________________
૪થા
પ્ર. કયે ગુણઠાણેથી કયે ગુણઠાણે જીવ જઈ શકે? ઉ. ૧ લા ગુણઠાણેથી ૩જે, યા ૪થે, યા પમે, યા શ્વે, યા ઉમે જઈ શકે છે. રજા ,, ,, પડતાં ૧લે જ ગુણઠાણે જાય. ૩જા ,, ,, ચડે તો ૪થે અને પડે તો ૧લે ગુણ જાય.
, , ચડતાં પામે છે કે ૭મે જાય; પડે તો ૩જે યા રજે,
યા ૧લે જાય. પમાં ,, ,, ચડતાં કે ૭મે જાય; પડે તો ૪થે કે ૩જે, યા રજે
યા ૧લે જાય. ૬ઠ્ઠા ,, ,, ચડતાં ૭મે; પડે તો પમે, યા ૪થે, યા ૩જે, યા રજે,
યા ૧લે જાય. ૭માં થી ૧૦માં ગુણઠાણાવાળા ચડે તો ક્રમસર જ, અને પડે તો ય ક્રમસર,
કાળ કરે તો ૪થે ગુણ જાય છે. ૧૧માથી પડતાં ૧૦ મે આવે, કાળ કરે તો ૪થે જાય. ૮માંથી ક્ષપકશ્રેણિ માંડે તો ક્રમસર ૯-૧૦મે થઈ ૧૨મે,
પછી ૧૩ મે જાય. ૧૩માંથી ૧૪મે જાય અને ૫ હસ્તાક્ષરોચ્ચારણ જેટલા કાળ બાદ મોક્ષ પામે.
પરભવમાં જતા જીવને ૧-૨ કે ૪થું આ ત્રણ ગુણઠાણમાંથી ગમે તે એક હોય છે. તેથી અપર્યાપ્તાવસ્થામાં પણ આ ગુણઠાણું હોય છે. બાકીના ગુણઠાણા કેવલ પર્યાપ્તાવસ્થામાં જ હોય છે.
૩-૧૨મું-અને ૧૩મું આ ત્રણ ગુણઠાણે જીવ મરે નહિ. મરણના અંતર્મુહૂર્ત પહેલાં એ ગુણઠાણું ચાલ્યું જાય.
બંધ-ઉદય-ઉદીરણા-સત્તાઃહવે ૧૪ ગુણસ્થાનકમાં કયા કયા ગુણઠાણે કેટકેટલી કર્મપ્રકૃતિનો બંધ હોય, ઉદય હોય, ઉદીરણા હોય અને સત્તા હોય, એનો વિચાર કરવાનો છે.
બંધ એટલે તે તે ગુણઠાણે વર્તતા જીવને મિથ્યાત્વ-અવિરતિ-કષાય-યોગરૂપી કારણોમાંથી વિદ્યમાન કારણોના હિસાબે થતો કર્મપ્રકૃતિઓનો લેપ. અલબત્ત આ પ્રકૃતિ, સ્થિતિ-રસ-પ્રદેશથી યુક્ત રહેવાની.
ઉદય એટલે સહજ ભાવે કે કરણોદ્વારા કર્મની સ્થિતિ પાયે જીવને થતો એનો રસાનુભવ.
(૩૧)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
