________________
૨૭૦
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે
મુમુક્ષુ પ્રવ્રજ્યા લઈને સાધના કરતાં કરતાં ક્રમે કરીને માતપિતાને પણ આ ઔષધ પમાડી નિરોગી બનાવવા ઇચ્છે છે. પણ એ માટે માતપિતાને રડતાં પણ છોડીને પોતે દીક્ષા લેવી જ પડે. (માતપિતાની રજા ન હોય...ને તેથી ભાગીને દીક્ષા લીધી હોય એવા સાધુઓએ પાછળથી પોતાના માતપિતાને પણ દીક્ષા અપાવી હોય એવા આજે પણ ઢગલાબંધ દૃષ્ટાંતો છે.) ને એના બદલે માતપિતાના દુ:ખથી દ્રવીને જે સંસારમાં રહી જાય છે, એ પછી તો પોતે પણ સંસારમાં ભટકે છે ને માતપિતા પણ ભટકતા રહે છે. કારણકે સંસાર કોનું નામ? ઢગલાબંધ પાપ કરાવે જ. એટલે આ રીતે દીક્ષા ન લેનાર જ પોતાને અને માતપિતાને પરમ આત્મહિતથી વંચિત રાખે છે. માટે વસ્તુતઃ આ જ માતપિતાનો ત્યાગ છે એ ન કરવો હોય તો મુમુક્ષુએ દીક્ષા લેવી જ જોઈએ.
શંકા રાજ્ય વગેરે, મહાપાપના કારણભૂત છે મહાઅધિકરણ છે. એમ શિલ્પાદિમાં પણ ઘણો આરંભસમારંભ રહ્યો છે. એટલે સ્વપુત્રાદિને રાજ્ય આપનારા અને લોકને શિલ્પાદિ શીખવનારા અરિહંત શ્રીૠષભદેવ ભગવામાં મહત્ત્વ શી રીતે હોય?
–
Jain Education International
સમાધાન - યુગલિકકાળ પૂર્ણ થયેલો...પ્રાપ્તિ કરતાં ઇચ્છા વધવા માંડેલી. ને તેથી પરસ્પર તીવ્રકલહ વગેરે રૂપ અધિક-ભારે દોષો સંભવિત બનેલા. એના નિવારણ માટે પ્રભુએ રાજ્યપ્રદાનાદિ કર્યા. માટે એમાં અલ્પદોષ હોવા છતાં એ ઉચિતપ્રવૃત્તિ હતી. બીજાઓના અધિકદોષનું નિવારણ કરે એવી શક્તિ હોવા છતાં માધ્યસ્થ્યરૂપ ઉપેક્ષા દાખવવી એ પરોપકારમાત્ર કરણના શુદ્ધ આશયવાળા મહાત્માઓ માટે અયોગ્ય છે. માટે પરાર્થ માટે ઉદ્યમશીલ જગદ્ગુરુ ભગવાન માટે તો એ નિર્વિવાદ ગુણાવહ જ હતું. દોષાવહ નહીં. એ જ રીતે વિવાહની વ્યવસ્થા, શિલ્પનિરૂપણ વગેરે પણ દુરાચારનો નિષેધ વગેરે કરનાર
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
