Agam Deep Agam 01 to 04 Gujarati Anuvaad Part 1

SR No.: 005054
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agamdip Prakashan
Publication Year: 1997
Total Pages: 468
Language: Gujarati
Classification: Book_Devnagari, Agam, & Canon
File Size: 11 MB

Page 315

૩૧૨
ઠાણું – ૪/૪/૩૯૯
જીવોના જિહ્વા સંબંધી સુખનો વિનાશ કરતો નથી. જિહ્વા સંબંધી દુઃખ સાથે તેમને જોડનાર થતો નથી. સ્પર્શેન્દ્રિય સંબંધી સુખનો વિયોગ કરનાર થતો નથી. સ્પર્શેન્દ્રિય સંબંધી દુઃખ સાથે તેમને જોડનાર થતો નથી. બેઇન્દ્રિય જીવોની હિંસા કરવાવાળો ચાર પ્રકારનો અસંયમ કરે છે. જેમકે- તે જીવોના જિહ્વા સંબંધી સુખનો વિનાશ કરે છે. જિહ્વાસંબંધી દુઃખ સાથે જોડનાર થાય છે. સ્પર્શેન્દ્રિય સંબંધી સુખનો વિનાશ કરે છે. સ્પર્શેન્દ્રિય સંબંધી દુઃખ સાથે તેમને જોડનાર થાય છે.
[૪૦૦] સમ્યગ્દષ્ટિ નારકોમાં ચાર ક્રિયાઓ હોય છે. આરંભિકી પાગ્રિહિકી માયાપ્રત્યયિકી અને અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા. વિકલેન્દ્રિયને છોડી બાકીના બધા દંડકોના જીવ ચાર ક્રિયાઓ કરે છે, આરંભિકીથી લઇ યાવત્ અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા
[૪૦૧] ચા૨ કારણોથી જીવ બીજાના ગુણોને આચ્છાદિત કરે છે, જેમકે ક્રોધથી, બીજાના ઉત્કર્ષની ઈર્ષ્યાને લઇને, અકૃતજ્ઞતાથી બીજાના ઉપકારને ન માનવાથી અને દુરાગ્રહી હોવાથી. ચાર કારણોથી પુરૂષ બીજાના ગુણોને પ્રગટ કરે છે. જેમકે- પ્રશંસા કરવાના સ્વભાવથી, બીજાને અનુકૂળ વ્યવહારવાળો રહેવાથી, ઈચ્છિત કાર્યને સિદ્ધ કરવાને માટે અને કરેલા ઉપકારનો પ્રત્યુ૫કા૨ ક૨વા માટે.
[૪૦૨] ચા૨ કારણોને લીધે નૈરિયક શરીરની ઉત્પત્તિનો પ્રારંભ થાય છે. ક્રોધથી માનથી માયાથી અને લોભથી. બાકીના બધા દંડવત્વ જીવોના શરીરની ઉત્પત્તિનો પ્રારંભ પણ આ જ ચાર કારણોથી થાય છે. ચાર કારણોને લીધે નૈયિક શરીરની નિષ્પત્તિ (પૂર્ણતા) થાય છે. ક્રોધવડે યાવત્ લોભવડે, બાકીના બધા દંડવત્વ જીવોના શરીરની પૂર્ણતા પણ આ ચાર કારણોથી જ થાય છે.
[૪૦૩] ધર્મના ચાર દ્વાર છે, જેમકે- ક્ષમા નિર્લોભતા સરળતા અને માર્દવતા. [૪૪] ચા૨ કા૨ણોથી જીવ નરકમાં જવા યોગ્યા કર્મ બાંધે છે. જેમકે- મહાઆરંભ કરવાથી, જીવનો ઘાત કરવાથી, માંસ આહાર કરવાથી, ચાર કારણોથી. તિર્યંચોમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય કર્મ બાંધે છે, જેમકે- મનની કુટિલતાથી બીજાને ઠગવા માટે કાયાની જુદી રીતે ચેષ્ટા કરવાથી અલીક બોલવાથી અને ખોટા તોલ અને માપવડે વ્યવહાર કરવાથી. ચાર કારણોથી મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય કર્મ બાંધે છે, જેમકેસરલ સ્વભાવથી, વિનમ્રતાથી, અનુકંપાથી, માત્સર્યભાવ ન રાખવાથી. ચાર કારણોથી દેવતાઓમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય કર્મ બાંધે છે યથા- સરાગસંમયથી, સંયમાસંયમના બાલતપ કરવાથી, અકામ નિર્જરાથી
[૪૦૫] વાઘ ચાર પ્રકારના છે. તત (વીણા આદિ) વિતત (ઢોલ આદિ) ધન (કાંસ્ય તાલ આદિ) અને શુષિર (બાંસુરી આદિ) નૃત્ય ચાર પ્રકારના છે- રહી રહીને નાચવું. સંગીતની સાથે પદની સંજ્ઞાવડે નાચવું. સંકેતોથી ભાવાભિવ્યક્તિ કરતા થકી નાચવું. નાચતા છતાં નીચું પડવું. ચાર પ્રકારનાગાયન કહેલ છે; જેમકે- નાચતા થકા ગાયન કરવું. છંદ, સ્વરથી ગાયન ગાવું અને ધીમે ધીમે સ્વરને તેજ કરતા ગાયન કરવું. પુષ્પરચના ચાર પ્રકારની છે, જેમકે- સુતરના દોરાથી ગુંથીને બનાવેલી પુષ્પ રચના, પુષ્પ વીંટીને બનાવેલ રચના, પુષ્પ આરોપિત કરીને બનાવેલ રચના, પરસ્પર પુષ્પ નાલ મેળવીને બનાવેલ રચના. અલંકાર ચાર પ્રકારના છે- કેશાલંકાર, વસ્ત્રાલંકાર માલ્યાલકાર અને આભરણાલંકાર. અભિનય ચાર પ્રકારના છે જેમકે- કોઈ