો દર્શાવે છે. પૃથ્વી જો દડા જેવી ગોળ આજ સુધી જેટલા વહાણવટીઓ અથવા હોય તો આવું જ બનવું જોઈએ. આ વાત સાચી હોય તો એટલાન્ટિક પાઇલટોએ પૃથ્વીની પ્રદક્ષિણા કરી હોવાનો દાવો કર્યો છે, તેમણે મહાસાગર પણ ૧૦૦ માઇલ ઊંચાઈની ટેકરી જેવો હોવો જોઈએ. પૃથ્વીની પૂર્વ-પશ્ચિમ પ્રદક્ષિણા જ કરી છે, પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ ન
વિજ્ઞાનીઓ જ એક સિદ્ધાંત કહે છે કે પાણી હંમેશાં ઉપરના લેવલથી હોય તો પણ તેની સપાટી ઉપર ઉત્તર ધ્રુવને કેન્દ્ર બનાવીને નીચેના લેવલ સુધી જવાની કોશિશ કરે છે. જો આ સિદ્ધાંત સાચો વર્તુળાકાર પ્રદક્ષિણા કરી શકાય છે. પૃથ્વી જો દડા જેવી ગોળ હોય હોય તો ૧૦૦ માઇલ ઊંચી ટેકરી ઉપર રહેલું પાણી બન્ને બાજુ તો તેની પૂર્વ-પશ્ચિમ પ્રદક્ષિણા જેટલી જ સહેલાઈથી ઉત્તર-દક્ષિણ સરકી જવું જોઈએ અને દરિયો સમથળ જ બની રહેવો જોઈએ. પ્રદક્ષિણા પણ થઈ શકવી જોઈએ. આજ સુધી કોઈ સ્ટીમર પૃથ્વીની હકીકતમાં આવું જ હોય છે. દરિયામાં પાણીની ટેકરીની ગેરહાજરી ઉત્તર-દક્ષિણ પ્રદક્ષિણા કરી શકી નથી. પૃથ્વીની જો ઉત્તર-દક્ષિણ
સાબિત કરે છે કે પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ નથી. પ્રદક્ષિણા કરવી હોય તો ઉત્તર ધ્રુવ અને કહેવાતા દક્ષિણ ધ્રુવની પણ
ક્ષિતિજ નીચે આરપાર નીકળવું પડે. કદાચ તોફાની મહાસાગરને કારણે સ્ટીમર
ધકેલાવી જોઈએ ઉત્તર-દક્ષિણ ધ્રુવની પ્રદક્ષિણા ન કરી શકે; પણ વિમાનને તો આવી
જો પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ હોય તો બલૂન અથવા પ્રદક્ષિણા કરતાં કોણ રોકે છે? આ ઉપરથી સાબિત થાય છે કે પૃથ્વી ગોળ નથી.
વિમાનમાં બેસીને ઉપર જઈ રહેલા મનુષ્યને ક્ષિતિજ ગોળાકારની
ખીણમાં સરકતી હોય એમ દૂર જતી દેખાવી જોઈએ. હકીકતમાં એટલાન્ટિક ટેલિગ્રાફ
પૃથ્વી જો ગોળાકાર હોય તો ક્ષિતિજ જેવું જ કંઈ હોવું ન જોઈએ. ૧૮ કેબલનો પુરાવો
જેઓ બલૂનમાં કે વિમાનમાં બેસીને આકાશમાં જાય છે, તેમનો યુરોપ અને અમેરિકા ખંડને સંદેશવ્યવહારથી અનુભવ કાંઈક અલગ જ કહે છે. તેમને ક્ષિતિજ ખીણમાં સરકતી સાંકળી લેવા માટે એટલાન્ટિક મહાસાગરમાં ૧૬૬૫ માઇલની દેખાવાને બદલે તેમની સાથે ઉપર ઊઠતી દેખાય છે. હકીકતમાં લંબાઈનો કેબલ નાખવામાં આવ્યો હતો. આ કેબલ આયર્લેન્ડના ક્ષિતિજ ઉપર નથી આવતી પણ વધુ ઊંચાઈએ આંખની દૃષ્ટિમર્યાદા વેલેન્ટિયાથી ન્યૂ ફાઉન્ડલેન્ડ (અમેરિકા)ના સેંટ જોન સુધી વધી જતી હોવાને કારણે તેવો આભાસ થાય છે. પૃથ્વી જો બહિર્ગોળ નાખવામાં આવ્યો હતો. આ કેબલ નાખતી વખતે જે સર્વે કરવામાં હોય તો પૃથ્વીની નીચેનો ભાગ એકદમ નજીક દેખાવો જોઈએ અને આવ્યો તેમાં એટલાન્ટિક મહાસાગરની સપાટીને બહિર્ગોળ નહીં દૂરનો ભાગ ખીણમાં હોય તેવો દૂર દેખાવો જોઈએ. આવું દેખાતું પણ સપાટ માનવામાં આવી હતી. જો પૃથ્વીની સપાટીને બહિર્ગોળ નથી માટે સાબિત થાય છે કે પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ નથી. ગણવામાં આવી હોય તો કેબલની લંબાઈ પણ ૧૬૬૫ માઇલ
આ સ્ટીમરની સાબિતી કરતાં ૩૦૦ માઇલ જેટલી વધી જવી જોઈએ. વળી આ કેબલ માટે
( ૨ - છેતરામણી છે જે ડ્રોઇંગ કરવામાં આવે તેમાં પણ આ ગોળાકારને માન્ય કરવો પડે. Vikram Tha હકીકતમાં ટ્રાન્સએટલાન્ટિક ટેલિગ્રાફ કેબલ માટે પૃથ્વીને સપાટ
- સ્કૂલમાં બાળકોને ભણાવવામાં આવે છે કે કોઈ ગણીને જ ડિઝાઇન બનાવવામાં આવી હતી. આ ડિઝાઇનો જાહેર
સ્ટીમર જ્યારે કિનારાની નજીક આવે છે ત્યારે તેનો ઉપરનો ભાગ
પહેલાં દેખાય છે અને નીચેનો ભાગ પૃથ્વીના ગોળાકાર હેઠળ પણ કરવામાં આવી હતી, જે સાબિત કરે છે કે પૃથ્વી સપાટ છે.
છુપાયેલો હોવાથી થોડા સમય પછી દેખાય છે. જો કેટલાક મીટરની ઊંચાઈ ધરાવતી સ્ટીમરનો ભાગ પૃથ્વીના ગોળાકાર પાછળ છુપાઈ જતો હોય તો તેના આધારે પૃથ્વીનો વળાંક પણ ભૂમિતિનો ઉપયોગ
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન • ૨૨૮
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org