________________
શ્રીમદ્ અને ગાંધીજી : ૨૩
તે આ પત્રાની વિશેષતા છે. વ્યક્તિગત રીતે લખાયા હાવા છતાં સને ઉપયાગી થાય તેવા આ પુત્ર છે
શ્રીમતૢ સાથેના પત્રવ્યવહારથી ગાંધીજી હિંદુ ધર્મના રગથી રંગાયા. એ અરસામાં રશિયાના વિખ્યાત તત્ત્વજ્ઞાની ટોલ્સટોય સાથેના પત્રવ્યવહારથી તથા તેના પુસ્તક પરિચયથી ગાંધીજી પ્રત્યેક જીવ પ્રતિ ભ્રાતૃભાવ રાખવાનુ‘ શીખ્યા હતા. વળી, સાથે સાથે રસ્કિનના પુસ્તકાની અસર નીચે પણ તેએ
આવ્યા.
અબ્દુલા શેઠનુ” કામકાજ પૂ રુ' કર્યાં પછી ગાંધીજીએ આફ્રિકામાં ખાનગી વકીલાત શરૂ કરી. સરકાર તરફથી ત્યાંના હિંદીઓને થતા અન્યાય તેમનાથી ન સહેવાયે. પરિણામે હિંદીઓને તે ત્રાસમાંથી છેડાવવા પેાતાની વકીલ તરીકેની સેવાઓ તેમણે મફત આપવા માંડી. તેથી ગારી પ્રજા તેમની વિરુદ્ધ થઇ ગઇ, અને તેમના પર જીવલેણ હુમલેા થયા. તેમાંથી તેમને હિંદીઓના આગેવાન તરીકે વિશેષ પ્રતિષ્ઠા મળી. આમ શરૂ
Jain Education Internationa For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
