________________
९४
व्याख्या- 'संखडित्ति विभक्तिलोपात् सङ्खड्यां, विवाहादिप्रकरणे भुक्ते स्वजनादिभिरभ्यवहृते उद्धरितं शेषीभूतं भुक्तोद्धरितं यदोदनतीमनदधिलड्डूकचूर्ण्यादिकं भक्तं प्रचूरं दृष्ट्वा भर्तादिर्भार्यादेः संमुखमुद्दिशति- वक्ति यथा धर्माय देहीदं तदवस्थमेव चतुर्णां यावदर्थिकपाखण्डिकश्रमणनिर्ग्रन्थानां मध्यादन्यतरस्मै इति तद्भक्तादि उद्दिष्टमिति उद्दिष्टौद्देशिकं भण्यते । प्रायः सङ्खड्यामेव भुक्तोद्वरितं बहु स्यादिति संखडीग्रहणं । स्तोकमुद्वरितमपि प्रायो गृहेऽप्युपयोगं यातीति प्रचूरविशेषणं तदपि द्रष्टव्यं सामर्थ्यात् । एवं च वदता सूत्रकृता विभागौद्देशिकस्य सम्भवः प्रदर्शितो भवति । * कृतौद्देशिकनिरूपणम्
तथा 'वंजणमीसाइ कडं ति इहापि 'संखडिभुत्तुव्वरियं चउण्हमुद्दिसइ जमि' त्यनुवर्त्तते । ततश्च व्यज्यते ंम्रक्ष्यते कूरादिकमेभिरिति व्यञ्जनानि गोरसतक्रतीमनादीनि तैर्मिश्रितं करम्बितं यत्सङ्खडीभुक्तोद्वरितं कूरादि तद्व्यञ्जनमिश्रं करम्बीकृतमित्यर्थः । तदादिर्यस्य, निर्भञ्जनादिना पिण्डीकृतलड्डूकचूर्ण्यादेः पर्यायान्तरस्य तद्व्यञ्जनमिश्रादिकमित्यर्थः । करंबकादिलक्षणपर्यायान्तरापन्नं कृत्वा इत्यर्थः । यदोदनादि संखडीभुक्तोद्वरितं चतुर्णामन्यतरस्मै दानायोद्दिशति गृही यथेदममुकेभ्यो दातव्यमिति । मां सप्तभी मेऽवयननो सोप थयो होवाथी, 'सङ्खड्यां' = संजडीमां वो अर्थ ४२वो, 'भुत्तुव्वरियं' = 'भुक्तोद्वरितं ' = विवाह वगेरे प्रसंगे स्व४नाहि कभी सीधा आह में श्रेर्ध खोहन, तीमन = 5ढी, छाल, छहीं, साडुनो लूझो वगेरे प्रयूर लो४न वधेला भेर्धने 'चउण्हमुद्दिसइ 'चतुर्णामुद्दिशति यत्' पति वगेरे पत्नी वगेरेने उहे- 'खा वधेनुं छे ते लूझा हत्याहि
જે સ્વરૂપે રહેલું છે. એજ સ્વરૂપે તેને ધર્મ-પુણ્ય માટે યાવદર્થિક, પાખંડી, अर्धने या धानमां आप खा प्रमाणे ४ उद्देश ४२. 'तमुद्दिट्ठ' भाटे खेने 'उद्दिष्टौद्देशिकं' अहेवाय छे.
શ્રમણ, નિર્પ્રન્થ આ ચારમાંથી તે ભક્તાદિ ઉદિષ્ટ
=
जं'
व्याप्यार्थ :- 'संखडि '
=
=
Jain Education International
પ્રાયઃ કરીને સંખડીમાં જ જમ્યાપછી વધારે વધવાનું થાય છે માટે અહીં ‘સંવૃદ્ધિ શબ્દ ગ્રહણ पुरायो छे भने, थोडुं वधेनुं तो लगभग धरना उपयोगमा खावी तुं होय छे. भाटे 'प्रचूर' शब्द ગ્રહણ કરાયો છે. એમ અધ્યાહારથી જાણી લેવું. આમ કહેવા દ્વારા સૂત્રકારે વિભાગૌદેશિકની સંભાવના जतावी छे. खेम भरावं.
=
• तौशिनुं निरुपण ●
तथा, 'वंजणमीसाइकडं' 'व्यंजनमिश्रादिकं कृतं' આમાં પણ અને આગળના, કર્મોદેશિકમાં ५७ 'संखडिभुत्तुव्वरियं चउण्हमुद्दिसइ जम्' समल से भेनी साथै डूर वगेरे मसणीने मिश्र उराय તે ગોરસ = દહીં-દૂધ વગેરે, છાશ, તીમન વગેરેને વ્યંજન કહેવાય છે. તે વ્યંજનથી મિશ્રિત જે સંખડીમાં लोनावला दूर वगेरे होय छेतेने व्यंग्नमिश्र हेवाय छे. 'निर्भञ्जनादि' બળેલા ઘી વગેરેની સાથે લાડુના ચૂર્ણ આદિને મસળી એના સ્વરૂપને બદલવું વગેરે છે આદિમાં જેને, તેને વ્યંજનમિશ્રાદિકં’
=
=
'तदुद्दिष्टम्’
For Private & Personal Use Only
=
www.jainelibrary.org