Page Text
________________
-
ओघौदेशिकं छद्मस्थेन ज्ञायते कथम् ? ' कथं पुनरिदमपरचेतोवृत्तिकल्पितं छद्मस्थेन ज्ञायते ? उच्यते, उपयुक्तो गृहस्थभाषितादिविचेष्टितेन जानाति । तथाहि- क्वचिद् गृहे भिक्षार्थं प्रविष्टः साधुः स्वामिना भार्याया भिक्षादापितायाः सत्या अन्यभिक्षाचरेभ्यस्ता प्रतिदिनदेयतया सङ्कल्पिता भिक्षा दत्ताः पञ्चापीति प्रत्युत्तरश्रवणतो जानाति, पञ्चभिक्षा दत्त्वा गृहिणा भोक्तव्यमिति लोकरूढ्या पञ्चेति सङ्ख्यानमुच्यते, भित्यादिषु दत्तभिक्षापरिगणना खटिकादिना रेखाकरणतो वा दत्तसंख्याविस्मृतिरक्षणार्थं, प्रथमेयं भिक्षेत्यादिना रेखाकरणतो वा दत्तसंख्याविस्मृतिरक्षणार्थं प्रथमेयं भिक्षेत्यादिना मुखेन परिगणनश्रवणाद्वा । उद्दिष्टदत्तिसत्कपिटकादेर्मध्याद् भिक्षां प्रयच्छ, मा उद्देशरहिताद् भाजनादेरित्येवं कस्यापि संमुखं भणनसंशब्दनाद्वा । एतस्याः स्थाल्या मध्यादर्थिभ्यो दानायैतावतीभिक्षाः पृथक्कुरु इति वचनाकर्णनाद्वा इत्येवं कायिकवाचिकचेष्टाविशेषैरौद्देशिकं जानाति ज्ञात्वा चैषणायामुपयुक्तो निःसन्देहोऽनापृच्छ्य सन्देशिकमेतदिति परिहरति । इदं तु सङ्कल्पितदत्तिषूद्धृतासु दत्तासु वा, शेषं कल्पते शुद्धत्वात् । पात्रकं तु तत्परित्यागेऽकृतत्रिकल्पमपि शेषग्रहणाय शुद्ध्यतीति गाथार्थः ।।२८ ।। ભિક્ષા આપીએ એવી બુદ્ધિથી જો કુટુંબ મોટું હોય તો, પોતાના માટે કરેલમાંથી થોડું ધારી રાખે, પણ જો નાનું કુટુંબ (૨-૩ માણસો) હોય ત્યારે અધિક તસ્કુલ (ચોખા) આદિનો પ્રક્ષેપ કરવાપૂર્વક જે અશનાદિ તૈયાર થાય તે ઓધૌદેશિક છે.
• છઘ0 ઓઘદેશિકને શી રીતે જાણે ? • પ્રશ્ન :- બીજાના મનના પરિણામ (વિચાર)થી નિશ્ચિત કરાયેલ છદ્મસ્થ સાધુ શી રીતે જાણી શકે?
ઉત્તર :- ગૃહસ્થના બોલવાઆદિ ચેષ્ટા વડે ઉપયોગવાળા સાધુને એની ખબર પડે છે. જેમ કે, સાધુ વહોરવા ગયા અને ઘરના માલિકે પોતાની પત્ની પાસે દાન અપાવડાવ્યા બાદ પત્ની બોલે કે “રોજે દાન માટે ધારી રાખેલ પાંચેય ભિક્ષા અન્યભિક્ષાચરો સહિત પૂરી થઈ.” (લોકોમાં પાંચ ભિક્ષા આપ્યા બાદ વાપરવું? આવો સામાન્યથી રીવાજ હોવાથી અહિં પાંચ ભિક્ષાની વાત કરી)
અથવા ભીંતાદિમાં અપાયેલ ભિક્ષાને યાદ રાખવા માટે ખડી વડે રેખા કરે, અથવા “આ પ્રથમ ભિક્ષા” એ પ્રમાણે મોટેથી બોલે, અથવા એમ બોલે કે “જો, ઉદેશીને રાખેલ ભિક્ષાના ભાજનમાંથી આપજે”, અથવા “જોજે, ઉદેશરહિતના ભાજનમાંથી આપતી નહિ” એમ બોલે, અથવા તો કહે કે “આ ભાજનમાંથી દાન માટે આટલી ભિક્ષા અલગ કરો.” આ પ્રમાણેના વાચિક અને કાયિક ચેષ્ટાઓ દ્વારા ઔદેશિક ભિક્ષાને જાણે છે.
આ રીતે એષણામાં ઉપયોગવાળા સાધુ પૂછ્યા વિના “આ ઉદેશિક છે” એમ ચોક્કસપણે જાણીને તેને છોડી દે છે.
જોકે, સંકલ્પપૂર્વક ધારી રાખેલ ભિક્ષા અલગ મૂક્યા પછી અથવા અપાઈ ગયા બાદ બાકીની ભિક્ષા શુદ્ધ હોવાથી કહ્યું છે અને જો ઉદેશવાળી ગોચરી આવી ગઈ હોય તો તેને પરઠવ્યા બાદ ત્રણ કલ્પ કર્યા વિના પણ તે પાત્ર બીજી શેષભિક્ષાગ્રહણમાટે કહ્યું છે.l૨૮.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |