Page Text
________________
७८
व्याख्या - स्तोकं स्वल्पं एतदशनादिकं दृश्यते दात्र्या दीयमानमित्येतत् सम्प्रधार्य उपलक्षणत्वाद् बह्वपि देशोचितमिति कारणाद्वा, 'न' नैव पृष्टं कस्यार्थायेदमित्यादिपूर्वोक्तप्रकारेण प्रश्नितं दातुः पार्श्वादेवं वस्त्विति शेषः । तथा पृष्टैः किमर्थमिदं राद्धमित्यादिप्रश्नितैः सद्भिर्दातृभिर्न नैव कथितं वा प्रतिपादितं वा मायावित्वात्, यथा भवदर्थं कृतमिदमिति । तथा गूढैरलक्ष्याशुद्धाहारदानादिभावैर्दातृभिर्न नैव आदरोऽभ्युत्थानप्रसन्नवदनवन्दनादिप्रतिपत्तिरूपो, वा विकल्पे, कृतो विहितः । तत एवं यतमानस्यापि यतेः कदाचिदशुद्धाहारादेर्ग्रहणं स्यादिति ।
म श्रुतोपयुक्तोऽशठो नाऽऽश्लिष्यते कर्म्मणा
=
ननु तर्हि तद्ग्रहणे आधाकर्म्मजनितकर्म्मबन्धदोषवानसौ स्यादित्याह - 'इय'त्ति किल पूर्वोक्तप्रकारेण सम्पृच्छ्य आहारग्रहणे छलनैव प्रायो न सम्भवति, परमित्येवं स्तोकाशनदानादिना प्रदर्शितप्रकारेण छलितोऽप्यशुद्धाशनादिग्रहणवानच्छलितोऽशुद्धाशनादिग्रहणजनितकर्म्मणा नाश्लिष्यत एवेत्यपि सूचयति । 'न' नैव लगत्यशुद्धाशनादिग्रहणजनितकर्म्मणा आश्लिष्यते । हेतुद्वारेण विशेषणद्वयमाह-श्रुतोपयुक्तो, लुप्तसमुच्चयार्थचकारस्य दर्शनादशठभावश्चेति दृश्यं । तत्र श्रुते पिण्डैषणानिरूपक आगमे उपयुक्त વ્યાખ્યાર્થ :- થોવંતિ’ ‘સ્તોત્રં તિ’ ‘દાત્રી વડે અપાતું આ અશનાદિ ઓછું દેખાય છે એટલે લેવામાં વાંધો નથી' એમ ધારીને, ઉપલક્ષણથી ‘અપાતું દ્રવ્ય ઘણું છે પણ દેશને ઉચિત છે' એવા કારણથી, મૈં છું' ‘નવ પૃષ્ટ’ ‘આ કોના માટે બનાવ્યું છે ?' ઇત્યાદિ પ્રશ્નો દાતાને ન પૂછ્યા, ‘ન હિમં’ = ‘ન થિતં’ ‘કોના માટે આ રાંધ્યું છે ?' ઈત્યાદિ પ્રશ્નો કરાયેલ દાતાઓએ ‘આ આપના માટે કર્યું છે' એમ માયાના કારણે કહ્યું જ નહિ, તથા, જૂàર્દિ નાવરો વ ો' = ‘મૂઢ: ન બાવરઃ ધૃતઃ' = ગૂઢ દાતાઓવડે આદર ન કરાયો અર્થાત્ અશુદ્ધ આહારદાનાદિના ભાવોની ખબર પણ ન પડે એવા ગૂઢ દાતાઓવડે ઉભા થવું, મોઢું પ્રસન્ન થવું, વન્દનાદિ કરવા સ્વરૂપ આદર ન કરાયો, ‘વા’ એ વિકલ્પના અર્થમાં છે. આ કારણોસર શુદ્ધ આહાર લેવા પ્રયત્નશીલ એવા પણ સાધુને ક્યારેક અશુદ્ધઆહારાદિનું ગ્રહણ થઈ જાય.
=
• શ્રુતોપયોગી અને અશઠ હોય એ કર્મથી લેપાતા નથી
પ્રશ્ન :- તો શું, તેના ગ્રહણે આધાકર્મજનિત કર્મબન્ધનો દોષ એ સાધુને લાગે ?
ઉત્તર :- ‘ચ ઇનિો' = ‘૫ેવું ઇતિતઃ' = એ પ્રમાણે છલિત થયેલ = છેતરાયેલા મુનિ. અર્થાત્ પૂર્વોક્ત પ્રમાણે સારીરીતે પ્રશ્ન પૂછવાપૂર્વક આહાર ગ્રહણમાં પ્રાયઃ છલના સંભવતી નથી પરન્તુ ઉપર બતાવેલ ઓછા પ્રમાણવાળા અશનાદિના દાનના કારણે છલિત થયેલ સાધુને અશુદ્ધ અશનાદિ ગ્રહણ કર્યું હોવા છતાં પણ અશુદ્ધઅશનાદિ ગ્રહણજનિત કર્મ બંધાતા નથી જ. તે જ વાતને જણાવે છે- ‘ન તાર’ = ન = नैव लगति' અશુદ્ધઅશનાદિગ્રહણજનિત કર્મ એને લાગતા નથી જ અર્થાત્ એ કર્મથી એ બંધાતો નથી જ.
હવે, કર્મ કેમ નથી બંધાતું એના કારણ તરીકે બે વિશેષણો કહે છે. ‘સુણવત્તો ગસમાવો’ - ‘શ્રુતોપયુત્તો શમાવશ્વ' = આમાં, સમુચ્ચયના અર્થને જણાવનાર ‘’ શબ્દનો લોપ થયો હોવાથી,
=
Jain Education International
-
=
=
=
=
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |