________________
૨૫૪
મગજ અને જ્ઞાનતંતુના રોગો કે જીવન જીવવાની કળા (આર્ટ ઓફ લિવિંગ), સિદ્ધ સમાધિયોગ અને લેન્ડમાર્ક ફૉરમ વગેરે પણ સારો એવો ફાયદો કરી શકે. સ્વઉપચાર :
આ ઉપરાંત નીચે દર્શાવેલા કેટલાક રોજિંદા ઉપયોગમાં આવી શકે તેવા ઉપાયો પણ અજમાવી શકાય છે. આ ઉપાયોમાં અન્ય વ્યક્તિની સહાયની જરૂર પડતી નથી અને તે માટે ૧૦-૧૫ દિવસની રજા લઈ, હિલસ્ટેશન પર જવાની કે, આ અંગે ખાસ ખર્ચ કરવાની પણ જરૂર નથી. • ચાલવા નીકળી પડો કે સાઇકલ પર ફરવા જાવ. • બાગકામ (ગાર્ડનિંગ) કરો કે બગીચામાં લટારે જતા રહો. • ટેનિસ કે બેડમિન્ટન કે ટેબલટેનિસની રમત રમો.
મિત્રને પત્ર લખો અથવા તેને ફોન કરો (phone a friend) અથવા તેની સાથે જમવા જાવ. કોઈ શોખની વસ્તુ કે ઉદ્યોગ (ક્રાફ્ટ)માં સમય પસાર કરો. દિવસમાં બે વખત ૧૦થી ૧૫ મિનિટ પ્રાર્થના કરી. તે એક જબરદસ્ત પ્રેરક બળ છે જેમાં મનને સંપૂર્ણપણે સ્વસ્થ કરી શકવાની તાકાત છે. મુશ્કેલીનો - સમસ્યાનો વધારે પડતો વિચાર ન કરો, તેનો ઉપાય શું થઈ શકે તેના પર વિચારો કેન્દ્રિત કરો. માનદ સેવા જેવી સામાજિક પ્રવૃત્તિ કરો, અનાથ આશ્રમ માટે સમય ફાળવો, મિત્રને કે કુટુંબીને મળવા જાઓ. કોઈ સારા ગ્રૂપમાં સભ્ય થાવ. ચલચિત્ર કે નાટક જોવા જાવ સુંદર પુસ્તક કે સામયિક વાંચો, સત્સંગી સજ્જનોને મળો. ધાર્મિક વાચન કરો. બાળકો સાથે ૧૫-૩૦ મિનિટ રમત રમવા જેવી ઉત્તમ અને નિર્દોષ આનંદની ક્ષણો બહુ ઓછી હોય છે. બાળક જેવા બની તેમની સાથે રમો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
