________________
લુહારની કોઢ
એક અઠવાડિયું પસાર થઈ ગયું. વરસાદની ઋતુ હોવા છતાં વરસાદ નહોતો વરસ્યો, એથી જિલિયાતને બહુ ખુશી ઊપજી હતી.
તેમ છતાં તેણે માથે લીધેલું કામ માનવ તાકાતની બહારનું કામ હતું. કોઈ પણ કામ શરૂ કરીએ ત્યારે જ તેને પૂરું કરવું કેટલું મુશ્કેલ છે, તેનો ખ્યાલ આવે છે.
દુરાંદેનું એંજિન જયાં જેવી રીતે ફસાયું હતું, ત્યાંથી તેને સફળતાથી ખસેડવા માણસોનું આખું ધાડું જોઈએ; – પણ જિલિયાત તો એકલો જ હતો. વળી એવા વજનદાર એંજિનને ઉપાડવાની વ્યવસ્થા કરવા માટે સુતારનાં બધાં ઓજારો તથા યંત્રો જોઈએ- જિલિયાત પાસે તો એક કરવતી, ફરસી, કુહાડી અને હથોડો એટલાં જ વાનાં હતાં.
પહેલા અઠવાડિયામાં જિલિયાતને જેણે ત્યાં કામ કરતો જોયો હોય, તેને કલ્પના પણ ન આવી શકે છે, તે શું કરવા ધારે છે. દુરાંદે કે બંને દુ તરફ તેનું લક્ષ જ ન હતું. તે તો આસપાસના નાના ખડકોમાં જ ભટક્યા કરતો હતો. ઓટ વેળાનો લાભ લઈ, દુરાંદેમાંથી ફંગોળાઈ ગયેલો કે તણાઈ ગયેલો અને ખડકોના ખાંચાઓમાં ભરાઈ રહેલો સરસામાન જ તે વીણ્યા કરતો હતો. એ પ્રમાણે તેણે પાટડા, પાટિયાં, સાંકળના ટુકડા, સઢના ટુકડા, લોખંડનો સરસામાન, દોરડાંના છેડા વગેરે કેટલીય વસ્તુઓ ભેગી કરી હતી.
સાથે સાથે તે એ ખડકોના ખૂણાખાંચાથી પરિચિત થતો ગયો. નાના-દઘેની પાસેના ખડકોમાં તેને એવા બે ખાંચા મળી આવ્યા, જે કંઈક કામ આવે એવા તેને લાગ્યા. એ ખાંચાઓ ઉપર વરસાદ અને
૧૪૮
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org