________________
૭૨
તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અભિનવટીકા 0 અન્યગ્રન્થ સંદર્ભ(૧)દવ્ય લોકપ્રકાશ સર્ગર ગ્લો. ૩૯ થી ૪૨ (૨)નવતત્વ પ્રકરણ-ગાથા ૧૦ વિસ્તારાર્થ
[9પધઃ(૧) સૂત્ર૧૮:૧૯-૨૦નું પદ્ય એકસાથે સૂત્રઃ૧૯માં આપેલ છે (૨) સૂત્રઃ૧૮ નું બીજું પદ્ય પૂર્વ સૂત્રઃ ૧૭ સાથે અપાઈ ગયું છે
[10]નિષ્કર્ષ-સૂત્ર ૧૭ અને ૧૮ નો સંયુકતગતિ-સ્થિતિ કે અવગાહરહેવા આપવું તે ધર્માદિ ત્રણે દ્રવ્યોનો ઉપકાર છે. આટલી જ વાતનું સ્મરણ કરીએતો માનકષાય અને લોભકષાય ઉપર ઘણો અંકુશ આવી શકે. કેમ કે જો આકાશ દ્રવ્યની વાત કરીએ તો સમગ્ર વિશ્વમાં અવગાહ પ્રદાન કાર્ય તે જ કરે છે. પછી આ ઘર, આ જગ્યા, આ રૂમ વગેરેમાં મમત્વ શેનું? હજીવ રહેવાના કોઈપણ સ્થળ તારા થયા કયાંથી? એ તો આકાશ દ્રવ્યના ઉપકાર થી પ્રાપ્ત થયેલ છે. તે અવગાહ પ્રદાન કરવાનું કાર્ય ન કરે તો તેને પણ કોણ ઉભવા દેવાનું હતું?
એ જ રીતે ગતિ અને સ્થિતિ સહાયકદ્રવ્યોને વિચારીએ તો આ જગતમાં મારાથી કાંકરી પણ ન ખરે તે વાત સમજાઈ જશે, કેમ કે જીવ કે પુગલ ને ગતિ કે સ્થિતિમાં નિમિત્ત થવાનું કાર્ય તો ઘર્મ-અધર્મવ્ય કરે છે. માટે હે જીવ! આ જગતમાં તારાથી કશું થતું નથી અને પાંદડું પણ હલી શકતું નથી માટે ફોગટ ફૂલાઈશ નહીં કષાયનો નિગ્રહ કરી મોક્ષને માટે યત્ન કર,
OOOOOOO
(અધ્યાયઃ૫-સૂત્રઃ૧૯) U [1]સૂત્રહેતુ- આ સૂત્ર થકી પુદ્ગલ દ્રવ્યના કાર્ય કે ઉપકાર ને જણાવે છે.
[2] સૂત્ર મૂળ-રીરવાન:પ્રાણાના પુત્રના 0 [B]સૂત્ર પૃથક-શરીર - વા - મનસ્ - પ્રા - મીના:- પુ નામું
[4]સૂત્રસાર-શરીર,વાણી,મન,પ્રાણાપાન[ધ્વાસોચ્છવાસમાં નિમિત્ત થવું એ પુદ્ગલોનો ઉપકાર [અર્થાતુ પુલોનું કાર્ય છે.
U [5]શબ્દશાનઃશરીર: ઔદારિકાદિ પાંચ પ્રકારનું શરીર પુ ના- પુલોનો વાવાણી
મન- મન પ્રા//પાન- ગ્વાકોચ્છવાસ પ્રાળ - નિશ્વાસ અપાન- ઉચ્છવાસ
U [6]અનુવૃત્તિ- તસ્થિતિ-ઉપમહો ધધર્મયોપાર: ૫:૨૭ થી ૩પપ્ર .. ૩૫૨: ની અનુવૃત્તિ લેવી.
U [7]અભિનવટીકાઃ- ધર્મ,અધર્મ,આકાશનું કાર્ય [અથવા ઉપકાર] ને જણાવ્યા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
