Page Text
________________
પ્રતિપત્તિ -૩, મનુષ્ય મનુષ્યોના હકણ નામનો દ્વીપ કયાં આવેલો છે ? એકોરૂક દ્વીપના ઈશાન ખૂણામાં આવેલ ચરમાન્તથી લવણ સમુદ્રમાં ચારસો યોજન સુધી જવાથી એજ સ્થાનપર દક્ષિણ દિશાનો હયકર્ણ મનુષ્યોનો હયકર્ણ નામનો દ્વીપ આવેલ છે. તેનું વર્ણન એકોરૂક દ્વીપનું વર્ણન પ્રમાણે સમજી લેવું.
- દક્ષિણ દિશાના ગજકર્ણ મનુષ્યોનો ગજકર્ણ મનુષ્યોનો ગજકર્ણ નામનો દ્વીપ કયાં આવ્યો છે? આભાષિક દ્વીપના અગ્નિખૂણામાં રહેલ ચરમાત્તથી લવણસમુદ્રમાં ચારસો યોજન જવાથી શુદ્રહિમવાનું પર્વત આવે છે. આ મુદ્ર હિમવાન પર્વતની દાઢા ઉપર જમ્બુદ્વીપના વેદિકાન્તથી ચારસો યોજના અંતરે ગજકર્ણ મનુષ્યોનો ગજકર્ણ નામનો દ્વીપ કહેલ છે. હે ભગવન! દક્ષિણ દિશાના ગોકર્ણ મનુષ્યોનો ગોકર્ણ દ્વીપ કયાં આવેલ છે ? હે ગૌતમ ! વૈષાણિક દ્વીપના દક્ષિણ પશ્ચિમના ચરમાન્તથી ચારસો યોજન લવણ સમુદ્રમાં જવાથી ત્યાં આવેલ ક્ષુદ્રહિમવાનું પર્વતની દાઢા પર જમ્બુદ્વીપની વેદિકાના અન્તથી ચારસો યોજના અંતરમાં ગોકર્ણ મનુષ્યોનો આ ગોકર્ણ નામનો દ્વીપ કહેલ છે. હે ભગવનું દક્ષિણ દિશાના શખુલીકર્ણ મનુષ્યોનો શક્લીક નામનો દ્વીપ કયાં આવેલ છે? હે ગૌતમ! નાંગોલિક દ્વીપના ઉત્તર પશ્ચિમના ચરમાન્તથી લવણ સમુદ્રમાં ચારસો યોજન અંદર જવાથી આવેલ ક્ષુદ્રહિમવાનું પર્વતની દાઢા પર જમ્બુદ્વીપની વેદિકાના અન્તથી ચારસો યોજના અંતર માં દક્ષિણ દિશાના શખુલી કર્ણ મનુષ્યોનો શખુલીકર્ણ નામનોદ્વીપ કહ્યો છે.
હે ભગવનું આદર્શમુખ મનુષ્યોનો નામનો દ્વીપ કયાં આવેલ છે ? હે ગૌતમ ! હષપર્ણદ્વીપ ના ઈશાન ખૂણાના ચરમાન્તથી લવણસમુદ્રમાં પાંચસો યોજન પ્રવેશ કરવાથી ત્યાં આવેલ સ્થાનપર દક્ષિણ દિશાના આદર્શમનુષ્યોનો આદર્શમુખ નામનો દ્વીપ કહ્યો છે. આદર્શમુખ વિગેરે દ્વીપોનું અવગાહન લવણ સમુદ્રમાં છ સો યોજનનું છે. ઉલ્કામુખ, મેઘમુખ, વિદ્યુમ્મુખ અને ઉત્તર પીરસ્ય ના ચરમાત્તથી વિઘુદ્દત્ત નામના ચાર દ્વીપો છે. તે બધા આઠસો યોજનની લંબાઈ પહોળાઈ વાળા છે. તે દરેકની પરિધિનું પ્રમાણ ૨પર યોજનાનું છે. તે બધા દ્વીપો પણ પવવર વેદિકા અને વનખંડથી શોભાય માન બાહ્યપ્રદેશો વાળા છે. જંબુદ્વીપની વેદિકાના અંતથી તેમનું અંતર આઠસો યોજનનું છે આ રીતે અશ્વકર્ણથી આગળ ઉત્તર પૌરસ્યાદિ ચરમાત્તથી આઠસો યોજન લવણ, સમુદ્રમાં જવાથી વિદ્યુનુખદ્વીપ આવે છે. અને કર્ણપ્રાવરણદ્વીપથી આઠસો યોજના લવણ સમુદ્ર માં જવાથી વિધુત્ત નામનો દ્વીપ આવે છે. એ જ રીતે ઉલ્કામુખ વિગેરે ઉલ્કામુખ, મેઘ મુખ, વિદ્યુમ્મુખ અને ઉત્તર પૌરસ્યના ચાર દ્વીપોની આગળ ક્રમાનુસાર ઉત્તર પૌર યાદિ વિદિશાઓના ચરમાન્ડથી નવસો નવસો યોજન લવણ સમુદ્રમાં આગળ જવાથી નવસો નવસો યોજન લંબાઈ પહોળાઈ વાળા તેમજ ૨૮૪૫ યોજનની પરિધિવાળા તથા પવવર વેદિકા તથા વનખંડથી સુશોભિત બાહ્ય પ્રદેશોવાળા ધનદત્ત, લષ્ટદત્ત ગૂઢદન્ત અને શુદ્ધદત્ત નામના ચાર દ્વીપો છે. એજ પ્રમાણે ઉલ્કા મુખની આગળ નવસો યોજન લવણ સમુદ્રમાં જવાથી લષ્ટદત્ત દ્વિીપ આવે છે. વિધુનુખની આગળ નવસો યોજન લવણ સમુદ્રમાં જવાથી ગૂઢદત્ત દ્વીપ આવે છે. તથા વિદત્તથી આગળ નવસો યોજન લવણ સમુદ્રમાં જવાથી શુદ્ધ દન્તદ્વીપ આવે છે.
[૧૪૭] એકરૂક વિગેરે દ્વીપોનો પરિક્ષેપ ૯૪૯ યોજનનો છે. હયકર્ણ વિગેરે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005057 |
| Book Title | Agam Deep Agam 14 to 15 Gujarati Anuvaad Part 4 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agamdip Prakashan |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 420 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 10 MB |